stichting NGLagenda
De redactie van NGT Geodesia wenst u
prettige feestdagen en een voorspoedig 1985
Wanneer begint de 21e eeuw?
door H. N. Pelkman, gepensioneerd geodeet.
Toen ik de aankondiging las voor de prijsvraag van het
NGL in NGT Geodesia van juli/augustus jl. met als
thema ,,De landmeetkunde in het jaar 2009", vroeg ik
mezelf af, of het jaar 2009 het negende of het tiende jaar
is van de 21e eeuw. Met andere woorden: begint de 21e
eeuw op 1 januari 2000 of op 1 januari 2001.
Zo op het oog zal iedereen zeggen dat er geen twijfel
mogelijk is, en dat de 21e eeuw begint op 1 januari 2000.
Dit is echter een misvatting! Om deze misvatting aan te
tonen, stelde ik een onderzoek in, dat via Duitsland in
Kopenhagen eindigde, alwaar ik hieromtrent een ant
woord kreeg.
Allereerst zal het begrip eeuw duidelijk moeten worden
omschreven. Een eeuw omvat een tijdperk van 100
achtereenvolgende jaren, na een belangrijke geschied
kundige gebeurtenis. De eerste eeuw omvat dus het tijd
perk van 100 jaar na Christus'geboorte. Begint dit eerste
jaar van de eerste eeuw met het jaar 0, en begint bijge
volg de twintigste eeuw op 1 januari 1900?
Deze vraag heeft gedurende vele eeuwen en vooral bij
de eeuwwisselingen vele geesten beziggehouden. De
strijd hierover liep omstreeks 1700 in Duitsland zo hoog
op, dat men zelfs penningen liet slaan waarop satirische
teksten werden verwerkt. Er is een penning bekend,
waarop staat vermeld: ,,Hört doch Wunder, im Jahre
1700 wuszten die Leuthe nicht wie alt Sie waren".
Bij volgende eeuwwisselingen, dus omstreeks 1800 en
1900, laaide iedere keer de strijd weer op tussen de lie
den, die twee verschillende opvattingen huldigden. Aan
de ene kant had men de aanhangers die stelden, dat een
eeuw na het 99ste jaar verandert en dat dus de 16e eeuw
op 1 januari 1500 begint; daartegenover stond de
mening dat de eeuw een nieuwe cyclus is en met 1 be
gint en niet met 0.
Tot nu toe wordt de opvatting gehuldigd van degenen
die zeggen, dat eeuwen op 1 januari van het honderdtal
beginnen; dus 1 januari 1600 is het begin van de 17e
eeuw. Chronologisch gezien is dit onjuist, want de kern
van de vraag is of men bij onze tijdrekening rekening
heeft gehouden met het jaar 0; anders gezegd, begon de
eerste eeuw met het jaar 0 of met het jaar 1
De wetenschap van de tijdrekening laat het eerste jaar
voor Christus' geboorte onmiddellijk volgen door het
eerste jaar na deze geboorte, dus geen jaar nul.
Mathematisch gezien moet echter met het begrip 0 zeker
rekening worden gehouden, mede ook in het licht van de
astronomische telling.
Vanuit het chronologische standpunt is nieuwjaarsdag 1
januari 2001 dus de eerste dag van de 21e eeuw en niet
1 januari 2000, dat gezien het voorafgaande dan de
eerste dag is van het laatste jaar van de 20ste eeuw.
Het jaar 2009 van de prijsvraag is dus het negende jaar
van de 21e eeuw en niet het tiende. Het woord eeuw
(Jahrhundert) is pas in zwang gekomen omstreeks 1700;
daarvóór gebruikte men het Latijnse woord „Seacu-
lum".
Literatuur
O.a. Meyer groszes Konversations-Lexikon, ein Nachschlagewerk
des Allgemeinen Wissens van 1905, uitgave Leipzig-Wenen Biblio-
grafisches Institut.
NIEUWE OMSLAG NGT GEODESIA
Door de voorzitter van het NGL al aangekondigd, door ons nog
eens onder uw aandacht gebracht. Met ingang van het januari
nummer 1985 heeft NGT Geodesia een nieuw aanzicht. Stylistisch
heeft het geheel een modernere snit. Symbolisch kan het de meta
morfose verbeelden van de landmeetkunde naar de meeromvatten
de taakinhouden waaraan men denkt bij vastgoedinformatie, digi
tale grafische bestanden, interactieve werkmethoden, satelliet- en
mariene geodesie, remote sensing enz.
Invoeren van iets nieuws betekent afscheid van iets ouds. Meer dan
vijfentwintig jaar was Cjonkvüi. het beeldmerk. Voor velen zal het
nieuwe uiterlijk dan ook wel even wennen zijn.
Wij hopen dat u met evenveel genoegen als voorheen het tijdschrift
in uw brievenbus ziet glijden.
de redactie
14-17 januari 1985
Korte cursus over nauwkeurige radioplaatsbepaling aan de Af
deling der Geodesie, Technische Hogeschool Delft. Zie bericht
op p. 351 van het oktobernummer.
7 februari 1985
Inaugurele rede van prof. dr. ir. M. Molenaar. Plaats: Aula van
de Landbouwhogeschool, Gen. Foulkesweg 1a te Wage-
ningen. Aanvang: 16.00 uur.
NGT GEODESIA 84 435
