stichting NGL
tTt I (t;)2 - II y II2 X2 (q) (4.5)
i 1
v A x
(5.2)
De toetsingsgrootheid t uit (4.3) kan men als een genera
lisering opvatten van de door Baarda afgeleide toetsings
grootheid [Baarda, 1968]. Immers voor het geval q de
waarde 1 heeft, is de alternatieve hypothese van de
vorm
VI b y (4.6)
waarin b een n x 1-vector en y een scalair voorstelt.
Voor dit type van alternatieve hypothesen heeft Baarda
een toetsingsgrootheid afgeleid. Opgemerkt dient te
worden, dat t uit (4.3) niet eenduidig is, wel de som van
de kwadraten van de vectorcomponenten.
Stelt men nu
e - bTP v (4.7)
dan is
a% o2 bT P Qw P b a2 M (4.8)
Dan geldt ook
a2
M 1
dus
R RT
Hiermede wordt de toetsingsgrootheid (4.3)
t - (4.9)
waarmee de toetsingsgrootheid (2.23) uit [Baarda, 1968]
is gevonden.
Voor het geval b een eenheidsvector voorstelt en de
waarnemingen niet correleren, is (4.9) niets anders dan
de gestandaardiseerde correctie van de corresponde
rende waarneming.
5. Slotopmerking
De schatting voor de modelfout
VI B y (5.1)
kan men ook langs andere weg berekenen. In de praktijk
wordt meestal met het tweede standaardvraagstuk ver
effend. Het voorwaardemodel heeft dan de vorm
Wordt dit model uitgebreid met By, dus
I v Ax By (5.3)
dan is dit het model dat^ geldig is onder de alternatieve
hypothese Ha: V I By Uit de eis vTP v minimaal
volgt dan een schatting y die gelijk is aan (3.6). Bij be
kende variantiefactor verloopt de toetsing zoals in
hoofdstuk 3 is beschreven.
Uit de vereffening van het functiemodel (5.3) volgt een
schatting van de variantiefactor. Deze schatting kan
men gebruiken bij het toetsen voor het geval de varian
tiefactor onbekend is. Voor nadere bijzonderheden zie
[Koch, 1980; Kok, 1984; Van Mierlo, 1982],
Een praktische moeilijkheid blijft de formulering van de
alternatieve hypothese. Zo kan men in een verdichtings-
net RD-punten wel met een tweedimensionale toetsings
grootheid t (t,, t2)T controleren. De beschrijving van
de betrouwbaarheid van het net is dan nog een op te los
sen probleem.
Literatuur
Baarda, W., A testing procedure for use in geodetic networks.
Neth. Geod. Comm. Publications on Geodesy, New. Series, Vol.
2, No. 5, Delft. 1968.
Koch, K. R., Parameterschatzung und Hypothesentest in linearen
Modellen. Dümmler, Bonn. 1980.
Kok, J. J., On Internal and External Reliability in Levelling Net
works. In: Precise Levelling. Contributions to the Workshop on
Precise Levelling. Editors: H. Pelzer and W. Niemeier, Dümmler,
Bonn. 1984.
Mierlo, J. van, A Review of Model Checks and Reliability. In: Proc.
Int. Symp. on Geodetic Networks and Computations of the IAG,
Munich, Aug. 31 to Sept. 5, 1981, Vol. V, DGK Reihe B, Heft Nr.
258/V, München. 1982.
NGL RAYONBIJEENKOMST TE LEEUWARDEN
De bijeenkomst vindt plaats op woensdagavond 31 oktober 1984
om 20.00 uur in restaurantOnder de Luifel", Stationsweg 6 (t.o.
NS-station) te Leeuwarden.
Ir. J. C. Anneveld zal een voordracht houden over.Zekerheid om
trent eigendomsgrenzen van onroerend goed".
Voor velen, niet alleen uit de kadastrale wereld, is dit een interes
sant onderwerp. Zekerheid die niet is afgedaan met de aanduiding
„kadastrale grens", maar waarbij zowel Kadaster als notariaat en
rechterlijke macht een belangrijke functie vervullen. Zekerheid die
is gebaseerd op het recht, maar ook op in de praktijk gegroeide
zekerheidsverschaffing. Zekerheid die geen hechte juridische basis
heeft bij ontstaan en opnieuw vaststellen van de grens, bij onteige
ning en ruilverkaveling. Zekerheid die eveneens een rol speelt bij
het afwegen van de voor- en nadelen van de meetmethode foto-
grammetrie.
De ingenieursscriptie van Anneveld welke is gewijd aan dit onder
werp, trekt mede de aandacht, omdat notarissen en rechthebben
den door middel van enquêtes aan het woord zijn gelaten over hun
kennis, wensen en verwachtingen.
De NGL rayoncommissie Groningen/Friesland/Drenthe nodigt u
van harte uit.
A. Kabel IVVL)
G. M. van der Slikke (NVG)
T. H. Stevens (VMDR)
F. O. de Zeeuw tVTAK)
NGT GEODESIA 84
NGL RAYONBIJEENKOMST TE EINDHOVEN
Op dinsdag 6 november 1984 zal de heer H. C. Pouls een lezing
houden met als onderwerp: ,,Zin en onzin over het werk van de
landmeter in het verleden".
De heer Pouls heeft naast zijn functie van adjunct-secretaris van de
Rijkscommissie voor Geodesie tevens het beheer over een uitge
breid historisch instrumentarium aan de TH Delft. In deze laatste
hoedanigheid is hij bij de bestudering van de geschiedenis van het
landmetersgereedschap interessante ontwikkelingen op het spoor
gekomen.
Aan de hand van een diaserie vertelt hij over fantasie en werkelijk
heid in het landmetersvak. Om met zijn eigen woorden te spreken:
„In de vele historische publikaties over oude kaarten komt het werk
van de landmeter ter sprake. Vaak is de daarin verstrekte informatie
onjuist of onvolledig; ook worden dezelfde fantasieverhalen steeds
maar weer herhaald. Dit komt meestal doordat de schrijver geen
landmeetkundige kennis bezat. Met behulp van onze hedendaagse
kennis en een goed begrip van de destijds gebruikte instrumenten
en methoden kan heel wat weerlegd worden".
Belangstellenden worden voor deze lezing van harte uitgenodigd.
De bijeenkomst vindt plaats in party-meeting centre „De Vest",
Stationsplein 7-11, ingang zalen (t.o. station, centrumzijde). Aan
vang: 20.00 uur.
De NGL rayoncommissie
Noord-Brabant/Limburg,
ing. P. W. van Aken,
ir. H. A. Hettema,
ing. H. T. F. Huijbregts,
ing. A. C. Zijderveld.
331
