42*175:
waarop gegevens zijn ingevuld die zijn verkregen uit de
bij de bedrijfskaartjes behorende computeruitvoer.
Voor het toevoegen van nieuwe kavels of percelen, die
in een groot aantal gevallen bestaan uit delen van eerder
gedigitaliseerde kavels of percelen, is een werkwijze ont
wikkeld, waarbij de grenzen ervan in eerste instantie op
de eerder beschreven werkwijze worden gedigitaliseerd
en in het bestand verwerkt. Daarna worden de admini
stratieve kavelgegevens aan het oude digitale bestand
toegevoegd door de gegevens van een ponsconcept te
verwerken. Het muteren van kavel- of perceelnummers,
ook wanneer alle grond van een bedrijf overgaat naar
een ander bedrijf, is een eenvoudige administratieve
handeling.
Een apart computerprogramma is vervaardigd om aan te
geven welke bedrijven zijn gemuteerd, welke bedrijfs
kaartjes kunnen vervallen en voor welke bedrijven nieu
we bedrijfskaartjes moeten worden gemaakt. Na con
trole kunnen de bewerkingen worden voortgezet.
Terzijde zij opgemerkt, dat te verwachten is dat bij een
jaarlijkse opschoning de meeste mutaties slechts admi
nistratieve handelingen inhouden, daar bij deze mutaties
doorgaans gehele kavels of percelen zullen zijn betrok
ken.
6. Digitalisering van het wegennet voor afstand
berekening
Indien het wegennet in coördinaten is vastgelegd en de
verbindingen van bedrijfsgebouwen en van kavels of
percelen met het wegennet zijn gedigitaliseerd, is het
mogelijk de computer de kortste afstand te laten bereke
nen van elk bedrijfsgebouw naar de bij het bedrijf beho
rende gronden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een
techniek uit de operationele research [Dijkstra, 1959].
Vanuit de bedrijfsgebouwen wordt het wegennet afge
zocht in de vorm van een boomstructuur. Dit zoeken kan
zowel plaatsvinden op basis van de absolute afstanden
als op basis van naar wegkwaliteit gewogen afstanden;
een route over een onverharde weg is daarbij bijvoor
beeld driemaal zo onaantrekkelijk als een over een ver
harde weg. Zijn alle kortste afstanden tot de ontslui-
tingspunten van kavels of percelen gevonden, dan wor
den de resultaten van de bewerking vastgelegd.
Voor de berekeningen wordt een route gedigitaliseerd
van het bedrijfsgebouw van elk bedrijf naar een dichtbij
gelegen punt van het wegennet. Dit punt wordt, evenals
de andere punten van het wegennet, gekozen op de
hartlijnen van de wegen. Bij bedrijven waarvan de be
drijfsgebouwen buiten het onderzoeksgebied zijn gele
gen, wordt als plaats voor de bedrijfsgebouwen een punt
op het wegennet gekozen waar men het gebied binnen
komt. Deze keuze wordt aan de hand van de figuratie op
het bedrijfskaartje gedaan.
Van elke kavel of perceel wordt op de kaartjes nagegaan
of de bij digitalisering van grenzen gekozen ontslui-
tingspunten gunstig liggen voor de afstandberekening.
Bij de keuze ervan tijdens de voorbereiding van het
kaartmateriaal voor het digitaliseren van kavel- of per
ceelgrenzen en ontsluitingsroutes wordt een punt ge
nomen dat gunstig ligt voor het berekenen van de af
stand tot de dichtstbij gelegen verharde weg. Dit punt
behoeft niet gunstig te zijn voor het berekenen van de af
stand tot de bedrijfsgebouwen. Er wordt een ander ont-
sluitingspunt gekozen, wanneer dit voor de afstandbere
kening een verbetering inhoudt en deze keuze geen in
vloed heeft op de berekening van de ontsluitingsafstand:
de kortste afstand van de grond naar de verharde weg.
NGT GEODESIA 84
In andere gevallen blijft het ontsluitingspunt op zijn
plaats en wordt een zogenaamde bijzondere route aan
geduid en gedigitaliseerd. Deze kan lopen van kavel- of
perceelsgrens naar een ander punt van het wegennet of
direct naar de bedrijfsgebouwen.
Hierna worden op het wegennet nog zoveel knikpunten
vastgelegd als nodig is voor de afstandberekeningen.
Daarbij worden wegkenmerken onderscheiden die van
invloed zijn op de afwikkeling van het interne bedrijfsver-
keer. Op dit moment zijn dat: verharde, semi-verharde
en onverharde wegen, kruisingen met water (niet brug
gen) en spoorlijnen, gelijkvloerse kruisingen mét auto
wegen en steile afritten van dijken. In de toekomst is het
mogelijk, wanneer daarover gegevens beschikbaar zijn,
inventarisaties van wegkwaliteit, verkeersintensiteit en
dergelijke aan de digitalisering van het wegennet te kop
pelen.
Evenals andere metingen wordt de digitalisering van de
bijzondere routes en het wegennet zo goed mogelijk ge
controleerd door computerberekeningen en proefkaarte-
ringen. Hierbij wordt nagegaan of alle eindpunten van de
ontsluitingsroutes die zijn gedigitaliseerd bij de meting
van de kavel- of perceelsgrenzen en van de bijzondere
routes ook in het wegennet zijn terug te vinden. Omdat
digitaliseringen op verschillende tijdstippen plaatsvin
den, zullen de coördinaten van identieke punten van
elkaar kunnen verschillen. Binnen een tolerantie van
enkele meters zoekt de computer overeenkomstige pun
ten bij elkaar, maakt de coördinaten ervan gelijk aan de
coördinaten gemeten tijdens de digitalisering van het
wegennet en corrigeert de coördinatenbestanden van
ontsluitingsroutes en bijzondere routes.
Bij de digitalisering van het wegennet is voorgeschreven
dat wordt gedigitaliseerd van knooppunt naar knoop
punt. Een knoopunt is een punt op een kruising van
wegen, doch kan ook een punt zijn waar de wegkwaliteit
verandert. Het einde van een insteekweg is tevens een
knooppunt. Bij de afstandberekening wordt van deze
punten gebruik gemaakt om van de ene tak van het
hart van de weg
controlepijltje
Fig. 4. Controlekaartering van het wegennet met pijltjes bij de
knooppunten.
77
