Toepassing van Remote Sensing-
technieken in het Waddengebied*)
Een op het gebruik van satelliet-Remote Sensing-
gegevens gericht ESA-project is „Earthnet". Earth-
net beschikt over enige Europese stations, waarmee
Remote Sensing-gegevens van de Amerikaanse satel
lieten Landsat (en destijds ook Seasat) worden ont
vangen en verwerkt, zodat ze voor gebruikers ge
schikt zijn. De distributie in de diverse landen ge
schiedt via een zogenaamd National Point of Contact
(NPOC). Het NLR fungeert als zodanig voor Neder
land.
Ten slotte dient nog te worden vermeld dat ook in EG-
verband onderzoek op het gebied van Remote Sen
sing wordt verricht. Met name het Joint Research
Centre (JRC), waarin een groot aantal Europese
onderzoekers is samengebracht, gevestigd te Ispra in
Italië, speelt daarin een belangrijke rol. Diverse pro
jecten, o.a. in samenwerking met Amerikaanse en
Canadese Remote Sensing-laboratoria worden door
„ISPRA" ter hand genomen. Hierin wordt ook door
Nederland deelgenomen.
Zowel in nationaal als in internationaal verband zijn
vele projecten in uitvoering. Het zou te ver gaan hier
op in te gaan. Een inventarisatie van activiteiten en
plannen op het gebied van Remote Sensing in Neder
land wordt gegeven in een door het NLR opgestelde
nota.
Zoals u ziet is er zowel nationaal als internationaal
geen eenvoudige structuur aanwezig, waarin de
Inleiding
Aardobservatiemethoden vanuit vliegtuigen en
satellieten hebben hun nut reeds aangetoond in ver
schillende (wetenschappelijke) vakgebieden zoals
landbouw, geodesie, geologie en meteorologie. Naast
de toepassingen die het vasteland biedt voor deze zo
genaamde „Remote Sensing" (RS), is ook de vraag
stelling, voortkomend uit de steeds groeiende aan
dacht voor de processen die zich in de kustzeeën en
de oceanen afspelen, een uitdaging voor de moderne
Inleiding gehouden op 24 maart 1981 in Assen, op de door de
rayoncommissie Noord van het NGL georganiseerde studiedag
over Remote Sensing. Voor meer informatie betreffende de
(cultuur-)technische aspecten van Remote Sensing, wordt ver
wezen naar themanummers van de Cultuurtechnische Vereni
ging (Cultuurtechnisch Tijdschrift, jaargang 19, no. 5, febr./mrt.
1980) en de Nederlandse Vereniging voor Ruimtevaart (Ruimte
vaart, jaargang 29, no. 1,febr. 1980).
NGT GEODESIA 81
Remote Sensing kan worden ondergebracht. (Zie bij
gaande figuur.) Gedeeltelijk hangt dit samen met de
verschillende invalshoeken van waaruit de Remote
Sensing wordt benaderd (financiering, gebruik, we
tenschap, industrie, ruimtevaart), anderzijds is het
een euvel waaraan elke nieuwe ontwikkeling in het
begin veelal ten prooi valt. We zijn thans bezig om in
Nederland een paar extra verbanden te leggen, in de
hoop de krachten en de spaarzame middelen beter te
bundelen, doch voorlopig zult u het moeten doen met
het schema dat u hier voor u ziet.
In dit schema is niet opgenomen de Kring voor Re
mote Sensing, een vereniging van belangstellenden in
de Remote Sensing, vergelijkbaar met het Neder
landse Genootschap voor Landmeetkunde of de Vere
niging voor Fotogrammetrie. Uiteraard past zo'n vere
niging niet in een schema over de „organisatie van
Remote Sensing-activiteiten in Nederland", maar ik
meen dat ik onvolledig zou zijn indien ik zonder meer
aan het bestaan van deze actieve vereniging zou zijn
voorbijgegaan.
Literatuur
Morra, ing. R. H. J. Principes en methoden van moderne lucht
opname-technieken (Remote Sensing). Geodesia 1974, p. 27.
Eckhart, prof. drs. D. Remote Sensing en aardverspieding. Geo
desia 1977, p. 191
Eindrapport NIWARS, Delft, 1977.
Nota betreffende activiteiten en plannen op het gebied van Remote
Sensing in Nederland. NLR, december 1980.
RS-technologie [Hovis, 1980; Gordon, 1980; Morel,
1980]. Gezien de grote schaal waarop de natuurlijke
processen en menselijke activiteiten zich voordoen op
zee, kunnen de waarnemingen vanaf een (grote) af
stand een globaal synoptisch beeld opleveren en spe
cifieke inlichtingen verschaffen over oorzaken, ver
loop en gevolgen hiervan. De mogelijke toepassingen
in bijv. de visserij, exploratie van klassieke en alter
natieve energiebronnen, zeeyaart, kustbewaking, op
sporing van zeeverontreiniging, zijn dan voor de hand
liggend.
De door het meetinstrument ontvangen straling bevat
de informatie over de geobserveerde objecten en ge
bieden. Men spreekt over actieve en passieve RS-
methoden, afhankelijk van de gebruikte stralingsbron.
In het eerste geval wordt deze bron door het RS-
platform gedragen (radar, laser), in het tweede geval
detecteert men de straling, die afkomstig is van
natuurlijke bronnen (terugverstrooid zonlicht, micro-
221
door dr. ir. D. Spitzer, medewerker aan het Nederlands Instituut voor Onderzoek
der Zee.
SUMMARY
Application of Remote Sensing techniques in the Shallows (Wadden shoals)
The knowledge of biological and hydrographical processes in the coastal zones is essential for countries
which are surrounded by and dependent on the seas. Remote sensing techniques should be applied for
the study of these processes to get a complete picture of the dynamics of the coastal regions. The
dynamic Shallows in the northern Netherlands is especially suited for remote sensing studies.
