In deze periode ontstonden de grote grondboeken, de
voorlopers van het moderne Kadaster.
De Franse Revolutie maakte een einde aan de organisa
tie van de meeste beroepen. Maar wij zagen ook hoe een
wonderbare verwezenlijking werd geboren met de ka
dastrering van onze gewesten.
Krachtens de machten hem toegekend door de funda
mentele wet van 24 augustus 1815, stelt Koning Willem
van Oranje bij Koninklijk Besluit van 31 juli 1825 (dat
heden nog kracht van wet heeft) het beroep van land
meter weer in.
Een ministeriële beslissing van 16 december 1825 stelt
het programma van het examen van landmeter vast, en
veronderstelt in zijn teksten de bescherming van alle ac
tiviteiten.
In 1848 verschijnt een nieuw ministerieel besluit tot her
vorming van het programma voor het examen van land
meter.
Enkele jaren nadien, in 1863, wordt de eerste vereniging
van Belgische landmeters opgericht.
Bij Koninklijk Besluit van 1 december 1921 wordt de titel
„Landmeetkundige" (in het Frans „Géomètre-Arpen-
teur") ingesteld. Een ministerieel besluit van 4 december
1921 bepaalt het programma van het examen.
In 1923 en 1925 worden door twee Koninklijke Besluiten
de titels van „Koloniaal landmeter en Mijnlandmeter" in
gesteld.
Ingevolge de herhaalde tussenkomsten van de beroeps
verenigingen die de herziening en de aanpassing van hun
studieprogramma eisten, alsmede een betere bescher
ming van het beroep, wordt door het Koninklijk Besluit
van 18 mei 1936 de titel „Meetkundige Schatter van On
roerende Goederen" ingesteld, zoals die thans nog altijd
in voege is.
Het programma van het examen wordt in hetzelfde Ko
ninklijk Besluit vastgelegd; hierop steunend waren de
landmeters-landmeetkundigen en Meetkundige Schat
ters van Onroerende Goederen ervan overtuigd een gel
dig diploma te bezitten, en geloofden zij in het bestaan
van beroepsrechten, daar het Koninklijk Besluit slechts
een bekrachtiging was van de gewoontes en gebruiken
van vroeger.
In 1963, als gevolg van een geschil waardoor een per
soon werd vervolgd, omdat hij een afpaling had uitge
voerd zonder in het bezit te zijn van het diploma van
landmeter, verklaarde het Hof van Beroep op 27 februari
de nietigheid van het Koninklijk Besluit van 1936 en
1921. Dit vonnis kan als volgt worden verklaard: Toen
het Koninklijk Besluit van 1825 door Koning Willem werd
uitgevaardigd, was het politieke regime zo uitgewerkt,
dat een Koninklijk Besluit kracht van wet had. Maar
sedert de onafhankelijkheid van België en het in voege
treden van de grondwet op 7 februari 1831, werden alle
bestaande wetten opgeheven.
Bijgevolg bleef het Koninklijk Besluit van 1825 zijn gel
digheid behouden, en had men in 1936 een wet moeten
uitvaardigen in plaats van een Koninklijk Besluit. Zo
werd in een met reden omkleed advies door het Hof van
Beroep besloten, dat de Koninklijke Besluiten van 1921
en 1936 zonder juridische grondslag waren. De Belgi
sche Unie van Meetkundige Schatters van Onroerende
Goederen heeft zich in cassatie voorzien tegen deze be
slissing. Op 27 april 1964 werd echter door het Hof van
Cassatie het arrest van het Hof van Beroep bekrachtigd.
Voor het landmeterskorps brak de moeilijkste periode
van haar geschiedenis aan en als besluit van dit eerste
deel kan worden gezegd dat niettegenstaande een roem-
NGT GEODESIA 84
rijk verleden en de menigvuldige erkende prestaties en
bewezen diensten, het beroep van landmeter in de hui
dige toestand geen enkele bescherming kent, en dat de
studies bij de huidige moderne techniek niet meer vol
doen.
Het tweede deel van deze uiteenzetting zou ik kunnen
inleiden met het besluit van het eerste deel, en de vraag
stellen: Hoe wordt men landmeter in 1983?
Het arrest van het Hof van Beroep en van het Hof van
Cassatie heeft een juridische chaos geschapen, waar
door de laatste wetgeving als onwettig wordt betiteld.
Niettegenstaande deze soevereine beslissingen worden
door de Belgische Staat sindsdien nog steeds de cursus
sen ter voorbereiding van het examen voor de midden
jury georganiseerd en gesubventionneerd, en wordt het
diploma van Meetkundige Schatter van Onroerende
Goederen nog steeds afgeleverd.
Deze feiten blijken onwaarschijnlijk en nochtans weer
spiegelen zij enkel de bittere waarheid.
Welke studies doet de Belgische landmeter? Na de volle
dige cyclus van hoger middelbaar onderwijs met vrucht
te hebben volbracht, kan de kandidaat-landmeter in ge
specialiseerde scholen voor Hoger Technisch Onderwijs
twee jaar daglessen volgen om het getuigschrift van
topograaf te verkrijgen. Deze opleiding is tevens een
voorbereiding om de eerste technische proef af te leg
gen voor de middenjury. Het slagen in deze proef laat
toe de voorschreven stageperiode van twee jaar te vol
brengen. Deze proeftijd kan in het kabinet van een zelf
standig landmeter of bij sommige administraties worden
uitgevoerd, maar staat steeds onder leiding van een
landmeter. Deze stap wordt geacht een voortzetting van
de studies te zijn en staat daarom ook onder toezicht van
een controlecommissie, uitgaande van de diensten van
de Heren Provincie Gouverneurs.
Onder de vorm van sociale promotie worden de cursus
sen voor Meetkundig Schatter van Onroerende Goede
ren in avondlessen gegeven. Op deze wijze kan men zich
ook aanbieden voor de examencommissie.
Het slagen in de eerste technische proef, en het vol
brengen van de stageperiode, laten toe deel te nemen
aan de tweede technische proef, voor de middenjury.
Wanneer men voor dit laatste examen is geslaagd,
wordt het diploma van Meetkundig Schatter van Onroe
rende Goederen uitgereikt. Deze administratieve en juri
dische wantoestand eist de volgende niet alleen onont
beerlijke, maar ook onvoorwaardelijke verplichtingen:
1. Voor de wetgever: De wettelijkheid van de reeds af
geleverde diploma's te onderzoeken en het afleveren
van de nieuwe te regelen.
2. Voor de Administratie van Nationale Opvoeding: De
studies te richten en te valoriseren in functie van de
huidige sociaal-economische noodwendigheden.
Vervolgens zal worden stilgestaan bij de huidige activi
teiten van de landmeter-expert.
Het beroep van landmeter werd in 1934 te Londen, tij
dens het Internationaal Congres van de FIG (Internatio
nale Federatie van Geometers), als volgt gedefinieerd:
„De landmeter-expert onroerende goederen is de wette
lijk gediplomeerde en beëdigde technicus die onroeren
de eigendom, publiek of privaat, bebouwd of onbe
bouwd, bovengronds of ondergronds, identificeert, af
bakent, afmeet en schat; werken die worden uitgevoerd
identificeert, afbakent, afmeet en schat, en zich bemoeit
met de registratie ervan en met de registratie van de
zakelijke rechten eraan verbonden; de stedelijke en rura
le grondaanleg en valorisatie bestudeert, ontwerpt en
87
