1500 1000 500- 1000 200 - 500 100-200 50-100 20-50 10-20 5- 10 2-5 1-2 1 The formula used by the Geological Survey to cal culate surface wave magnitude is MS log (A/T) 1.66 log D 3.3 where A is the maximum horizontal surface wave ground amplitude in micrometres (mi crons). T is the period in seconds, and D is the distance in geocentric degrees. The surface wave magnitude, abbreviated MS, is computed for earth quakes in the distance range of 20° to 160° (geo centric) for depths less than 50 km. Magnitude's (M) nu worden, via seismografen, aan gegeven met waarden uit de schaal van Richter. In tensiteiten (I) worden uitgedrukt in getallen ontleend aan de schaal van Mercalli. In het epicentrum zouden M en I eigenlijk moeten samenvallen, ware het niet dat I en M heel verschillende begrippen zijn, wier schalen dan ook heel verschillend zijn becijferd. Ook is de schaal van Richter een veel exacter bepaalde schaal met goed-gedefinieerde en scherp-begrensde trappen van hoeveelheid vrijkomende energie. De schaal van Mercalli daarentegen gaat uit van veel vager onderscheidingen als: „slechts door enkelen gevoeld" of „door velen gevoeld" of „algemeen ge voeld" e.d. Wel is er een eenvoudig (experimenteel vastgesteld) verband tussen I (Mercalli) en M (Rich ter). Dat verband luidt: M 0,6xL 1,3. Heeft men bijv. in het epicentrum van een bepaalde beving een intensiteit van 6 op de schaal van Mercalli vastgesteld, dan is de magnitude van die beving gelijk aan 0,6 x 6 1,3 4,9 (ongeveer 5 dus) op de schaal van Richter. Wij zeiden al dat de schaal van Richter eigenlijk een energie-schaal is. Die energie kan worden uitgedrukt in hoeveelheid energie-eenheden (in „ergs") die bij een bepaalde aardbeving vrijkomt, of de versnelling (in cm/sec2) die delen van de aardoppervlakte of voorwerpen op de aardkorst ten gevolge van de aard beving ondergaan. Het verband tussen het getal van Richter en de hoeveelheid energie wordt gegeven in de formule log E 1,5 M 11,4 waarin E de hoe veelheid energie is in ergs en M het getal van Richter voorstelt. Ook dit verband werd experimenteel be paald. De hoeveelheid vrijkomende energie uit ons hierboven gebruikte voorbeeld wordt dus als volgt berekend: log E 1,5 x 4,9 11,4 18,75 (onge veer 19 dus). De hoeveelheid vrijgekomen energie be droeg in dit geval dus 1019 erg. Nu wordt, zoals mis schien langzamerhand wel aan iedereen bekend is, de erg sedert enige tijd niet meer als eenheid van energie gebruikt. In het thans officieel overal ingevoerde ,,SI"-eenhedenstelsel, gebruikt men tegenwoordig de „Joule" (spreek uit „dzjoel"). Eén erg is nu gelijk aan 0,1 micro-Joule 0,1 x 10~6 Joule. Derhalve is 1019 erg gelijk aan 1012 Joule. Schaal Schaal van van Richter Mercalli Magnitude Intensiteit 9 -2XII XI X IX VIII VII VI V IV Verschijnselen buitengewoon katastrofaal; algemene verwoesting; scheu ren in rotsen; verandering in landschap; talloze aardver schuivingen. katastrofaal; algemene verwoesting van gebouwen; rails worden verbogen; ondergrondse leidingen vernield. vernietigend; verwoesting van vele gebouwen; grondver plaatsingen en scheuren in de aarde; schade aan dammen en dijken. verwoestend; vele gebouwen zwaar beschadigd; schade aan funderingen; ondergrondse pijpleidingen breken. vernielend; paniek; algemene schade aan gebouwen; zwak ke bouwwerken gedeeltelijk vernield. zeer sterk; schade aan vele gebouwen; schoorstenen bre ken af; golven in vijvers; kerkklokken geven geluid. sterk; schrikreacties; voorwerpen in huis vallen om; bomen bewegen; weinig solide huizen worden beschadigd. vrij sterk; algemeen gevoeld; opgehangen voorwerpen slin geren; klokken blijven stilstaan. matig; door velen gevoeld; trilling als van zwaar verkeer; rammelen van ramen en deuren. licht; door enkele personen gevoeld; trilling als van voorbij gaand verkeer. zeer licht; slechts onder gunstige omstandigheden gevoeld. alleen door seismografen geregistreerd. Max. versnelling (in cm/sec2) Vrijkomende energie (in ergs) 1024 5.1022 - 1024 1021 - 5.1022 5.1019- 1021 1018 - 5.1019 5.1016 - 1018 5.1013 - 1015 5.1013 - 1015 5.1013 98 Fig. 5. De schaal van Richter en de schaal van Mercalli, met hun aanduidingen en definities in onderling verband. NGT GEODESIA 81

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1981 | | pagina 16