Fig. 5. Verticaal opgenomen 35 mm luchtfoto van een groot en volgebouwd dorp in Zuidoost-Azië. Voor zo''n dichte bebouwing is een kleur-
opname geschikter dan een in zwart-wit.
hoogte verhouding 0,5; de beide stereomates leveren te
zamen een stereopaar met B/H 1. Terrasvormige
hoogteverschillen van 20 m en meer zijn dan zichtbaar;
de voor elke aardkundige interpretatie zo belangrijke
geomorfologische kenmerken zijn globaal te overzien.
Vergrotingen van 1 50 000 en 1 25 000 zijn bruikbare
alternatieven als basiskaart of kaartsubstituut. Hoewel
de waarneembaarheid van details natuurlijk minder goed
is dan van zeer kleinschalige luchtfoto's, is het verticaal
opgenomen SPOT-beeld heel geschikt om als planime-
trisch acceptabele basis voor praktisch alle thematische
kaarteringen te dienen. Bestaande luchtfoto's kunnen
tevens op bruikbaarheid worden beoordeeld en dan
verder dienen om de details te kaarteren. Op basis van
een eerste interpretatie kan de behoefte aan nieuwe
luchtfoto's worden gepreciseerd, waarbij prioriteitsge
bieden kunnen worden aangegeven. Hier is een ver
vlechting te zien van de toekomstige luchtfotografie en
de teledetectie vanuit satellieten. Het is duidelijk dat tele-
detectie vanuit satellieten invloed gaat uitoefenen op de
kleinschalige luchtfotografie met groot-formaat came
ra's.
Deze druk zal in de komende jaren flink oplopen om ver
schillende redenen:
1. het door Frankrijk voor tien jaren gegarandeerde
SPOT-systeem komt wereldwijd op de markt met zijn
produkten, nadat die markt al 14 jaren is voorbereid
met Landsat-beelden;
2. het gebruik van de standaard-gecorrigeerde beelden
zal in vele geledingen van de samenleving populair
zijn, daar er veelal geen instrumenten voor nodig zijn
bij de gebruiker;
3. een pixelgrootte van 10 x 10 m maakt het moge
lijk een metrisch vrij nauwkeurig skelet voor een
1 50 000 kaart af te drukken, dat als tussenvorm
voor een definitieve kaart grote betekenis kan krijgen.
De beschikbaarheid van een dergelijk substituut kan
namelijk een aanmerkelijke versnelling in de thema
tische kaartering tot gevolg hebben. (De thans inter
nationaal aanvaarde specificaties voor de inhoud van
een goede 1 50 000 kaart betekenen, dat nog een
grote hoeveelheid aanvullend werk zal moeten wor
den verricht om deze satellietprodukten als defini
tieve kaart te accepteren. Om duur en tijdrovend ter-
reinwerk te besparen, zal men daarvoor bij voorkeur
de traditionele luchtfoto's gebruiken);
4. menselijke activiteiten hebben veelal plaats binnen
een gebied dat door één SPOT-beeld wordt gedekt
de gemiddelde actieradius van mens en dier is im
mers in vele landen minder dan 30 km.
Juist vanwege de potentiële maatschappelijke betekenis
van het gebruik van de beelden van de tweede generatie
aardobservatiesatellieten heeft het ITC contact opgeno
men met ,,SPOT Image", om zo spoedig mogelijk na
lancering deze beelden voor ons werk te evalueren en
daarover te rapporteren. Het instituut zal, gezien zijn
mandaat, de maatschappelijke betekenis van deze nieu
we technologie voor de ontwikkelingslanden zeker in de
evaluatie betrekken.
9. Drie wegen tot penetratie in de samenleving
Uit het voorgaande kan men concluderen dat de con
ventionele luchtfotografie in de tang wordt genomen
NGT GEODESIA 83
81
