Keizer Napoleon I
Een goed kadaster zal de aanvulling zijn van mijn Code voor wat
betreft het bezit van de grond".
een verdergaand idee over: het moest ook de grenzen
van de eigendommen goed vastleggen en zo grens-
processen voorkomen. ,,Een goed kadaster zal de
aanvulling zijn van mijn Burgerlijk Wetboek" zo ver
klaarde hij [2].
Een commissie van negen deskundigen, waaronder
drie hoofdlandmeters, onder voorzitterschap van de
bekende wiskundige Delambre, permanent secretaris
van de Academie van Wetenschappen, kreeg op
dracht voorschriften te maken voor de meting en de
te vervaardigen kaarten. De keizer gaf in januari 1808
zijn goedkeuring aan het ingediende ontwerp van
voorschriften, dat in april daaraanvolgend in werking
trad.
Eind 1808 hadden de werkzaamheden in 3200 ge
meenten een aanvang genomen en in 1809 kwamen
daar nog 2000 gemeenten bij. Dat lijkt heel wat, maar
Frankrijk telde toen ca. 39000 gemeenten met een
gezamenlijke oppervlakte van rond 47,4 miljoen ha en
ongeveer 115,3 miljoen percelen. De gemiddelde per
ceelsgrootte was dus ongeveer 0,4 ha [3]
In 1811 liet de Minister van Financiën Gaudin een
boekwerk uitgeven, waarin alle wetten, reglementen,
instructies en beslissingen, die betrekking hadden op
het kadaster en sinds 1791 waren uitgevaardigd (en
voor zover op dat moment nog van toepassing), sy
stematisch en in de vorm van een instructie waren
verwerkt. Ter verduidelijking van de tekst was een
modellenboek bijgevoegd. Deze instructie heet: Re-
cueil Méthodique des Lois, Décrets, Règ/emens, In
structions et Décisions sur ie Cadastre de ia France.
Deze Recueil Méthodique, hierna af te korten met
RM, heeft ook voor ons land gegolden, zelfs tot na
1813, toen het een koninkrijk werd, en ook voor
België en het Rijnland, landen waarover Napoleon zijn
gezag heeft uitgeoefend. De voorschriften zorgden
voor normalisatie, zoals formaat van de kaart, toe te
passen kleuren, eenheid van belettering, schalen,
tekst en vorm van de registers enz. Daardoor werd
ook bereikt, dat een ambtenaar bij verplaatsing direct
inzetbaar was; de werkwijze was voor het gehele land
gelijk.
In dit verband mag ik erop wijzen dat, naast de regis
tratie van gronden, ook de burgerlijke stand re
gistratie van personen tot stand kwam. Voeg daar
bij de invoering van het metrieke stelsel normali
satie van maten de eenheid van wetgeving en
rechtspraak, dan past ons een grote mate van bewon
dering voor het werk van de Franse Administratie.
Floewel het kadaster in Frankrijk met kracht was aan
gepakt, er waren zelfs gratis opleidingscursussen voor
landmeters, verminderde het tempo in het opmaken
sterk na de val van het keizerrijk. Tussen 1808 en 1814
waren 9000 gemeenten, omvattende 12 miljoen ha en
37 miljoen percelen, geheel gereedgekomen, daarna
ging het zo langzaam, dat het werk pas in 1850 gereed
was.
Floe ging het in ons land? Sinds 1806 was Flolland een
koninkrijk onder Lodewijk Napoleon, een broer van de
Franse keizer. Dat koninkrijk was geen lang bestaan
beschoren. Reeds in maart 1810 werd bij het traktaat
van Rambouillet het gebied ten zuiden van de Waal en
Zeeland afgestaan aan Frankrijk en bij het decreet van
Rambouillet, juli 1810, werd ook de rest ingelijfd. Ons
land werd hierdoor een onderdeel van het grote kei
zerrijk, en de wetten van Frankrijk golden dus ook
voor ons. Zo deed het Franse kadaster ook hier zijn
intrede. Tot keizerlijk commissaris voor het Kadaster
werd Caspar van Breugel benoemd, over wie ik in [4]
reeds heb geschreven.
Mr. Caspar Baron van Breugel. Keizerlijk Commissaris voor het
Kadaster. Foto: Iconographisch Bureau.
118
NGT GEODESIA 82
