a
De verwerking
De metingen worden verwerkt met de Harris-computer
van de afdeling Technische Automatisering van het
bedrijf. De tekeningen worden gemaakt met de, even
eens bij die afdeling opgestelde, Calcomp-drumplotter.
De grondslagmetingen worden uit de waarnemingen
gesorteerd, waarna de grondslag apart wordt berekend.
Deze berekeningen, voornamelijk veelhoeksberekenin
gen, worden uitgevoerd met een tafelcomputer.
Met de zo verkregen coördinaten van de opstelpunten
berekent het eerste deel van het verwerkingsprogramma
de coördinaten van de detailpunten en wordt een
„coördinaten- en tekencode"-bestand opgebouwd.
Het tweede deel van het programma maakt, uitgaande
van dit bestand, op basis van toegevoegde informatie
over het formaat en de ligging van de kaart, de teken
instructies voor de plotter gereed, waarna de kaart off
line wordt getekend.
Zo wordt, zonder veldwerk, een kaart vervaardigd die is
te beschouwen als een basiskaartering. Deze kaartering
wordt naverkend. Het ontbrekende wordt bijgemeten en
de semantische informatie wordt toegevoegd. De defini
tieve kaart ontstaat door het langs automatische weg
getekende produkt te calqueren.
LANDMEETKUNDE
DIGITALISEREN
VAN KAARTEN
FOTOGRAMMETRIE
IACHYME-
TRISCHE
OPNAME
Afd TECHNISCHE
AUTOMATISERING
TEKTRONIX
4054
BEREK. COORD
DETAILPUNTEN
OORDINATEN
TEKENCODE
TEKENAUTOMAAT
ZEISS DZ-7C
TEKENPROGR
CALCOMP PLOTTER
HP 9845B
met GEOS
CALCOMP
DRUMPLOTTER
Fig. 2. Computerconfiguratie.
Ontwikkelingen
Twee jaar geleden is door Grontmij een fotogramme-
trisch kaarteerinstrument aangeschaft en gekoppeld aan
een Tektronix 4054 tafelcomputer. Met deze combinatie
wordt direct het „coördinaten en tekencode"-bestand
aangemaakt.
Met de Harris-computer en de Calcomp-drumplotter
wordt vervolgens de fotogrammetrische kaart getekend.
Inmiddels is het ook mogelijk om met de combinatie
tablet en Tektronix 4054 bestaande kaarten te digitalise
ren. De op deze wijze vervaardigde kaarten waren,
qua inhoud, zo goed, dat de kwaliteit van het lijnenwerk
van de drumplotter daarbij schril afstak. Om dat pro
bleem op te lossen is vorig jaar een tekenautomaat Zeiss
DZ7-C direct verbonden met de Tektronix 4054. Het is
ons voornemen om ook de tachymetrische opnamen
met deze tekenautomaat te gaan tekenen. Deze teken
automaat is tevens verbonden met de HP 9845 tafel
computer, waarop het Zeiss GEOS-programma is geïm
plementeerd. Grontmij heeft van Zeiss Nederland de be
schikking gekregen over dit programmapakket, om te
zien of het in haar organisatie is in te passen en om het
in de praktijk uit te proberen. In ruil daarvoor biedt
Grontmij aan Zeiss de gelegenheid om het GEOS-
systeem en de tekentafel aan geïnteresseerden te
demonstreren.
Zo is de computerconfiguratie ontstaan die in figuur 2 is
geschetst.
AUTOMATISCHE
REGISTRATIE
MET ELTA 2/20/3
UITWISSELBAAR
GEHEUGENBL0K MEM
lEESAPPARAAT DAC 100
HP 98A5 B
TAFELCOMPUTER
MET 6U K BYTE
GEHEUGEN
BEELDSCHERM EN
CASSETTE
HANDMATIGE
REGISTRATIE MET
REC 100
_J
ELTA-MEETSYSTEEM
J REGELDRUKKER
DISKETTE-EENHcIO
PLOPPY-OISK)
fKENAUTOMAAT
DZ 7-C
GEOS- VERWERKINGSSYSTEEM
Fig. 3. De apparatuur van het GEOS-systeem.
Het GEOS-systeem
De apparatuur
Het hart van het systeem wordt gevormd door een
Hewlett Packard (HP) 9845-B tafelcomputer met een ge
heugen van 64k byte. De invoer van de meetresultaten
gebeurt via een DAC 100. Hiermee worden de MEM-
geheugenblokken leeg gelezen, die bijvoorbeeld met de
Elta 2 automatisch zijn gevuld.
Het is ook mogelijk meetresultaten handmatig in een
MEM-geheugenblok op te slaan met behulp van het
elektronische registratieapparaat REC 100.
Als opslagmedium voor programma, gegevens en be
rekeningsresultaten dient een dubbele diskette-eenheid.
Om gegevens en resultaten af te drukken wordt de in
wendige thermische printer van de HP 9845 gebruikt, die
tevens een hard copy van een tekening op het beeld
scherm kan leveren. Het is ook mogelijk een regel
drukker te gebruiken. Middels een H PI B-interface is de
DZ7-C flatbed tekentafel met het systeem verbonden.
Deze tekenautomaat heeft een betekenbaar oppervlak
van 100 x 120 cm en is voldoende nauwkeurig voor
landmeetkundig tekenwerk.
NGT GEODESIA 82
257
