agenda
verslagen
5 april 1984
Rayonbijeenkomst NGL Groningen/Friesland/Drenthe. Spre
ker: mevr. drs. W. J. M. Hoogendoorn-Beks. Onderwerp:
Landmeters zijn geen kartografen. Plaats: HCR „Overcingel",
Stationsplein 10, Assen. Aanvang: 20.00 uur.
6 april 1984
Nederlandse Vereniging voor Fotogrammetrie. Lezing door
prof. dr. G. Konecny, Universiteit van Hannover. Titel: „The
use of Remote Sensing technics for topografie mapping".
Plaats: Amersfoort, de Eendracht. Aanvang: 14.15 uur.
11 april 1984
Studiekring voor Cultuurtechniek: Studiedag over „Vastgoed
registratie en toedelingsonderzoek in de landinrichting". Inter
nationaal Agrarisch Centrum (IAC) te Wageningen.
16-19 april 1984
Postacademische cursus over luchtfoto-interpretatie en Re
mote Sensing. De nadruk ligt op de praktijk van de technische
aspecten en gebruiksmogelijkheden van luchtfoto's en andere
Remote Sensing-beelden. De kosten zijn f 600,— (voor NVK-
ledenl en f 900,— (voor niet NVK-leden). Inlichtingen bij: Geo-
plan, Weteringschans 12, 1017 SG Amsterdam (070 - 241433).
3 mei 1984
Rayonbijeenkomst NGL Gelderland. Spreker: W. Heemskerk.
Onderwerp: Landmeten in Suriname. De lezing zal gaan over
de grondslagmetingen en de paspuntsbepalingen t.b.v. de
topografische luchtkaartering van Suriname door KLM Aero-
carto. Nadere mededelingen volgen.
10 mei 1984
Rayonbijeenkomst NGL Noord-Brabant/Limburg. Spreker: de
heer Boerjan van Rijkswaterstaat. Onderwerp: het Ooster-
scheldeproject. Plaats: Eindhoven. Nadere mededelingen vol
gen.
11 mei 1984
Vereniging voor Agrarisch Recht: Viering 25-jarig bestaan.
Studiedag over „De landbouw en het nieuwe BW". Feeste
lijke algemene ledenvergadering. Hotel Heidepark te Bilt-
hoven. Nadere mededelingen volgen.
11 mei 1984
Jaarvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Geode
sie. Daaraan voorafgaand, voordrachten over het thema „De
relatie tussen overheid en bedrijfsleven tegen de achtergrond
van de werkgelegenheidsproblematiek". Nadere mededelin
gen volgen.
24 mei, 7 en 21 juni 1984
Postacademische cursus over „Grondkosten, grondbeleid en
ruimtelijke ordening". Inlichtingen bij: Geoplan, Wetering
schans 12, 1017 SG Amsterdam (070 -241433).
21 september 1984
Studiedag NGL met als thema „Onderwijs in de landmeet
kunde". Plaats: Jaarbeurscongrescentrum te Utrecht. Nadere
mededelingen volgen.
VVL BEZOEKT HET ZEISS PLANETARIUM TE AMSTERDAM
(14 november 1983)
Dit bezoek werd in de morgen voorafgegaan door de algemene
ledenvergadering 1983, waaraan zo'n 35 leden deelnamen. De be
langrijkste beslissingen van deze vergadering zijn: het bestuur zal
het komende jaar door dezelfde personen worden gevormd als in
het afgelopen jaar; de contributie wordt gehandhaafd op f 45,—
per jaar; in navolging van de excursie naar de Zeiss-fabrieken in
1982, wordt nu gewerkt aan een excursie naar de Wild-fabrieken in
september 1984.
Het middagprogramma bestond uit een lezing door Chr. Titulaer en
een voorstelling in het Zeiss Planetarium, en was ook toegankelijk
voor niet-VVL leden. Het deelnemersaantal steeg 's middags dan
ook tot zo'n 75 personen.
Chriet Titulaer begon zijn lezing in de sterrenkunde en eindigde
vanzelfsprekend met de ruimtevaart:
De mens heeft van oudsher een grote belangstelling getoond voor
de sterrenhemel en projecteerde daarop zijn voorstellingen van
aardse zaken, zoals jager, beer, hond en maagd, maar ook van
goden, zoals Perseus, Andromeda en Cassiopea. leder volk had zijn
eigen sterrenbeelden. Wij kennen en gebruiken nu nog de bena
mingen uit de Arabische en Griekse wereld. Deze bewondering ver-
NGT GEODESIA 84
anderde al snel in verwondering en nieuwsgierigheid: bestaat er
maar één aarde en is de mens uniek? Door de Nederlandse uit
vinding van de sterrenkijker in 1608 gaat de wetenschap van de
sterrenhemel met rasse schreden vooruit. De sterrenwachten van
Utrecht en Leiden behoren tot de oudste ter wereld. Met de ont
dekking van de onzichtbare straling heeft de radiosterrenkunde zich
explosief ontwikkeld; thans worden onderzoekingen verricht in het
gebied van de gamma-, röntgen-, ultraviolet- en infraroodstraling.
En zoals de ontdekkingsreizen zich in vroeger tijden over de contin
genten en de wereldzeeën uitstrekten, is de bemande ruimtevaart
de moderne vorm van ontdekkingsreizen: het bevredigen van de
menselijke nieuwsgierigheid! Daarbij is door de technische vooruit
gang ook de mogelijkheid ontstaan van „waarnemen op afstand",
zoals onder andere met de Pioneer- en Voyager-ruimtesondes, die
verre reizen door het heelal maken. De Voyager 2 heeft in de afge
lopen jaren foto's naar de aarde gestuurd van Jupiter en Saturnus,
en is nu onderweg naar de planeten Uranus (in 1986) en Neptunus
(in 1989).
Een andere ontwikkeling betreft de onbemande sterrenwachten,
die buiten de aardse dampkring hun waarnemingen verrichten.
Voorbeelden hiervan zijn de Nederlandse ANS- en IRAS-kunst-
manen, die al veel meer gegevens naar de aarde hebben doorge
geven, dan waarop werd gerekend.
In de VS heeft het publiek in principe toegang tot iedere NASA-
instelling en worden alle produkten en resultaten van de ruimte
vaart eigendom van de bevolking; zij zijn immers betaald uit de be
lastinginkomsten van de staat.
De samenwerking tussen Europa en Amerika op het gebied van de
ruimtevaart kan redelijk goed worden genoemd, al is er een flinke
concurrentie tussen de ESA met de ARIANE-draagraket en de
NASA met de SPACE SHUTTLE om zo'n 200 satellieten te mogen
lanceren.
Op het gebied van de sterrenkunde en gegevens over gezondheid
in de ruimte bestaat een wereldwijde volledige uitwisseling van in
formatie. Alle lanceringen, waar ook ter wereld, zijn bekend: er
draaien nu zo'n 5 000 objecten rond de aarde; twee derde deel daar
van dient militaire doeleinden.
Hierna werd in de planetariumzaal een imponerende voorstelling
gegeven over de veranderingen in de posities van de sterren van de
herfsthemel naar de midwinterhemel. Daarbij werd ook aandacht
besteed aan de stand van de planeten.
De projectiekoepel van het planetarium heeft een middellijn van 20
meter; in het centrum staat een Zeiss-projector model IV met een
lengte van vier meter en een gewicht van 2000 kg. Deze projector
kan ongeveer 8 900 sterren afbeelden van zowel het noordelijk als
van het zuidelijk halfrond. Met behulp van hulpprojectoren kunnen
de afzonderlijke bewegingen van de zon, de maan en van de plane
ten Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus worden uitge
beeld. Elke planeet heeft zijn eigen projector, die de juiste lusbewe
ging met de juiste snelheid uitvoert. Daarnaast zorgen een 20-tal
diaprojectoren voor beelden van de sterrenstelsels, dichtbij-op
namen van de planeten, zons- en maansverduisteringen, ruimte
vaart e.d. Ook kunnen hemelcoördinatenlijnen worden geprojec
teerd, zoals ecliptica, hemelequator, meridianen en uurhoekcirkels.
Als iemand interesses heeft op het gebied van de sterrenkunde en
de ruimtevaart, is een bezoek aan dit planetarium zeker aan te be
velen. J. Klerks
93
