Het laserafstandmeetprogramma van
het Observatorium voor Satelliet
geodesie te Kootwijk in internationaal
verband*)
van figuur 7. Verschillen in berekeningen zouden kunnen
worden geïnterpreteerd als een onderlinge beweging van
de continenten. Deze bewegingen zouden mogelijk een
indicatie kunnen geven over een eventuele aardbeving.
Het zal duidelijk zijn dat dit een zeer moeilijke opgave is
en men probeert dan ook zoveel mogelijk gegevens te
verzamelen. Dit stelt ons in staat een nog beter inzicht
in de bewegingen van de aarde te krijgen.
6. Slotwoord
In dit artikel is getracht op een vrij eenvoudige en niet al
te wetenschappelijke wijze enige aspecten en principes
van de satellietgeodesie te belichten. De informatie in dit
artikel is gebaseerd op de lezing en rondleiding in het
Observatorium voor Satellietgeodesie te Kootwijk, een
instituut van de vakgroep „Mathematische en Fysische
Geodesie" van de Afdeling der Geodesie van de TH
Delft. Verder werd ik bij dit artikel geholpen door de heer
Meerdink, docent landmeetkunde aan de HTS en de
heer Van Loon, werkzaam op het satellietmeetstation te
Kootwijk.
Het zal de lezer duidelijk zijn, dat dit artikel op het gebied
van de satellietgeodesie verre van volledig is, enerzijds
omdat satellietgeodeten ook andere dan de hierboven
beschreven meetmethoden beoefenen zoals doppler-
metingen, radarhoogtemetingen vanuit satellieten naar
het zeeoppervlak, metingen tussen satellieten onderling
(satellite-to-satellite tracking), enz. anderzijds omdat
de verscheidenheid van toepassingsgebieden zoals
astronomie, oceanografie, geofysica, enz. vrijwel on
besproken is gebleven.
De bedoeling van dit artikel is om slechts de „meet
kundige" kern van het vak te beschrijven. Ik hoop hier
mee enige facetten van de nog vrij onbekende satelliet
geodesie duidelijk te hebben gemaakt met de bedoeling
het vakgebied meer bekendheid te geven aan hen, die er
niet dagelijks mee worden geconfronteerd.
Referenties
Natuurkunde B3. Drs. F. Jagers.
Methode en toepassing van laserafstandmetingen in de satelliet
geodesie. E. Vermaat en F. W. Zeeman.
Viewgraphs van de lezing van prof. dr. ir. L. Aardoom.
Collegedictaat „Ruimtegeodesie" door prof. dr. ir. L. Aardoom.
Station description Kootwijk. F. W. Zeeman.
door prof. dr. ir. L. Aardoom, hoogleraar aan de Afdeling der Geodesie van de
Technische Hogeschool Delft.
SUMMARY
Satellite Laser Ranging Programme at the Kootwijk Observatory of the Delft University of
Technology
The development of the satellite laser ranging (SLR) programme at the Kootwijk Observatory of the
Delft University of Technology is reviewed. The SLR technique in general is outlined and its im
plementation at Kootwijk indicated. The programme, aiming at global geodetic and geodynamic
contributions, is considered in its international perspective. Associated research and its results are
summarized. Planned activities, involving a newly conceived transportable SLR system, are
emphasized. The development of the programme is projected into the future.
1. Inleiding
De toepassing van satellietgeodetische technieken was
aanvankelijk uitsluitend een wetenschappelijke aange
legenheid. Misschien verklaart dit waarom in geogra
fisch opzicht kleine landen, zoals het onze, zich op de
satellietgeodesie gingen toeleggen, hoewel deze toch in
de eerste plaats de oplossing van meer grootschalige
problematiek, zoals de relatieve plaatsbepaling van ver
uit elkaar gelegen punten op aarde en de bepaling van de
langgolvige structuren van het zwaartekrachtsveld, ten
doel had; problemen dus die, vanuit een praktisch oog
punt, alleen de grotere landen zouden moeten aanspre
ken. Aan de andere kant wijst deze ontwikkeling op de
belangstelling van de kleinere landen om in internatio
naal verband mee te doen aan de oplossing van wereld
wijde wetenschappelijke problemen.
Ongeveer twintig jaar geleden waren er waarschijnlijk
maar weinigen die de nog ver in het verschiet liggende,
maar reële, mogelijkheden voorzagen van een doel
matige landmeetkundige toepassing van de ruimtegeo-
Dit artikel is één van een serie over geodesie en haar toe
passingen die de Verenigde Staten van Amerika en Neder
land hebben uitgewisseld ter gelegenheid van hun viering van
200 jaar diplomatieke betrekkingen.
detische technologie, zoals die op het ogenblik wordt
ontwikkeld. Zulke ontwikkelingen, die misschien zelfs in
een klein land als het onze, praktisch zullen kunnen wor
den toegepast, zijn zeker voor de toenmalige Onder
afdeling der Geodesie van de Technische Hogeschool
Delft niet de aanleiding geweest om in 1961 te beginnen
met een programma van experimentele fotografische
richtingsmetingen naar kunstmatige satellieten. Het was
meer de uitdaging om betrokken te zijn bij een veelbelo
vende en boeiende ontwikkeling en om in de gelegen
heid te zijn bij te dragen tot de bepaling van de eerste,
via satellieten gemeten, geodetische netwerken.
Hoewel er enkele jaren overheen gingen voordat de
eerste satellietoverkomst met succes werd gere
gistreerd, werd het uiteindeljke doel bereikt en droegen
fotografische waarnemingen die in de loop der jaren
werden gedaan, inderdaad bij tot het totstandkomen van
diverse geodetische netwerken en zogenaamde aard-
modellen, die via satellieten waren verkregen [Aardoom,
1979],
Dit werk werd mogelijk gemaakt door ruime jaarlijkse
subsidies die op aanbeveling door de Commissie voor
Geofysica en Ruimte-onderzoek (GROC) van de Konink
lijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen wer
den verstrekt. Hiermee erkende GROC de satellietgeode-
NGT GEODESIA 83
149
