Fouten maken en herstellen rondom
landmeetkundig werk*)
door ir. G. H. te Kronnie, Ingenieursbureau Te Kronnie en Volkers.
1. Inleiding
Als je zo'n beetje op jaren komt, dan heb je wel eens
een gelegenheid dat je een jubileum meemaakt. Dit
overkwam mij, toen een partner van de bouw van de
IJ-tunnel zijn jubileum vierde. Bij zo'n gelegenheid
worden er nog wel eens wat gegevens uitgewisseld
over werken die na dit grote bouwwerk in Amsterdam
zijn uitgevoerd. Bij één van deze werken in de Ara
bische wereld ik mag dit werk helaas niet nader
aanduiden en ook de fout niet nader omschrijven
waar en hoe die was ontstaan werd een dusdanige
fout gemaakt, dat wij ons die eigenlijk bijna niet kun
nen voorstellen. Voor een groot bouwwerk werden al
vast de fundaties tot uitvoering gebracht. Na verloop
van maanden kwam men echter tot de ontdekking,
dat op de betreffende tekeningen de noordpijl ver
keerd was gericht.
Dit verhaal bracht mij er toe om drie onderwerpen
vanuit de eigen praktijk te belichten, waarbij bij één
ervan gelijkwaardige fouten ook door ons zijn ge
maakt. Deze onderwerpen hebben betrekking op de
IJ-tunnel, de bouw van een pijpenlegger en de metro
in Amsterdam.
2. De IJ-tunnel
Het IJ-tunneldok is noord-zuid gericht. De IJ-tunnel
zelf lag ook globaal gezien in noord-zuid richting.
Steeds wanneer een tunnelelement werd gebouwd,
was er dan ook sprake van de noord-zijde en de zuid
zijde, de west-buis en de oost-buis. Het eerste ele
ment werd echter zodanig gelegd, dat de noord-zijde
van het element aan de zuid-zijde lag en dus de oost
buis aan de westzijde en de westbuis aan de oostzijde
van het dok. De gevolgen hiervan waren vrij schade
lijk. Een voorbeeld hiervan:
Een elektromonteur kreeg n.l. de opdracht een en
ander in de oostbuis van het element aan te brengen.
Deze man gaat daarnaar toe, oriënteert zich noord
zuid en brengt, uiteraard in de verkeerde buis, dat
gene aan waartoe hij opdracht gekregen had. Deze
fout werd een paar dagen later ontdekt. Zijn baas was
hier nogal verbolgen over en maakte dit kenbaar door
met een pot menie in die bewuste buis, met de initia
len van de elektromonteur er bij, te kalken: „Sufferd,
dit is de west-buis!". Nadat de monteur op het matje
was geroepen ging hij naar de vermeende oost-buis,
om de zaak te corrigeren. Hij ziet wat zijn baas daar
op de wand heeft gekalkt en dan blijkt deze elektro
monteur een betere visie hierop te hebben. Hij ver
richt zijn werkzaamheden, nu in de echte oostbuis, en
kalkt daaronder, ook met de initialen van zijn baas
erbij: „Nog grotere sufferd, dit is de oost-buis!".
Een ander voorbeeldAan zo'n tunnelelement worden
ook twee kopschotten aangebracht, een noordelijk en
een zuidelijk. Deze waren, door derden, uiteraard ook
verkeerd in het dok gelegd.
De doorsnede van die kopschotten was niet helemaal
gelijk en bij de montage daarvan ontstonden dan ook
de nodige moeilijkheden daarover. Men weet dit in
eerste instantie aan een meetfout van de meetafde-
ling, toen aan een overschrijding van de toleranties en
tenslotte kwam men tot de ontdekking dat men weer
aan het verkeerde kopschot zat. Hierbij moet worden
vermeld, dat dit een fout was van de Combinatiebouw
IJ-tunnel en dat de directie in dezen hier niets mee te
maken had, omdat dit soort zaken intern werden ge
regeld. Desondanks werd ook ons de schuld gegeven,
Samenvatting van een inleiding gehouden op 30 mei 1980 in
Bunnik op de NGL-studiedag „Fouten maken en fouten zoe
ken". Bij deze inleiding werden een groot aantal dia's vertoond.
Fig. 1. Elementen van de IJ-tunnel in het bouwdok.
NGT GEODESIA
327
