Echt betaalde onlangs 1200 gulden voor het simpel vere
nigen van een aantal percelen in een bestemmingsplan).
Het toch al dalende werkaanbod door de economische
recessie zal nu nog meer gaan teruglopen door de spi
raalwerking. Op korte termijn genomen zal dit leiden tot
ernstig verlies aan dienstverlening en aan arbeidsplaat
sen! Om dit te voorkomen, moet ernstig worden over
wogen een aantal taken te decentraliseren naar de ge
meenten. Met name de taken zoals hierboven genoemd;
deze worden nu uitgevoerd door de provinciale directies
van het Kadaster.
Decentralisatie
Uitgangspunt van mijn decentralisatiegedachte is dat:
- er een kadaster dient te worden gehandhaafd als in
formatiebron van gegevens betreffende de zakelijke
rechtstoestand en de gesteldheid van onroerende
goederen;
- de dienstverlening ten aanzien van de mens-grond-
relaties optimaal moet zijn, dichter bij de burger, be
taalbaar, toegankelijker en volledig;
- bezuiniging op de rijksbegroting noodzakelijk is en
- een kadaster kostendekkend moet zijn.
Binnen de verschillende bestuurslagen wordt veel ge
praat over deregulering, het terugdringen van de bureau
cratie, waardoor de dienstverlening wordt verbeterd.
Een van de instrumenten voor deregulering is decentrali
satie.
In de huidige situatie is het Gemeentekadaster in feite
een dependance van het Rijkskadaster, echter met dien
verstande, dat de gegevens onvolledig zijn. Zij zijn een
momentopname, hetgeen voor de gebruikers misleidend
en verwarrend is. Om problemen te voorkomen, moeten
de gebruikers tóch naar het Rijkskadaster om de juiste
informatie over eigendomsverhoudingen e.d. te ver
krijgen.
Met het gemeenteplan is het nog triester gesteld. Zowel
de bebouwing als de eigendomsgrenzen zijn niet te ver
trouwen. Noch bij het Rijkskadaster noch bij het Ge
meentekadaster verkrijgt de informant een volledige
relationele informatie. Wat is dan in deze tijd en in de
huidige vorm de zin van een Gemeentekadaster?
Door decentralisering wordt bezuinigd op huisvestings
kosten, rente en afschrijvingen van investeringen en op
reis- en verblijfkosten. Verder zullen na decentralisatie
vele onproduktieve uren van het reizen van de meetploe-
gen naar de werkplek niet meer voorkomen.
Door het multi-functionele belang van de kaarten en de
openbare registers voor de gemeenten, kan een Ge
meentekadaster kostendekkend werken. Naast de mid
delen, welke betrekking hebben op de verrichtingen
die voortvloeien uit de taken genoemd in artikel 3 lid 1
letters a, b, c, e, f en g van de ontwerp-Kadasterwet, zal
het aandeel ten behoeve van sociale voorzieningen (ver-
mogènscomponent), onroerend-goedbelastingen, toe
passing Hinderwet, grondbedrijfsexploitaties, bouw- en
woningtoezicht, stadsvernieuwing, sanering, herinrich
ting, reconstructies en beheer, een nieuw Gemeente
kadaster kostendekkend maken.
Bij Koninklijk Besluit van 9 juli 1975 no. 410 werd de
Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers belast
met de vervaardiging, bijhouding en uitgifte van een
Grootschalige Basiskaart van Nederland, de GBKN. Dit
besluit werd genomen op aanbeveling van de Commissie
Grootschalige Basiskaart. De overwegingen van de
Commissie waren:
- met de overgang van de Dienst van het Departement
van Financiën naar het Departement van Volkshuis
vesting en Ruimtelijke Ordening is de verandering in
doelstelling en taak duidelijk onderstreept; het ver
vaardigen van basiskaarten voor technisch en plano
logisch gebruik sluit aan bij deze ontwikkeling;
- de integratie van landmeetkundige en kartografische
werkzaamheden voor de eigen dienst (hermeting, bij
houding, ruilverkaveling) en voor de vervaardiging en
bijhouding van de GBKN, is bij het Kadaster goed
realiseerbaar; de Dienst heeft een grote ervaring op
het gebied van de samenwerking met andere dien
sten, bedrijven en ingenieursbureaus;
- de organisatievorm voor de GBKN-vervaardiging, zo
als de Commissie deze voorstelt, sluit goed aan bij de
centrale en regionale organisatie van het Kadaster;
- in het ontwerp van wet op de leidingenbeheerders-
registratie is een belangrijke taak toegewezen aan het
Kadaster. De GBKN en de leidingenregistratie hou
den nauw verband met elkaar.
Dit zijn voor een dergelijk belangrijk besluit zeer zwakke
argumenten. In de praktijk is dan ook gebleken dat door
deze, bij voorbaat vaststaande, taaktoewijzing geen
oplossing is gekomen voor de belangrijkste knelpunten,
namelijk de bijhouding en financiering van de basiskaart.
Slechts de gemeenten zijn als enige in staat de bijhou
ding op adequate wijze uit te voeren. Niet alleen omdat
zij de belangrijkste gebruikers zijn, en wel ten behoeve
van o.a. het wegbeheer, het ontwerpen van bestem
mingsplannen, verkeersplannen en het gebruik voor be-
heersdoeleinden zoals eigendomsadministratie, pacht,
huur enz., maar ook omdat het totale ruimtelijke gebeu
ren hoofdzakelijk door hen wordt bepaald. Daartoe die
nen zij alle relevante gegevens te verzamelen.
Door decentralisatie zal de GBKN sneller kunnen worden
voltooid.
Landinrichting is een ingrijpend plaatselijk gebeuren.
Met name het ontwerpen van de plannen van toedeling
van ruilverkavelingsprojecten heeft grote ruimtelijke
consequenties, welke beter zijn te overzien door de ge
meentelijke besturen en hun ambtelijke apparaten. Hier
bij kan worden gedacht aan de ingewikkelde relatie met
het bestemmingsplan buitengebied. Nu is er een te grote
discrepantie tussen de Plaatselijke Commissie en de
ambtelijke adviseurs met betrekking tot gebiedskennis,
alsmede met betrekking tot de kennis van de bewoners
in relatie tot het ruilverkavelingsgebied. Na decentralisa
tie van voornoemde taken naar de gemeenten dient de
plaatselijke landmeter-deskundige derhalve de coördina
tie van de landmeetkundige en kadastrale activiteiten
binnen de ruilverkaveling opgedragen te krijgen.
Bij de, gekeken naar de gedecentraliseerde taken, te
„kleine gemeenten", zo die er nog zijn na de gemeente
lijke herindelingen, of bij grensoverschrijdende ruilverka
velingen, kan een beroep worden gedaan op de Wet Ge
meenschappelijke Regelingen.
Privatisering
In de brief van de Minister van Financiën aan de voorzit
ter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (zitting
1982-1983, 17938, no. 1) wordt een eerste selectievoor-
stel gedaan voor concrete privatiseringsonderzoeken. In
bijlage 2, toelichtingen bij de onderwerpen eerste fase
van concrete privatiseringsonderzoeken, onder nummer
13, wordt voorgesteld te onderzoeken welke mogelijk-
346
NGT GEODESIA 84
