Kadastrale informatie ten behoeve van
gemeenten
door prof. dr. ir. M. J. M. Bogaerts, hoogleraar aan de Afdeling der Geodesie van de
Technische Hogeschool Delft.
Graag voldoe ik aan het verzoek van de redactie om een korte inleiding te schrijven in dit nummer, dat
grotendeels is gewijd aan de gemeentelijke kadastrale informatie. Zowel de kadastrale informatie als de
gemeentelijke vastgoedinformatie in haar geheel heeft mijn bijzondere belangstelling. Een combinatie
van deze twee is een gelukkige keus voor een thema in dit tijdschrift.
De gemeenten hebben voor de uitvoering van diverse
wettelijke voorschriften en regelingen, voor de beleids
bepaling en voor de uitvoering van werkzaamheden be
hoefte aan kadastrale informatie. Hoofdstuk 2 van het
artikel van Versteeg geeft een gedetailleerd overzicht
van de gemeentelijke taken waarvoor kadastrale infor
matie is vereist. Naast incidentele gegevensverstrekkin
gen aan verschillende gemeentelijke afdelingen verstrekt
het Rijkskadaster regulier informatie aan het Gemeente
kadaster en aan de afdeling Belastingen. Bij veel kleine
gemeenten bestaat geen Gemeentekadaster, maar ligt
wel een gedeeltelijke kopie van het Rijkskadaster ter in
zage. De kadastrale informatie ten behoeve van de hef
fing van de onroerend-goedbelastingen is meestal niet
beschikbaar voor andere gemeentelijke afdelingen, om
dat belastinggegevens als vertrouwelijk moeten worden
beschouwd.
Aan de formele kadastrale informatieverstrekking aan
gemeenten kleven enkele bezwaren:
- de informatie is niet actueel. De kopie van de kadas
trale registers eri kaarten geeft de situatie weer per
1 januari. Pas 3 maanden later kunnen de gemeenten
over de bijgewerkte informatie beschikken. Een jaar
later krijgt men dan opnieuw de nodige informatie.
De informatie die bij de gemeenten berust, heeft zo
doende een achterstand die ligt tussen 3 en 15 maan
den;
- de informatie is onvolledig. Omdat de Algemene
Naamwijzer bij het Rijkskadaster is gerangschikt per
provinciaal kantoor en niet per gemeente, is de in
gang op basis van de naam van de rechthebbende bij
het Gemeentekadaster niet mogelijk. Een zeer be
langrijk gegeven voor de gemeenten is het adres van
de rechthebbende. Omdat deze bij het Rijkskadaster
niet wordt bijgehouden, kunnen de gemeenten hier
over niet via deze instantie beschikken.
In het artikel van Ten Kroode wordt nog eens ge
wezen op het belang van de publiekrechtelijke infor
matie met betrekking tot de kadastrale percelen. Ook
deze wordt niet rechtstreeks door het Rijkskadaster
geleverd;
- de informatie kan nog niet automatisch aan gemeen
ten worden geleverd. Steeds meer gemeenten gaan
over tot automatisering van de vastgoedregistratie.
Enkele grote gemeenten doen dit zelf, soms zijn re
gionale rekencentra actief op dit gebied (bijv. Cen
trum voor Automatisering Breda-Tilburg) en soms
wordt het werk uitbesteed aan particuliere bureaus
(bijv. Kafi/RAET met het systeem ORBIS, Philips
Telecommunicatie en Informatiesystemen).
Waarschijnlijk zal een aantal bezwaren komen te verval
len als het Rijkskadaster de gegevens langs automati
sche weg kan leveren. Het kan overigens nog geruime
tijd duren voordat dit voor het gehele land is gereali
seerd. In het laatste jaarverslag van het Kadaster (1983)
wordt vermeld, dat een projectplan voor de Landmeet
kundige en Kartografische Informatieverwerking (LKI) is
opgesteld. Voor 1985- 1990 ligt het in de bedoeling om
ongeveer 10% van het totale kadastrale kaartenbestand
naar digitale vorm te hebben geconverteerd. Voor wat
betreft de Automatisering van de Kadastrale Registratie
(AKR) wordt gehoopt, dat de thans bekende planning
kan worden aangehouden.
Ondanks de grote inspanningen van het Rijkskadaster
betekent dit, dat de gemeenten niet op korte termijn
kunnen worden geholpen. Dit houdt het gevaar in van
verspilling van veel geld en energie, omdat:
- een aantal gemeenten zal doorgaan met de bouw of
aanschaf van een geautomatiseerd Gemeentekadas
ter. Dit betekent dubbel werk in het converteren van
de langs handmatige weg verkregen gegevens en bij
de opbouw van kadastrale gegevensbanken;
- gemeenten zullen streven naar eigen, op maat ge
maakte, oplossingen. Zo zal herhaaldelijk het ka
dastrale wiel worden uitgevonden.
Deze tendens naar decentralisatie zou naar mijn mening
niet moeten worden afgeremd, maar juist moeten wor
den gestimuleerd. Zowel de gemeenten als het Rijks
kadaster kunnen voordeel hebben van deze ontwikke
ling.
Van de zijde van het Rijkskadaster zouden initiatieven
moeten worden ontwikkeld om normen te stellen waar
aan gemeenten moeten voldoen bij het converteren en
digitaliseren van kadastrale informatie. Er moeten mid
delen worden gevonden om de kwaliteit van een geauto
matiseerd Gemeentekadaster te bepalen. Bij voldoende
kwaliteit kunnen de geautomatiseerde gegevens worden
overgenomen in het Rijkskadaster (AKR en LKI) tegen
nader overeen te komen voorwaarden. Als men de
lasten gaat verdelen, zullen meer gemeenten overgaan
tot het opzetten van geautomatiseerde Gemeenteka
dasters.
Door overname van de resultaten kan het Rijkskadaster
sneller en goedkoper de grote automatiseringsprojecten,
met name de AKR, realiseren. Een probleem hierbij is,
dat er zoveel gemeenten zijn waar het Kadaster mee te
maken heeft. Het officiële overleg tussen het Kadaster
en de gemeenten biedt hiervoor waarschijnlijk een te
kleine basis. Aan de andere kant kunnen met aparte ge
meenten wel overeenkomsten in deze zin worden geslo
ten. Een goed voorbeeld daarvan is het Beleidsplan
Samenwerking tussen de Dienst van het Kadaster en de
Openbare Registers en de Gemeente Rotterdam.
332
NGT GEODESIA 84
