Remote Sensing en straatbomen (I)
Remote Sensing en straatbomen
Over Remote Sensing is aI zoveel geschreven dat het mystieke beeld ervan enigszins is verbleekt. Er is daarbij in hoofd
zaak aandacht besteed aan het gebruik van luchtfoto's als informatiebron van (vegetatie-)kaarteringen. Het niet-
metrisch gebruik van luchtfoto's, in het bijzonder van kleureninfrarood luchtfoto's, heeft echter nog wei degelijk een
waas van onbekendheid over zich. Deze onbekendheid betreft dan het gebruik van de foto 's en niet het bestaan ervan.
Hoe de huidige stand van zaken is en hoe op een aantal fronten wordt gezocht en onderzocht hopen wij in een drietal
artikelen duidelijk te maken. Het centrale thema in deze serie valt te omschrijven als: het gebruik van kleureninfrarood
foto's bij het onderzoek naar de groei-omstandigheden van straatbomen.
Dit thema wordt behandeld door auteurs van wie de achtergrond is in te delen in de trits producent - gebruiker -
wetenschapper. Hierbij zal blijken dat de grenzen in deze driedeling niet altijd scherp kunnen worden getrokken.
In het eerste artikel wordt door Ludo Herinckx (Eurosense bv), als producent, een beschouwing gewijd aan de opname
van Remote Sensing-beelden. In de volgende artikelen zal worden ingegaan op de behoefte aan dergelijke informatie
vanuit het groenbeheer en hoe het gebruik van luchtopnamen voor deze toepassing kan worden geëffectueerd.
De auteurs van deze artikelen zijn Janhein Loedeman (Landbouw Hogeschool Wageningen, Vakgroep Landmeet
kunde) en Gertjan Eikenaar (Dienst der Gemeenteplantsoenen van 's-Gravenhage).
De redactie
door ir. L. C. Herinckx, werkzaam bij Eurosense bv, 's-Gravenhage.
1. Inleiding
Het begrip Remote Sensing omvat, heel eenvoudig,
,,het waarnemen op een afstand". Dit wordt meestal ge
bruikt voor het waarnemen vanuit een vliegtuig of satel
liet, waarbij de informatie op een informatiedrager wordt
vastgelegd.
Bij Remote Sensing vormt het verzamelen van gegevens
geen doel op zich. Dat zou althans, voor zowel gebruiker
als producent, zo horen te zijn. Het gaat om het verza
melen van de gegevens, èn de verwerking of selectie, èn
de vormgeving of presentatie. Het doel is altijd het
gebruik of de toepassing van de informatie.
Tegen deze achtergrond is, ook bij de toepassing voor
straatbomen, intensief overleg tussen gebruiker en pro
ducent al in de voorbereidingsfase van groot belang.
Voor een goede uitvoering van de opname moet de
producent, in een breder verband dan alleen de (veelal
summiere) specificaties van de overeenkomst, goed op
de hoogte zijn van het verdere gebruik van de door hem
op te nemen gegevens. Omgekeerd dient de gebruiker
kennis te hebben van de operationele mogelijkheden en
beperkingen.
Tenslotte bestaat er, vooral in het stadium van operatio
nalisering (zoals bij de straatbomen het geval zal blijken
te zijn), een terechte behoefte aan uitwisseling van ken
nis en ervaring tussen gebruiker en producent. Immers,
de gebruiker is het best op de hoogte van de inpassing
van de Remote Sensing-gegevens bij zijn specifieke toe
passing; de producent heeft doorgaans ervaring met het
gebruik van dezelfde opnametechnieken bij andere toe
passingen of andere opnametechnieken bij vergelijkbare
toepassingen. Een goede communicatie tussen gebrui
ker en producent is aldus medebepalend voor de kwali
teit van het produkt.
In dit artikel wordt eerst een beschouwing gewijd aan de
in Nederland beschikbare, c.q. geschikte opnamesyste
men. Bij dit tamelijk abstracte gedeelte wordt voor
bijgegaan aan de technische achtergrond. Wie hierover
meer wil weten, wordt verwezen naar de publikaties die
onder meer in NGT Geodesia zijn verschenen (zie over
zicht aan het einde van het artikel). Wie beter wil worden
geïnformeerd, wordt aanbevolen lid te worden van de
Kring voor Remote Sensing, waar een platform voor de
uitwisseling van ervaring wordt geboden.
Tenslotte worden nog enkele aspecten van de opname
van kleureninfrarood fotografie behandeld; in de artike
len van de andere auteurs in deze serie wordt de nood
zaak tot het betrekken van enkele bijzondere specifica
ties bij de opname nog nader ingevuld.
2. Remote Sensing wat doe je ermee?
Vooral in vegetatiekringen wordt als synoniem van Re
mote Sensing wel het begrip teledetectie gehoord. Het
gaat daarbij in hoofdzaak om het detecteren van objec
ten of verschijnselen en het volgen van processen. Het
begrip Remote Sensing dekt echter een veel bredere
lading; daarbij kan worden gedacht aan een globale
tweedeling in teledetectie en telekaartering. Deze heb
ben het voorvoegsel tele- (remote) gemeen: het waar
nemen gebeurt op een afstand, vanuit de lucht. Voor
teledetectie en telekaartering wordt in beginsel gebruik
gemaakt van dezelfde opnametechnieken, zij het onder
specificaties, die van de toepassing afhankelijk zijn.
Bij teledetectie worden Remote Sensing-technieken ge
bruikt als hulpmiddel in de informatievoorziening. Het is
goed hierbij aan te tekenen, dat de teledetectiegegevens
op zich doorgaans niet veel waarde hebben, behalve
wanneer deze worden gecombineerd met andere infor
matie. Die andere informatie is afkomstig uit bijvoor-
188
NGT GEODESIA 83
