Wensen van het Notariaat ten aanzien
van het Kadaster*)
door mr. L. J. A. Simons, notaris te Tilburg en lid van de werkgroep Kadaster-
Notariaat.
SUMMARY
Office of Notary and its Wishes regarding the Cadastral Service
In the view of the Office of Notary the Cadastre is equivalent to public registers and cadastral book
keeping. Its contacts with the Cadastral Service are of two kinds: supplying mutations and extracting
information from the public registers and cadastral administration. Land information because of
administrative legislation becomes increasingly important (as compared to civil legislation). Central
reporting and administration of all regulations (from municipalities, provinces, polder-boards", etc.)
concerning land (real estate) is highly desirable. Easy access to such an automated land information
system by its users is a must.
Als enige notariële spreker wil ik beginnen met uw
Dienst onze gelukwensen aan te bieden met het 150-
jarig bestaan van het Kadaster. Dat dit jubileum wordt
herdacht binnen het kader van het Nederlands Ge
nootschap voor Landmeetkunde is betekenisvol voor
de accentverschuiving in het Kadaster.
Op zich is het anderhalve eeuw bestaan van een rijks
dienst in een gevestigd land geen prestatie. Een profi
ciat is dan ook meer gericht naar de wijze waarop
deze Dienst de overheidstaak steeds heeft weten aan
te passen aan de gewijzigde omstandigheden.
Uit het feit dat u de gemeenten en het Notariaat de
gelegenheid hebt gegeven om hier wensen op tafel te
leggen blijkt, dat in die 150 jaar een, eens op een troon
zetelende, overheidsdienst zich heel anders opstelt en
thans de gebruikers gelegenheid geeft om mee te
denken over de toekomst.
Mij is gevraagd de wensen van het Notariaat voor de
toekomstige jaren op tafel te leggen. Ik voel mij dan
als een klein kind in deze tijd van een naderend Sinter
klaasfeest, dat een verlanglijstje mag indienen en ik
besef dat ik mij dan ook in diezelfde positie kan be
vinden als een kind dat een pony vraagt aan Sinter
klaas terwijl vader en moeder alleen maar over een
stadstuin beschikken: Wat door mij als wens naar
voren wordt gebracht, kan technisch of financieel
onmogelijk blijken. Al voel ik de handicap dat ik op
technisch gebied volkomen een leek ben, heb ik wel
grote verwachtingen van de mogelijkheden van de
techniek.
Wij zitten midden in de overgang van de handmatige
administratie naar een administratie op de computer.
Ook voor de gebruikers geeft dat extra mogelijk
heden.
Om enige lijn in mijn verlanglijstje te krijgen, dacht ik
dat het goed was om eerst te bepalen wat vanuit het
Notariaat onder het Kadaster moet worden verstaan.
Wij zien duidelijk de tweedelige opzet van het Kadas
ter, nl. ten eerste de Openbare Registers en daarnaast
de kadastrale en hypothecaire boekhouding. Dat is
voor het Notariaat het Kadaster.
Zeer zijdelings heeft het Notariaat met de landmeet
kundige dienst te maken; het richt zich hoofdzakelijk
op de registratie van de rechtstoestand. De Openbare
Registers geven de mutaties aan die in de rechtstoe
stand zijn aangebracht. Daarnaast hebben wij de
Inleiding gehouden op 30 oktober 1981 tijdens het 11e NGL
congres te Utrecht.
kadastrale boekhouding nodig om een ingang tot
deze openbare registers te hebben.
Bovendien wordt in het Notariaat de hypothecaire
boekhouding ook „Kadaster" genoemd. Dat aspect
van het Kadaster zal in deze inleiding niet het zwaar
ste accent hebben; ik zal mij beperken tot een bespre
king van de zakelijke rechten op het onroerend goed,
behoudens de zakelijke zekerheidsrechten.
Bij dat geheel van de kadastrale boekhouding hoort
ook het kadastrale plan, dat voor het Notariaat niet
meer is dan een visueel hulpmiddel bij de vastgoed
administratie. Voor de meesten van de kadastrale
werknemers zal dat dagelijks werk zijn, maar voor het
Notariaat is dit slechts een van de drie ingangen van
de kadastrale boekhouding.
Landregistratie is weieens gedefinieerd als een syste
matische, voor ieder toegankelijke, overheidsregistra
tie van alle onroerende goederen in een bestuurs
gebied. leder goed bestuurd land zal zo'n landre
gistratie willen hebben, voor de rechtszekerheid, voor
de mogelijkheid om hypothecaire financiering in het
leven te roepen, om grensgeschillen uit te sluiten, om
grondbelasting te kunnen heffen en als grondslag
voor de planning van de ruimtelijke ordening.
In Nederland zien wij een ontwikkeling van een re
gistratiesysteem ten dienste van de belastingheffing
naar een systeem om mede een grondslag voor de
ruimtelijke ordening te leveren. Ik dacht dat ook de
overgang van de kadastrale dienst van het Ministerie
van Financiën in 1973 naar het Ministerie van Volks
huisvesting en Ruimtelijke Ordening daarvan een dui
delijk teken is.
Wij noemen ons kadastrale stelsel een onvolledig
negatief stelsel. Het komt erop neer dat de bewaarder
niet bevoegd is om een onderzoek in te stellen naar de
juistheid van de feiten, die in de overgeschreven stuk
ken zijn vermeld. En dat overschrijving op zich geen
enkel recht schept, zelfs niet ten aanzien van derden,
die op de overschrijving zijn afgegaan.
De gegroeide ontwikkeling van een fiscaal Kadaster
naar een Kadaster zoals wij het op dit ogenblik ken
nen, heeft ook gevolgen gehad voor de feiten en om
standigheden die worden geadministreerd. Is het voor
de grondbelasting van het grootste belang om te
weten wie als zakelijk gerechtigde kan worden aan
geslagen, de huidige onroerend-goedadministratie
stelt andere eisen.
Op dit moment heeft het Kadaster in zijn groei naar
een hulpmiddel bij de toekomstige ruimtelijke orde
ning heel andere feiten en omstandigheden te admi
nistreren. De aard, het gebruik en de relatie van het
44
NGT GEODESIA 82
