cc
m
7
V-
I I l
1
I I I
minister het voor landinrichtingsprojecten in Friesland in 1981 be
schikbare krediet redelijk.
Hoeveel sneller de in Friesland in voorbereiding en uitvoering zijnde
landinrichtingsprojecten zouden verlopen als hiervoor in 1981 60
miljoen gulden in plaats van 42 miljoen gulden beschikbaar was ge
steld, is niet zonder diepgaande analyse aan te geven. De positieve
invloed op de werkgelegenheid op de langere termijn buiten be
schouwing latend, zijn met een bedrag van circa 20 miljoen gulden
aan direkte en indirekte werkgelegenheid in de uitvoering van land
inrichtingsprojecten op korte termijn circa 300 manjaren gemoeid.
Het is de bewindsman maar al te duidelijk dat de bedoelde kortingen
ernstige complicaties bij de voorbereiding en uitvoering van land
inrichtingsprojecten kunnen veroorzaken.
Om de voortgang binnen de beschikbare mogelijkheden toch zo
goed mogelijk te doen zijn, worden planvorming en begrotingen
zorgvuldig bewaakt. Het beleid is erop gericht, de voortgang te
waarborgen door, na kritische toetsing van de voorstellen, alleen de
hoogst noodzakelijke maatregelen in de plannen op te nemen. Bij
deze beoordeling worden, anders dan bij de meeste andere be
slissingen tot besteding van rijksgelden, voor alle landinrichtings
projecten kosten/baten-analyses opgesteld, aan de hand waarvan
het economische effect kan worden beoordeeld. Ook is in verband
hiermee besloten, het niet door het Rijk te betalen deel van de
kosten in wegen en waterlopen contant door de gemeenten en
waterschappen te laten voldoen.
Voorts beraadt de CCC zich over beperkingen in de rijksbijdragen
voor kavelverbeteringswerken.
Gezien de geconstateerde behoefte aan middelen van landinrich
tingsprojecten zullen de beperkte middelen de komende jaren zo
doelmatig mogelijk over de provincies worden verdeeld, om daar
mee het belangrijke werk van de plattelandsvernieuwing samen met
dat van de stadsvernieuwing voort te zetten, aldus minister Braks.
VERWERKING EN BIJHOUDING GBKN VOLGENS EEN
NIEUWE GESTANDAARDISEERDE METHODE
Tweehonderdveertig geïnteresseerden uit de drie noordelijke pro
vincies woonden de door Wm. Veenstra en Kodak georganiseerde
GBKN-voorlichtingsdagen in Groningen bij. Zowel in theorie als in
praktijk konden de deelnemers zich op de hoogte stellen van de
reprografische verwerking en bijhouding van de GBKN (Grootscha
lige Basiskaart van Nederland).
Ir. A. Urbén van Ingenieursbureau Oranjewoud leidde het onder
werp in met een helder betoog over de ontwikkeling, het gebruik en
de produktiecijfers van de GBKN. Daarnaast besteedde hij aan
dacht aan de meest gangbare vervaardigingsmethode en de daar
aan verbonden kosten. De heer Veenstra behandelde een gestan
daardiseerde verwerkingsmethode en de heer De Nobel van Kodak
behandelde het onderwerp „dimensionale stabiliteit".
Gebruik GBKN
De GBKN vervult tal van functies bij vele activiteiten. Het is een
hulpmiddel bij het ontwerpen, voorbereiden en uitvoeren van tech
nische werken, inrichtingsplannen van stad en land, zoals ruilver
kaveling en stadsvernieuwing. Steeds meer wordt de Grootschalige
Basiskaart gebruikt voor technisch- en bestuurlijk-administratieve
doeleinden.
Problematiek bij verwerking en bijhouding GBKN
Uitgaande van de originele kaarten worden, afhankelijk van het
gebruik, grote aantallen voor verschillende doeleinden te gebruiken
„werkkaarten" samengesteld, welke van tijd tot tijd zullen worden
bijgewerkt of gemuteerd. Een bekend gegeven; maar even bekend
is het dat men bij het samenstellen van de verschillende werkkaar
ten nog weieens moeilijkheden ondervindt. Veel reprografen wor
den regelmatig geconfronteerd met maat- of inpasverschillen. De
oorzaken hiervan kunnen liggen aan de kwaliteit van het aange
leverde materiaal, maar ook bij de tijdens het reproduktieproces
gebruikte materialen en apparatuur. Aan dit soort problemen wordt
over het algemeen de nodige aandacht besteed door zowel de ge
bruiker als de leverancier.
Ernstiger is de problematiek waarmee men kan worden geconfron
teerd tijdens het reproduktieproces. We denken hierbij bijv. aan
originelen en (duplicaat) overlays welke in elkaar moeten worden
gecontact. Het kan zijn dat één of zelfs meer van de ponsgaten niet
meer precies past of dat in vorige fasen van het reproduktieproces
al maatverschillen zijn opgetreden. Wanneer men dit soort moeilijk
heden wil uitsluiten zal men ervoor moeten zorgdragen dat het
kaartbestand is samengesteld volgens een gestandaardiseerde me
thode, die dit soort fouten uitsluit.
Gestandaardiseerde werkmethode
Voor de gestandaardiseerde werkmethode, die op de voorlichtings-
188
dagen werd getoond, wordt gebruik gemaakt van een tweetal com
ponenten. De eerste is een nieuw 7-gats registreer-pasponssys-
teem. De tweede component bestaat uit een repro-service systeem,
waarbij alle te verrichten handelingen zijn gestandaardiseerd.
Het systeem werkt als volgt. Van alle originele kaarten en overlays
wordt via een speciale reprocamera een genormaliseerd, nauwkeu
rig verkleind negatief op het formaat 24 x 30 cm vervaardigd. Om
inpasverschillen te voorkomen worden zowel de originelen en over
lays als de negatieven vooraf voorzien van ponsgaten, die het
register waarborgen. De maatvaste negatieffilms vormen het actief
archief. Wanneer men een samengestelde werkkaart nodig heeft,
behoeft er niets anders te worden gedaan dan de benodigde nega
tieffilms afzonderlijk op de inpaspunten van de reprocamera te
bevestigen en deze, al dan niet in contact met rasters, één voor één
over elkaar te projecteren op een tekeningdrager met lichtgevoelige
laag. Het uiteindelijke resultaat is een nauwkeurige terugvergroting
naar het oorspronkelijke formaat.
De originele kaart en kopie zijn exact gelijk van formaat. Met behulp
van diverse soorten rasters, tijdens de projectie van de negatieven,
kan men met verschillende grijs- of zwartingswaarden werken. Een
hoegenaamd onbeperkt aantal overlays kan op deze manier over
elkaar worden geprojecteerd. Het systeem heeft als bijkomend
voordeel dat men bij eventuele voorkomende calamiteiten toegang
heeft tot een duplicaat-archief van negatieven, die in korte tijd
kunnen worden terugvergroot tot het formaat van de originelen.
Vanwege de toepassing van een betrouwbaar register-paspons-
systeem en de standaardisatie van alle te verrichten handelingen
zullen de uitkomsten dag in dag uit gelijk blijven.
Inpas- en maatverschillen worden uitgesloten. Het is zelfs mogelijk
om negatieven, die via dezelfde methode elders zijn vervaardigd, uit
te wisselen en te gebruiken.
Dimensionale stabiliteit
Naast een systematische beheersing van het repro-proces dient
aandacht te worden geschonken aan de materiaalkeuze. Elk mate
riaal heeft zijn eigen karakteristieken. Eén van de belangrijkste
eigenschappen die een reprofilm dient te bezitten, is een zo groot
mogelijke maatvastheid. Maatvastheid, in absolute zin, bestaat
echter niet; zeker niet voor tekeningdragers. Beter is het dan ook te
spreken over „dimensionale stabiliteit". Dit is een relatief begrip.
Het duidt een momentopname aan en is afhankelijk van tempera
tuur en de relatieve vochtigheidsgraad. Om een zo groot mogelijke
maatvastheid te behouden, dient dan ook grote aandacht te wor
den geschonken aan de behandeling van de films.
De emulsie van een film beïnvloedt de onderlaag (drager). Hoe dik
ker de emulsielaag, des te groter wordt, bij een hoge vochtigheid en
droogte, de spanning op de onderlaag. Dit kan zich bijv. uiten in
een mindere vlakheid van de film.
CONVENTIONELE FILM
WAT IS HET VERSCHIL''
ONONTWIKKELDE FILM
WASH-OFF FILM
ZILVERHALIDE
ONTWIKKELSTOFFEN
LICHTBRON
t
VS TO A AA
EMULSIE
b O O £>o A A t>v A 4
WWWWWVWW sub WWWWKWW:
;UA, ,f i.
ONTWIKKELD
BEELD
WW
\m\\NE
RING
ZILVER
BEELD
MATTERING .7, j
77 7 /I
^/^DRAG^R^^
De illustratie toont het verschil tussen de oppervlakte van een con
ventionele film en een wash-off film. Omdat de emulsie naast de
beeldpartijen van wash-off film is weggespoeld, zal de spanning
tussen emulsie en onderlaag bij gebruik van deze film nauwelijks
optreden. Wash-off films zullen dus altijd vlakker blijven liggen en
leveren een betere dimensionale stabiliteit. Een bijkomend voordeel
is dat het beeld eenvoudig, zonder in de emulsie te krassen, is weg
NGT GEODESIA 81
DRAGER
Y" ZILVERHALIDE LICHTBRON
Y" mattering 4 I
I V •5
EMULSIE EN MATTERING
