a
ss
SE
H
BEID
S
0
0 [0
0
E
is.»i°'g
S B H H Ë1 16 S
PROCEDUREHOEKEN IN FORM: I
PROCEDURE: HOEKEN IN GR FORM I
AFSTANDBEPALING UIT EEN HULPDRIEHOEK - T O P H 0 E K M E T H O D E
BENOEM DE PUNTEN EN
HOEKEN ZOALS IN DE
TEKENING IS AANGEGEVEN
AB c B AS I S L E N G T E
c* BASISHOEK
TOPHOEK
HH HELLINGSHOEK
I AP
A B
FORMULES
SIN loef]
S I N
INDIEN BASISHOEK- 1600 tf\ cq 100 gr DAN,
HAP - A BCOTG t
INDIEN BASISLENGTE LANGS HELLING IS GEME
TEN B'J HELLINGSHOEK 30 i/i c q 2 g r DAN
NOGX COS HH
U I T GANGSSTAND MACHINE: STEL 9 SCHAKELAAR OP GRAD
AB
m -
rA /g rf
rfi /g r H H
rA/gr
STAP INVOEREN HANDELINGEN VERSCH'JNT IN DISPLAY
STAP INVOEREN HANDELINGEN VERSCH'JNT IN DISPLAY
A B
c*
1 6
1 6
AB
AFST
IDEM
FORM n
AFST=
IDEM
FORM It
A B
1 5
AB
V.
X
TAN
(2)
AFST=_
AFST
(1INDIEN BASISLENGTE LANGS HELLING GEMETEN
B'J HELLINGSHOEK 30 iA Vo'o'r El VERVOLGEN MET
(2)IDEM>2gr DAN [x] H H [cöö|
A 50 IV 76266? 611040F
Fig. 1. Voorbeeld van een rekenformulier, zoals dat bij de TMD wordt gebruikt.
punten worden gemeten door de terreinmeet-
dienst van de 101 AMA*) en zijn uitsluitend voor
gebruik door de artillerie bestemd.
Richtingen worden uitgedrukt in twee stelsels:
a. het centesimale stelsel;
b. een stelsel, waarin een volle cirkel is verdeeld
in 6400 gelijke delen, die duizendsten worden
genoemd (symbool: nh); één nb is gelijk aan
625 dmgr. De naam „duizendste" is gebaseerd
op het feit, dat een verdraaiing van één ré in de
coördinaten van een punt dat één kilometer
veraf ligt een radiale verschuiving van (vrijwel)
één meter oplevert, dat is dus een verhouding
van 1 1000. Een duizendste is dus gelijk aan
één duizendste radiaal (elk deel van de cirkel
omtrek is een duizendste deel van de straal).
Bij het terreinmeetwerk worden de volgende instru
menten gebruikt:
de Kern DKM-1, een theodoliet met 400-graden
verdeling en symmetrie-aflezing van de randen;
de AI-61 (fabrikaat onbekend), een kompasricht-
toestel. Dit is in feite een eenvoudig model theo
doliet, met aan de buitenzijde van het toestel de
horizontale en verticale rand. De aflezing is in dui
zendsten op 0,5 nh nauwkeurig (ca. 310 dmgr).
Het bijzondere van het toestel is, dat er een
magneetnaald is ingebouwd: Het kompasrichttoe-
stel is dus in feite een combinatie van theodoliet en
boussole. Het toestel kan op het magnetische
Zie het artikel ,,50 jaar 101 Artillerie Meetafdeling" elders in dit
nummer.
NGT GEODESIA 80
noorden worden georiënteerd en na toepassing
van de declinatieconstante (de hoek tussen kaart-
noorden en magnetisch noorden) op het kaart-
noorden worden ingesteld;
de Wild ARK-1, een gyrotheodoliet. Dit instru
ment is voorzien van een horizontale rand (in dui
zendsten). Verder bezit de gyro een magneet
naald, die wordt gebruikt om een voororiëntering
te bepalen. Met deze magneetnaald kan het in
strument n.l. eenvoudig en vrij nauwkeurig naar
het geografisch noorden worden georiënteerd, in
dien uit voorgaande metingen de hoek tussen dat
noorden en het magnetisch noorden is bepaald.
Daarna kunnen de eigenlijke precieze metingen
worden uitgevoerd;
de Monroe 1920, dit is een wat verouderd model
tafelrekenmachine, desondanks zeer goed bruik
baar. De machine heeft o.a. tien geheugens en
verder goniometrische functietoetsen, functie
toetsen voor het berekenen van richting en af
stand uit coördinatenverschillen en functietoetsen
voor het omrekenen van oude naar nieuwe graden
en omgekeerd. De Monroe kan op het lichtnet
worden aangesloten of bij metingen in het ter
rein op een contact dat is aangesloten op de
accu van het voertuig. Voor het uitvoeren van be
rekeningen zijn, net als in de civiele landmeet
kunde, een aantal formulieren ontwikkeld. Een
voorbeeld van aard en opzet van een formulier is
als figuur 1 opgenomen. Opvallend is de grote
hoeveelheid tekst die er op vermeld staat, zodat zij
door iedereen zijn te gebruiken.
421
