Discussie
Samenvatting van de discussie naar aanleiding van de inleidingen van prof. ir. W. Baarda en ir. H. M. de Heus.
De heer De Kruif zegt zich vanuit de praktijk bijzon
der voor de theorie van vT te interesseren. Hij meent
dat de vT-waarde uitgaat van een bepaalde c-
vector, d.w.z. één waarneming is fout in het hele net.
Het korrrt echter zelden voor dat er maar één waarde
fout is. yJ. is de vermenigvuldigingsfactor van de stan
daardellipsen. Indien men een fout maakt in een punt,
dan moet men alle standaardellipsen met de waarde
die bij dat punt staat vergroten, waarna men de maxi
male invloed van die fout op de coördinaten verkrijgt.
De heer De Kruif vraagt of hij dit juist gezien heeft.
De heer De Heus antwoordt hierop dat elke alterna
tieve hypothese een met zich meebrengt. Elke
fout die wordt verondersteld, levert een bepaalde ver
vorming op. Indien men standaardellipsen met Vl
vergroot, dan krijgt men inderdaad die gebieden. Wil
men dit voor een net doen, dan kan men daar het
beste de grootste V% voor nemen om op deze wijze
vergrote standaardellipsen te krijgen, waarbinnen de
coördinaten ten gevolge van welke fout dan ook
liggen.
De heer De KruifStel dat ergens in een grensgebied
een fout is gemaakt, waarvan men wil weten wat de
maximale invloed van die fout op andere punten is.
Door die fout en de vl te nemen en alle standaard
ellipsen te vergroten met die VI, kan men te weten
komen welke invloed die fout op de coördinaten heeft.
De heer De Heus: Dan weet men zeker dat de punten
binnen dat gebied zullen liggen. Indien men dit slechts
voor één waarneming wil weten, dan kan worden uit
gerekend wat die ene waarneming voor invloed heeft
op de coördinaten. Het probleem is echter dat men dit
voor alle waarnemingen zou moeten uitrekenen en dit
dan wellicht in een groot aantal plaatjes zichtbaar
maken, wat ondoenlijk is, temeer ook omdat die
plaatjes afhankelijk zijn van de gekozen rekenbasis.
Op een andere rekenbasis kunnen weer heel andere
beelden tevoorschijn komen. Vandaar dat li is ont
wikkeld; deze is ongevoelig voor de genoemde reken
basis. Er is enkel één getalletje voor de aanduiding van
de betrouwbaarheid nodig. Hierbij kan uiteraard min
der informatie worden geleverd, dan door een hele rij
grenswaarden van coördinaten.
De heer De Kruif constateert dat er wordt gelet op
het verschil: op de uitschieters. Hij is van mening dat
deze theorie toch nog verder onderzocht dient te wor
den. Hierbij denkt hij aan typisch technische netten,
met name deformatienetten, waarbij de mate van in
vloed van een bepaalde fout op een bepaald punt van
groot belang is.
De heer De Heus antwoordt hierop dat hij dit punt
nog niet heeft aangeroerd. Hij heeft in zijn lezing
gepresenteerd als een maat voor de betrouwbaarheid
van alle coördinaten. In principe kan V\ net zo goed
worden gebruikt als een maat voor de betrouwbaar
heid van één of meer afgeleide grootheden. Dat kan
in een basisvergrotingsnet een lengteverhouding zijn,
of bij uitzetwerkzaamheden een belangrijke hoek.
De heer De Kruif merkt op dat De Heus ervan uitgaat
NGT GEODESIA 80
dat elke fout kan worden gemaakt. Zijn ervaring is
echter dat niet alle fouten worden gemaakt, terwijl er
aan de andere kant altijd fouten zijn die zeer vaak
voorkomen. Hij noemt daarbij o.a. de meter-, graden-
en puntverwisselingsfout als veelvoorkomende fou
ten. Het zou nuttig zijn, indien de toets daarop gericht
zou kunnen worden. Het lijkt hem echter moeilijk om
een dergelijke methode van toetsen te ontwikkelen,
omdat daar veel praktijkkennis voor nodig is.
De heer De Heus denkt dat de fouten die De Kruif op
noemt dermate grove fouten zijn, dat men deze, af
hankelijk van de meetopzet, niet speciaal hoeft te
toetsen. Meterfouten zijn duidelijk groter dan de
grenswaarden en zullen er meestal wel uitkomen.
De heer De Kruif meent dat de ervaring hem geleerd
heeft dat deze fouten met dergelijke meettoetsingen
soms met moeite eruit gehaald kunnen worden.
De heer De Heus meent dat dit pleit voor het afstem
men van de verkenning op de gewenste grenswaar
den. Dan kan men er voor zorgen dat de grenswaar
den in de lengtes een stuk kleiner zijn dan 1 m en dan
vindt men de fout wel. Indien fouten niet gevonden
worden, is het best mogelijk dat het net op een heel
onacceptabele manier wordt vervormd. Hij denkt dat
het belangrijk is, de mogelijke vervorming te beschrij
ven, indien het om een net voor algemene doeleinden
gaat, zoals grondslagen en andere metingen waarvan
men nog niet precies weet waar deze voor gebruikt
zullen worden. Deformatie- en technische metingen
hebben een duidelijke doelstelling, waaruit de eisen
volgen die aan de betrouwbaarheid gesteld dienen te
worden en waarop die eisen gericht moeten worden.
Prof. Alberda wil graag het een en ander naar aan
leiding van de voorgaande discussie preciseren. De in
druk zou gewekt kunnen worden, dat indien de stan
daardellipsen met 11 worden vergroot een zekerheids-
gebied wordt verkregen, waar de punten zeker binnen
zullen liggen. Men moet echter wel in de gaten hou
den dat een en ander is afgeleid van bijv. 80% grens
waarden. Dat zijn niet eens zeker ontdekte fouten.
Het gebied waarin zij liggen kan dus ook wel eens
groter zijn.
De heer De Heus vult het voorgaande aan door op te
merken dat het onderscheidingsvermogen van 80%
tevens inhoudt, dat er 20% kans is dat de fout niet
wordt gevonden. Er kunnen dus eventueel nog iets
grotere fouten inzitten.
De heer Polman zegt met belangstelling te hebben ge
keken naar de overheadplaatjes over de analyse van
de detailmeting, waarbij een integrale vereffening van
de meetopzet is uitgevoerd. Hij is echter van mening
dat dit in de praktijk nooit gebeurt. Ten eerste omdat
de praktijk veel gecompliceerder is dan het eenvou
dige opzetje, zoals dat door de heer De Heus is ge
toond, en ten tweede omdat hier de rekencapaciteit
voor ontbreekt. De heer Polman vraagt hoe het dan in
de praktijk met de betrouwbaarheid is gesteld.
De heer De Heus vindt het moeilijk hier direct een ant
woord op te geven. De gewone detailmetingen wor-
315
