fe
1113
ABCDEFGHIJKLM abcdefgh abcdefgh
NOPÖRSTUVUXY Z
015345^70^
j-yh ,=+-/*
BOflöOO
Fig. 5. Contouraftasting van een teken door een spiraalvormige
beweging.
Aftasting met een beeldscherm maakt een hoge lees
snelheid mogelijk. Op de gevoelige laag van het beeld
scherm wordt het tekstbeeld van het document ge
projecteerd, welke door een elektronenstraal wordt
afgetast; daarbij wordt van het tekstbeeld digitale
informatie afgeleid. Een dergelijk leesstation wordt
een Vidicon scanner genoemd (zie fig. 6).
Fig. 6. Het principe van aftasting door middel van de Vidicon
kathodestraalbuis, zou het omgekeerde van televisie kunnen wor
den genoemd. Er wordt niet, zoals bij televisie, een elektrisch
signaal tot een beeldpresentatie op het scherm herleid, maar het
I tekst /beeld wordt naar het scherm gereflecteerd, teneinde daarvan
een elektrisch signaal af te leiden.
Voor aftasting met in rij geplaatste fotocellen wordt in
een smalle strook enkele malen per te lezen teken of
regel een waarneming gedaan (zie fig. 7).
Fig. 7. Wanneer parallelle fotocellen worden toegepast, wordt in
een smalle strook, enkele malen per te lezen teken of regel met
tekens, een waarneming gedaan.
De toepassing van een fotocellenrooster berust op de
werking van het menselijk oog en wordt daarom wel
met het retinaprincipe aangeduid.
Het hart van de optische lezer is het herkennings
systeem. Het is het onderdeel, dat de manier verzorgt
waarop de gegevens worden voorbereid. Terwijl in de
eerste OCR-machines het herkenningssysteem werd
uitgevoerd in hardware, worden in de huidige machi
nes combinaties van hardware en software gebruikt,
waardoor het herkenningssysteem flexibeler is gewor
den, zodat de machine ook voor andere schriftsoorten
is te gebruiken.
De besturingseenheid zorgt voor een juist formulier
transport in combinatie met het lezen d.m.v. inge
bouwde hardware of met een microcomputer. De
doorgevoerde formulieren worden gewoonlijk in twee
uitvoermagazijnen verzameld, één voor gelezen en
één voor geweigerde formulieren. Er zijn ook lezers
die zijn uitgerust met meerdere uitvoermagazijnen om
de documenten na het lezen te sorteren.
Via de uitvoereenheid kunnen de gegevens worden
opgeslagen op magneetband (off-line gebruik) of
direct aan de computer worden doorgegeven (on-line
gebruik).
Machine-leesbare schriften
In principe kunnen alle schrifttekens door een ma
chine worden gelezen, zelfs Chinese karakters. Er
moet alleen aan de voorwaarde worden voldaan, dat
van elk teken een uniek signaal kan worden afgeleid.
De meeste schriften voldoen niet zonder meer aan de
gestelde voorwaarde. Daarom werd een gangbare
schriftsoort geweld aangedaan, waardoor in feite
voor het afleiden van een uniek signaal beter ge
schikte tekens ontstonden. Optimaal is een schrift
soort, dat nauwelijks van het gangbare drukschrift af
wijkt, om zodoende de typemachine ook voor nor
male correspondentie te kunnen blijven gebruiken.
Het meest verbreide is het OCR-schrift, OCR-A en
OCR-B, waarbij het OCR-B schrift in feite een nor
maal schreefloos drukschrift is. Als voorbeeld noe
men we het OCR-A schrift op de groene betaal
cheques en het OCR-B schrift op de bankbiljetten (zie
fig. 8). Behalve het feit, dat de aan te bieden tekens
I J KLMNOP i j k Lmnop
i
ÜN A 00 JtR£¥
QRSTUVWX qrstuvwx
YZ*+#-./yz m §0ae
01 234567
89 tai#&,]
A 8 n 0 t^XT°n
Fig. 8. Links OCR-A en rechts OCR-B schrift.
moeten voldoen aan het repertoire van een bepaalde
machine, moet ook de schriftdrager aan bepaalde
eisen voldoen; een gelijkmatige dekking, scherpe con
touren en de afwezigheid van vlekken zijn een vereiste
voor het goed functioneren van een OCR-machine.
IBM beweert dat minstens 50% van alle basisdocu
menten met handschrift worden ingevuld, waarmee
de betekenis van het machinaal lezen van handschrift
duidelijk is. Behalve enkele speciale machines kunnen
de lezers tot nu toe slechts handgeschreven cijfers en
enkele bijzondere tekens herkennen, waarbij aan die
genen, die de documenten moeten invullen, wordt ge
vraagd enkele voorschriften in acht te willen nemen.
Dit houdt verband met het feit, dat geen twee mensen
exact gelijk schrijven, sterker nog, dat het handschrift
van één persoon van dag tot dag kan verschillen.
Met name bij het ,,dr. Neher Laboratorium" van de
PTT is veel onderzoek verricht naar het machinaal
lezen van handgeschreven cijfers.
Eind 1986 zal de omschakeling van ponskaart tot het
optisch leesbare zgn. slappe formulier zijn gereali-
NGT GEODESIA 82
91
