Launch Recovery
trol/survey
Tracking Transducer
Urabill
Rudder propelle
Fig. 2. Ondersteuningsschip de ,,Wijker Rib".
Het HPR systeem
Het HPR 209 systeem is een akoestisch super short
baseline systeem. Het super short wijst op het feit, dat
de basislijn tussen de hydrofoons erg kort, d.w.z. enkele
centimeters, is. Het systeem meet afstanden door mid
del van tijdverschilmeting, en hoeken ten opzichte van
de vaste assen door middel van faseverschilmeting.
Fig. 3 geeft een meting weer, waarbij de transponder
voor het schip staat, in een vlak door de lengte- en verti
cale as van het schip. Om nu de horizontale afstand y te
berekenen, moeten zowel de afstand R als de hoek 6 y,
of liever de sinus van deze hoek, bekend zijn, omdat
geldt:
Y R sin 6 y (1
De schuine afstand R (slant range) wordt op zijn beurt
berekend uit:
ALONGSHIPS
DIRECTION
TRANiRONOEH
R
c.t.
(2)
Fig. 4. Hoekberekening.
Substitutie van (3) in (1) geeft:
Y R.c ZIT
(4)
met c de geluidssnelheid
t de tijd tussen vertrek van de ondervragende
puls van het schip en de komst van het ant
woord puls van de transponder.
SI
TRANSDUCER
y R sin 6 y
TRANSPONDER
Fig. 3. Berekening in het vlak door de lengteas en de verticaal.
Fig. 4 laat het principe van de hoekmeting voor hoek 6 y
zien. Ref en Y zijn de twee hydro-akoestische sensorele
menten in de lengterichting van het schip. De afstand d
tussen beide elementen is de basislijn.
Sin 6 y wordt berekend met behulp van de formule
c. A T
sin C y
met c
d
zlT
208
(3)
de geluidssnelheid
de afstand tussen beide sensoren A/2)
het tijdverschil in aankomst van het signaal
in Y en Ref.
Deze berekeningen vinden plaats in twee vlakken. Bij
een vaste transducer zijn deze gelegen in de lengterich
ting van het schip en loodrecht daarop. In het geval van
de volgtransducer liggen deze vlakken in de lengteas van
de transducer en loodrecht daarop. Bij de berekeningen
wordt dan gecorrigeerd voor de hoek tussen de assen
van het schip en die van de transducer. In fig. 3, 4 en 5
wordt gewerkt met een vaste transducer-opstelling. Fig.
5 geeft een overzicht van de positieberekening in beide
vlakken.
TRANSDUCER
X R B
Y R «m Oy
z - r n Mn 1
t y-m 1 n
SLANT RANGE
TRANSPONDER
Fig. 5. Positieberekening in twee vlakken met noord-oriëntatie.
NGT GEODESIA 84
