Laser Display.
vens uit diverse bronnen te combineren. De MD ver
vulde op dit gebied een voortrekkersfunctie.
Getrouw aan de oude traditie werd ook bij andere af
delingen van de MD de ontwikkeling op het gebied
van landmeetkundige instrumenten en methoden op
de voet gevolgd. Op de tekenafdelingen deden af-
wrijfschrift en nieuwe kunststof teken- en graveer-
materialen hun intrede en werden nieuwe reproduk-
tietechnieken ingevoerd. Hierdoor en door het proces
van digitaal kaarteren traden bij deze afdelingen grote
veranderingen op in de taak van de cartograaf; om
verschraling van het werkpakket te voorkomen, is in
de laatste jaren een proces van integratie van het foto-
grammetrisch en kartografisch werk bij de MD in
gang gezet.
In de buitendienst werd de methode van elektro
magnetische afstandmeting al in een vroeg stadium
ingevoerd; in 1958 werd een Tellurometer aange
schaft, later gevolgd door Geodimeters, Distomats en
dergelijke instrumenten. Het gevolg was dat vanaf
1972 het gebruik van de meetband bij grondslag
meting tot het verleden behoorde. In 1973 werd door
de aanschaffing van een registrerende elektronische
tachymeter (AGA 700) een begin gemaakt met de
automatisering van de terreinopname. Deze ontwik
keling zette zich voort door de inzet van registrerende
tachymeters van het type Zeiss Reg-Elta-14. Deze in
strumenten worden niet alleen voor de detailmeting
gebruikt, doch ook voor tachymetrische hoogte-op-
namen van het terrein en voor profielmetingen.
Mede door de inzet van de MD bij de bouw van
havenmonden, ontwikkelde zich bij de buitendienst
een speciale stafgroep voor bijzondere metingen,
waaruit naderhand de Stafafdeling Mariene Geodesie
en Bijzondere Metingen ontstond. Deze Stafafdeling
evalueert nieuwe plaatsbepalingsapparatuur en ont
werpt programmatuur voor speciale toepassingen.
Mede door de ondersteuning en stimulering van de
MD kon de ontwikkeling van het Nederlandse plaats
bepalingssysteem Artemis tot een succes worden.
Voorts werd in een samenwerkingsverband met an
dere Rijkswaterstaatsdiensten een zeer flexibel auto
matisch lodingssysteem opgebouwd. Daarnaast wor
den ijkmetingen verricht voor de grote plaatsbepa
lingssystemen en verleent men assistentie bij grote
civieltechnische operaties als dammen- en tunnel
bouw.
Uiteraard vergt de voorbereiding voor de bouw van de
stormvloedkering in de Oosterschelde veel inspanning
van de MD, waarbij dank zij het gebruik van geavan
ceerde technieken (bijv. m.b.v. de Minilir) aan de in
gewikkelde eisen van de bouwdirectie kan worden
voldaan.
Maar niet alleen de geodetische aspecten van de
mariene geodesie worden door de MD behartigd.
Minilir.
NGT GEODESIA 81
461
