echter van gecharmeerd. Daarnaast is men druk bezig
met de administratieve voorbereiding; hierbij wordt
bepaald wie mag stemmen en met welke oppervlakte.
Besluitvorming
De stemming is een unieke besluitvormingsproce
dure. Elke bij het Kadaster bekende eigenaar krijgt een
stembriefje met daarop het gewicht van zijn stem
oppervlakte). Voor gebruikers Jniet-eigenaren),
mits in het bezit van een goedgekeurd pachtcontract,
is er een passieve registratie vooraf. Wanneer men
zich niet meldt, dan heeft men geen stem(recht).
Het is vreemd dat het wettelijk verplicht is dat een
pachtcontract moet worden geregistreerd, maar dat
enige boekhouding hierop ontbreekt. Misschien is dit
iets voor het Kadaster, zeker nu de Wet Agrarisch
Grondverkeer er aan komt.
Ter informatie nog het volgende. Wanneer een boer
gaat stemmen over een ruilverkaveling, heeft hij geen
inzicht in het meest belangrijke wat er voor hem in het
geding is: de toedeling van zijn gronden. Hij stemt op
basis van het inzicht dat hem wordt verschaft door
gebruik te maken van globale toedelingsmodellen.
Verder stemt hij op basis van het vertrouwen dat hij
heeft in de mensen die met deze toedelingsmodellen
aan het werk zijn. Hetzelfde geldt voor de natuur- en
landschapsorganisaties. Ook hun vertrouwen is de
basis, waarop zij aan de stemming deelnemen. In een
niet onbelangrijke mate wordt dit vertrouwen bepaald
door de informatie die de kadastrale landmeter hun
verschaft.
Uitvoering
Het is allemaal begonnen om de planmatige herschik
king van onroerende goederen binnen de (nieuwe)
structuurlijnen en elementen. In de kadastrale legger
wordt voor het eerst de relatie met de ruilverkaveling
zichtbaar: een rode streep onder de percelen die in
het betreffende blok zijn gelegen; echter zonder ver
melding van de naam van de ruilverkaveling, het tijd
stip van stemming, de stand van de procedure, of
gegevens over de lijst van rechthebbenden of het plan
van toedeling enz.
Alleen een streep in een register van het kadastrale
vastgoedsysteem duidt voor een informant op de be
trokkenheid van het Kadaster met een ruilverkaveling.
Maar achter de schermen gebeurt er meer! Het Ka
daster levert kaartmateriaal, luchtfoto's en een admi
nistratieve begeleiding. Het werk begint vaak met een
proeftoedeling in verband met boerderijverplaatsin
gen. Hierbij worden gegevens verzameld die betrek
king hebben op de toedelingsdruk, het lokaliseren van
de aanvragen, beschikbare SBL-grond (SBL Stich
ting Beheer Landbouwgronden) e.d. Deze start van
het ruilproces de boerderijverplaatsing is erg be
langrijk. Hierdoor wordt elders ruimte geschapen voor
niet-verplaatsers.
Het is ongetwijfeld bekend, dat de uitvoering van een
ruilverkaveling een nogal langdurig proces is. Voort
durend treden er tijdens dit proces veranderingen op
die nopen tot aanpassing van de toedelingsmogelijk
heden. Er is als het ware een continue behoefte aan
inzicht in de veranderingen.
Dan zijn er de relatienotagebieden. Dit zijn gebieden
NGT GEODESIA 82
waar de relatie tussen landbouw en natuurbescher
ming tot uitdrukking komt in de vorm van reservaten
of beheersgebieden.
De exacte begrenzing wordt kadastraal vastgelegd.
Uitruil en toedelingsmogelijkheden worden beoor
deeld. Dit gaat mij soms al ver genoeg, want door een
bewuste toedeling is een beheersdoelstelling over de
rug van de boeren te verwezenlijken.
Deze opmerking vraagt om een toelichtingAls je elke
boer een huisperceel zou toedelen, en een perceel op
ongeveer 4 km afstand daarvan, dan is het duidelijk
dat het laatste perceel extensiever zal worden ge
bruikt dan het eerste. Als je dat dan heel bewust zo
aanpakt voor meerdere boeren, dan creëer je wellicht
op deze wijze een mooi gebied, waarop een beheers
doelstelling ten behoeve van natuur en landschap toe
pasbaar kan worden verklaard. Feitelijk is er dan een
doelstelling gerealiseerd, zonder dat er een adequate
vergoeding tegenover staat.
Echte ruilgegevens komen uit:
de eerste schatting (waarde van de inbreng) en
de lijst van rechthebbenden (oppervlakte, hoeda
nigheid van de grond, eigendom, pacht, zakelijke
rechten).
Met de gegevens van de eerste schatting en de lijst
van rechthebbenden, en verder de randvoorwaarden
uit het ruilverkavelingsrapport, de richtlijnen voor het
plan van toedeling èn de wensen van de betrokkenen
wordt door de kadastrale landmeter met inschake
ling van het ATOR-systeem een nieuwe toedeling
gemaakt. Veel niet-kadastrale gegevens zijn nodig om
tot het uiteindelijke resultaat te komen.
Door vriend en vijand is dit procedureonderdeel ech
ter aan het Kadaster gegund. Daarbij komt nog dat
deze Dienst kan bogen op vertrouwen, ervaring, inter
mediair optreden, juridisch inzicht, enz. Het is erg ver
antwoordelijk werk, maar ook hier knaagt de behoefte
aan inzicht en controle. Kan het niet anders, beter en
sneller?
Afronding
Het resultaat van dit hele proces bestaat uit:
nieuwe kaarten,
een dikke notariële akte, die thans als ARAK-
output kan worden geleverd,
een ingericht gebied, al dan niet volgens de eisen
des tijds, met daarin geïntegreerd bepaalde gebie
den met een maatschappelijke functie, of juist af
gezonderd daarvan,
een gebied waar individuele ondernemers op eigen
kracht verder kunnen.
In de kadastrale legger rest slechts een aantekening:
Een rood onderstreept perceel: ,,op dit perceel kan
ruilverkavelingsrente rusten".
Dit is al wat rest van een veelheid van gebruiks- en
andere informatie, zonder dat er evaluaties, controles,
laat staan bijhouding van plaats plaatsvindt.
Mijn laatste wens:
Juist een 150-jarige moet zichzelf afvragen wat hij
precies doet en waarom hij het zo doet, en of het ook
anders kan?
Dit geldt zeker ten aanzien van de bijdrage van het
Kadaster aan landinrichting, een uiterst boeiend pro
ces, waar veel medewerkers van de Dienst een
boeiende werkkring in vinden.
53
