publikaties
LANDMETERS VAN DE KADASTRERING VAN NEDERLAND
P. S. Teeling. Apeldoorn 1984.
Met een bewonderenswaardig doorzettingsvermogen heeft de heer
Teeling gegevens over landmeters verzameld. Verschillende publi
katies heeft hij reeds op zijn naam staan. Thans verrast hij ons met
dit omvangrijke werk van 272 pagina's met 28 bijlagen, dat wordt
uitgegeven door de Hoofddirectie van de Dienst van het Kadaster
en de Openbare Registers te Apeldoorn.
In tegenstelling tot zijn Repertorium" uit 1982 bevat deze publika-
tie vele gegevens, die nog niet eerder zijn gepubliceerd. Bovendien
heeft Teeling niet volstaan met het geven van lijsten van land
meters en gemeenten, maar hij heeft er vlot leesbare toelichtingen
bij gedaan, soms met volledige brieven en voorschriften uit de iet
wat schemerige ontstaansperiode van ons huidige Kadaster. Zo
doende is dit boek een „must" voor een ieder, die het Kadaster ter
harte gaat.
Daarom is het erg jammer, dat de oplage uit bezuinigingsover
wegingen of zoals de schrijver het eufemistisch uitdrukt:
door de tijdsomstandighedenuiterst beperkt is gehou
den. De, naar ik vernam 50, exemplaren zijn inmiddels verdeeld
over de Provinciale Directies van het Kadaster, de Rijksarchieven
en de „voornaamste genealogische genootschappen". In de biblio
theek van de Hoofddirectie van het Kadaster te Apeldoorn is dit
boek te vinden onder no. A 348.
Na een korte algemene inleiding geeft de schrijver, voor zover zijn
gegevens strekken, per provincie:
1een beschouwing over vroegere metingen;
2. een beschouwing over de kadastrering;
3. een alfabetische lijst van kadastrale gemeenten anno 1832, met
het jaartal waarin de kaarten werden vervaardigd, en de naam
van de landmeter met zijn rang;
4. een beschouwing over de voortgang van de kadastrering, waar
in drie perioden zijn te onderscheiden, te weten onder Lodewijk
Napoleon, onder de Franse overheersing en onder Willem I;
5. een alfabetische lijst van de landmeters met de door hen geme
ten gemeenten, alsmede het jaartal. Soms zijn hier nog enkele
belangwekkende gegevens aan toegevoegd.
In enkele gevallen gaat de schrijver nog wat dieper op onderdelen
in, bijvoorbeeld op het voorkomen van „Franse" plans, de aan
wezigheid van vervallen plans en kaarten in de Rijksarchieven, en
bij Noord-Brabant op de voorschriften en brieven over het „Hol
landse Kadaster" en de daaropvolgende periode. Na die provinciale
behandeling volgt een lexicografisch namenregister van de 410
landmeters, waarbij soms ook persoonlijke gegevens worden ver
meld. Als bijlagen zijn daarna verschillende rapporten, brieven,
instructies en formulieren uit deze periode opgenomen, alsmede
enkele nog oudere gegevens.
Naast het vele, dat in dit boek te waarderen is, zijn er toch ook
enkele opmerkingen te maken. De schrijver heeft voor de lijsten al
leen gebruik gemaakt van minuutplans en verzamelkaarten. Het
zou nuttig zijn geweest erbij te vermelden, dat nog meer gegevens
zijn af te leiden uit de z.g. trigonometrische berekeningen en
processen-verbaal van gemeente- en sectiegrensbepaling bij het
Kadaster, uit de correspondentie van de gouverneur en uit andere
archieven bij de Rijksarchieven. Er is voor liefhebbers dus, ondanks
het vele wat Teeling reeds heeft gedaan, nog wel het een en ander
ter onderzoeking overgebleven.
Wanneer Teeling zijn onderzoekingen heeft gedaan, is niet duide
lijk. Toch is dit van belang, als hij de vermissing van enige kaarten
vermeldt (p. 3). In 1978 heb ik een soortgelijk onderzoek ingesteld
en daarbij andere aantallen geconstateerd, te weten:
volgens Teeling volgens Muller, 1978
Friesland
10
Groningen
21
23
Drenthe
10
11
Overijssel
8
4
Gelderland
21
60
Utrecht
13
ca. 10
Noord-Holland
12
ca. 22
Zuid-Holland
53
ca. 69
Zeeland
12
23
Noord-Brabant
ca. 84
Limburg
10
De vermelding van de vindplaatsen van oude gegevens is helaas
onvolledig; zo is niet aangegeven, waar de bijlagen vandaan
komen. En evenals in zijn „Repertorium" verwijst de schrijver ook
hier naar zeer oude „Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven"
(VROA). Naar alle waarschijnlijkheid zijn deze stukken reeds lang
geïnventariseerd en onder bepaalde inventarisnummers gemakke
lijk te bereiken. Teelings boek zou in waarde nog meer zijn geste
gen, als hij deze nummers had vermeld.
Over details en conclusies kan mijns inziens soms verschillend
worden geoordeeld, maar het zou te ver voeren dat alles in een
boekbeoordeling op te nemen. Belangrijk is, dat Teeling met dit
boek een wezenlijke bijdrage heeft geleverd voor de studie van de
beginperiode van ons Kadaster.
E. Muller
EDITIE 1984 NEDERLANDSE WETBOEKEN FRUIN
Dit onlangs verschenen, betrouwbare en handzame standaard
werk, kortweg aangeduid als de Fruin, is wederom bewerkt door
mr. M. P. J. A. Cremers, president van de Arrondissementsrecht
bank te 's-Hertogenbosch, en zijn zonen mr. J. H. F. J. Cremers
en mr. P. H. A. J. Cremers.
De eerste uitgave van de Fruin vond plaats in 1876. Mede door ruim
een eeuw Fruin-traditie is deze uitgave voor juristen de klassieke
bundeling van de Nederlandse wetten.
De Editie 1984 is geheel geactualiseerd en uitgebreid. Ook nu weer
is een aantal ingrijpende wijzigingen in de algemene wetboeken
aangebracht. Maar ook daarbuiten zijn veel wetten en verdragen
tot stand gekomen of gewijzigd. In deze editie zijn de wetswijzi
gingen tot 1 januari 1984 verwerkt.
De Editie 1984 is uitgebreid met de volgende wetten en verdragen:
Wet Overeenkomst Wegvervoer.
Invoeringswet van het Wetboek van Strafvordering.
Protocol behorende bij het Beneluxverdrag aangaande de uit
levering en de rechtshulp in strafzaken.
Europese overeenkomst nopens het verstrekken van inlichtin
gen over buitenlands recht.
Vuurwapenwet 1919.
Opiumwet.
Vedrag inzake de verkrijging van bewijs in het buitenland in
burgerlijke en handelszaken.
Het werk is handzaam in gebruik omdat:
Achter de wetboeken de diverse wetten en verdragen in af
zonderlijke afdelingen chronologisch zijn gerangschikt.
Verschillende kleuraanduidingen worden gebruikt.
Eerder gekozen pagina's direct terug zijn te vinden door de twee
leeslinten.
Noten onder het betreffende artikel zijn geplaatst.
Alle wetboeken en voor de praktijk belangrijke wetten en ver
dragen in één band zijn samengebracht.
Het formaat gemakkelijk hanteerbaar is.
Het in zeer stevige linnen band is gebonden.
De stijlvolle Fruin Editie 1984 telt 2108 pagina's en kost f 204,
S&J 101-1, LANDINRICHTINGSWETGEVING,
RUILVERKAVELINGSWET 1954
Zojuist verscheen de zesde druk van de Landinrichtingswetgeving,
de Ruilverkavelingswet 1954, deel 101-1 uit de Editie Schuurman Et
Jordens Nederlandse Staatswetten.
De landinrichtingswetgeving is vervat in deel 101 van de Editie en
bestaat uit drie onderdelen:
1. Ruilverkavelingswet 1954.
2. Reconstructiewet Midden-Delfland.
3. Herinrichtingswet Oost-Groningen en Gronings-Drentse Veen
koloniën.
Het onderhavige deel bevat naast de Ruilverkavelingswet 1954 en
daarmee samenhangende uitvoeringsregelingen ook de Beschik
king Beheersovereenkomsten. Laatstgenoemde beschikking bevat
de regelen, op grond waarvan agrariërs in bepaalde gebieden een
vergoeding kunnen krijgen, indien zij de uitoefening van de land
bouw mede afstemmen op doeleinden van natuur- en landschaps
behoud. Voor de in de beschikking genoemde „Commissie Beheer
Landbouwgronden" zij verwezen naar deel 175 van de Editie, de
Wet Agrarisch Grondverkeer.
Naar het zich laat aanzien, zal binnen enkele jaren de Ruilverkave
lingswet 1954 worden vervangen door de Landinrichtingswet,
thans aanhangig bij de Staten-Generaal. Invoering van de Land
inrichtingswet betekent echter niet, dat de Ruilverkavelingswet
1954 onmiddellijk zonder betekenis zal raken. De Landinrichtings
wet zal een uitvoerig overgangsartikel bevatten, waarin wordt gere
geld welke ruilverkavelingen volgens de Ruilverkavelingswet 1954
zullen worden afgewerkt en welke volgens het nieuwe wettelijke
systeem. Een en ander zal met zich brengen, dat de Ruilverkave
lingswet 1954 voor een aantal projecten nog geruime tijd zal blijven
gelden.
Deze zesde druk is bijgewerkt tot 1 februari 1984. Bewerker is mr.
T. H. J. Joustra, directeur Juridische en Bedrijfsorganisatorische
Zaken van het Ministerie van Landbouw en Visserij.
De prijs van deze uitgave bedraagt f 29,50.
352
NGT GEODESIA 84
