Puntsbepaling d.m.v. kringnetten:
kadastrale ervaringen en visies*)
Een deel van de gemaakte fouten wordt bij de bege
leiding en controle van het werk ontdekt. Naar het
aantal niet door ons, noch door de opdrachtgever
ontdekte fouten, kunnen wij slechts gissen.
De gevolgen van niet door ons ontdekte, maar wel
door de opdrachtgever geconstateerde fouten, kun
nen afhankelijk van de aard van de fout zijn
ontevreden opdrachtgever;
verlies van vertrouwen;
verlies van opdrachten;
herstel op kosten van ons bedrijf.
Dat zijn voor een particulier bedrijf ernstige gevolgen
en u kunt zich voorstellen dat wij, ofschoon wij uit
prijsoverwegingen de controle zoveel mogelijk zullen
beperken, de essentiële controles beslist niet achter
wege laten. In die gevallen dat wij een kringnet of een
waterpasnet meten en berekenen zullen wij dat net
toetsen, maar zoals eerder gezegd gebeurt dat maar
zelden.
Onze dagelijkse praktijk is, dat we een onafhankelijke
controle uitoefenen op die punten van ons produkt
die voor het toekomstig gebruik van essentieel belang
zijn. Dat is controle op nauwkeurigheid en volledig
heid!
De opleiding, begeleiding en motivatie van ons perso
neel werken voorts sterk preventief. Toch kan het
fout gaan, zoals uit de volgende twee voorbeelden
blijkt.
Lang geleden, toen er nog nieuwe autowegen op
grote schaal werden ontworpen en gebouwd, kregen
wij opdracht om voor zo'n ontwerp kaarten te maken.
Er waren in het gebied weinig betrouwbare bekende
punten, het terrein was erg onregelmatig en de elek-
tro-optische afstandmeting was nog niet zo hanteer
baar als nu het geval is.
Wij kozen voor een hoofd-polygoon, met zijden van
circa vijfhonderd meter, die via een hulpbasis in één
van de polygoonpunten met behulp van een invar-
basisbaak werden gemeten. Voor de hulpbasis werd
dwangcentrering toegepast. Voor het betreffende ge
bied en de ontworpen weg, in ophoging, was deze
meetmethode geschikt, al waren wij ons ervan be
wust dat een eventuele verstoring in de dwang
centrering van de hulpbasis aanleiding zou geven tot
een belangrijke lengtefout in de weg.
Enkele jaren na het gereedkomen van de metingen
werden wij geconfronteerd met een fout van circa
dertig centimeter in de hoofdgrondslag, die bij nadere
analyse bleek terug te voeren op een verstoring van
de dwangcentrering van de hulpbasis. Verontrustend
was echter dat de weg ter plaatse niet op een aarden
dam, maar op een groot viaduct samengesteld uit pre
fab-elementen zou worden gebouwd. Onze meet
kundige grondslag was daarvoor onvoldoende gecon
troleerd. Toch ging de opdrachtgever niet in op ons
advies de betreffende veelhoekszijden nader te contro
leren. Het heeft ons wel geleerd zeer attent te zijn op
de wijze waarop onze produkten worden toegepast.
Een ander groot gevaar dat ons bedreigt is de blun
der, die onverwacht wordt begaan door verder zeer
betrouwbare en bekwame mensen. Hij kan zich in
allerlei gedaanten voordoen en is alleen door voort
durend controleren te ontdekken en te elimineren.
Recentelijk werden wij nog met een blunder gecon
fronteerd toen de hoogte van een dijk, waar een grote
pijpleiding overheen moest, werd bepaald. De hoog-
tefout bleek bij de berekening te zijn ontstaan, toen
een hoogte van 7,99 m in verband met een indeling op
de waterpassing met 0,01 m moest worden verhoogd.
Als resultaat werd 7,00 m neergeschreven in plaats
van 8,00 m. Ter plaatse was ook de hoogte van een
hectometerpaal opgemeten en wel juist in hoogte
bepaald, maar ofschoon beide gegevens op een teke
ning waren vermeld, legde niemand de relatie tussen
beide punten en werd de foute dijkhoogte pas bij de
uitvoering ontdekt.
We leren uit deze ervaringen dat controleren erg be
langrijk is en toetsen daarbij een nuttig stuk gereed
schap. De bron van alle fouten is de mens en al kun
nen we de stroom van fouten wat leiden, volledig be
teugelen kunnen we hem nooit.
door ir. L. Schipper, Directie Landmeetkundige Zaken en Landinrichting van
de Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers.
In deze inleiding wil ik enige ervaringen behandelen,
die de Dienst van het Kadaster heeft opgedaan bij de
puntsbepaling d.m.v. kringnetten. Met name zal
worden ingegaan op de aspecten frequentie van fou
ten, kosten van overmeten en schade die de niet-
ontdekte fouten veroorzaken.
Inleiding gehouden op 30 mei 1980 in Bunnik op de NGL-
studiedag „Fouten maken en fouten zoeken".
Het voordeel van puntsbepaling d.m.v. kringnetten
en van de automatische verwerking van de metingen
is, dat de metingen volgens de methode der kleinste
kwadraten worden getoetst en vereffend. Fouten
kunnen daardoor beter worden ontdekt en gelokali
seerd dan bij de klassieke puntsbepalingsmethoden
het geval is. Bovendien wordt de precisie van de
berekende coördinaten beter.
Al deze voordelen hebben er toe bijgedragen dat sinds
NGT GEODESIA t
323
