De TH-opleiding voor geodetisch
ingenieur*)
Op 5 september jl. heeft Minister Deetman van Onder
wijs en Wetenschappen ter gelegenheid van de officiële
start van de nieuwe afdeling Ruimtelijke Ordening en
Planologie nog eens gewezen op de relatie onderwijs -
bedrijfsleven. Hij stelde hierbij o.a. de personele uitwis
seling aan de orde, waarbij overdracht van kennis tussen
HTS en bedrijfsleven zou kunnen plaatsvinden. Een van
de problemen vormt hier de vervanging van de docent.
Verder zou ik willen noemen de Stichting Post Hoger
Technisch Onderwijs. Deze stichting stelt zich ten doel
landelijk gespreid ervaringscursussen op post HTO-
niveau te doen geven op het gebied van de technische
Inleiding
Universiteiten en hogescholen in Nederland ondergaan
momenteel een aantal omvangrijke ingrijpende wijzigin
gen ten gevolge van:
- de Wet Twee-fasenstructuur wetenschappelijk on
derwijs;
- de invoering van de voorwaardelijke financiering voor
het wetenschappelijk onderzoek;
- de opbouw van het wetenschappelijk personeel en
het aanstellingsbeleid;
- de taakverdeling en concentratie.
Het kenmerk van deze operatie is, dat na een periode
waarin taken en middelen zijn gegroeid, thans aanzien
lijke bezuinigingen moeten worden gevonden. Deze ver
anderingen leiden tot reorganisatie en reconstructie van
zowel het wetenschappelijk onderwijs als het onderzoek.
De belangrijkste operatie voor het onderwijs is de invoe
ring van de Wet Twee-fasenstructuur wetenschappelijk
onderwijs per 1 september 1982. Kenmerkend voor de
twee-fasenstructuur is, dat de studie wordt verdeeld in
een eerste en een tweede fase.
De eerste fase is wettelijk weer onderverdeeld in een
propedeutische fase met een cursusduur van één jaar en
een doctorale fase met een cursusduur van drie jaar. De
propedeutische fase wordt afgesloten met een officieel
examen. Als dit P-examen niet binnen twee jaar is be
haald, kan men niet meer als student worden ingeschre
ven. De doctorale fase wordt afgesloten met het officiële
ir.-examen. De maximale studieduur voor de eerste fase
is zes jaar. Heeft iemand met goed gevolg de eerste fase
doorlopen, dan is hij of zij volwaardig geodetisch inge
nieur en wordt hem of haar het ir.-diploma uitgereikt.
De tweede fase in de opleiding begint pas in september
Inleiding gehouden tijdens de NGL studiedag „Onderwijs in de
Landmeetkunde" op 21 september 1984 te Utrecht.
NGT GEODESIA 85
wetenschappen. Het is bedoeld voor HTS-ingenieurs en
hiermee gelijkgestelden. In Utrecht wordt in dit kader de
cursus Vastgoedregistratie gegeven.
Tenslotte wil ik wijzen op de schaalvergroting in het
hoger beroepsonderwijs. Vorig jaar is de Nota Schaal
vergroting, Taakverdeling en Concentratie in het Hoger
Beroepsonderwijs verschenen. Hierin worden de rand
voorwaarden geschetst, waarbinnen het hoger beroeps
onderwijs zelf wordt gevraagd te bezien hoe aan het pro
ces van schaalvergroting vorm kan worden gegeven.
Over fusies in het HBO is het eerste woord al lang gele
den, maar het laatste woord nog lang niet gezegd!
1986; aanvankelijk zou dit een opleiding zijn met een cur
susduur van maximaal twee jaar en slechts een beperkt
aantal studenten zou worden toegelaten; inmiddels zijn
over de tweede fase vele andere ideeën ontwikkeld (zie
o.a. de Nota Beiaard) en is deze nog volop in discussie.
Doel en inhoud ervan zal daarom hier buiten beschou
wing worden gelaten.
De opleiding voor geodetisch ingenieur richt zich op het
vakgebied, dat als volgt kan worden omschreven:
- het beschrijven, zowel wiskundig als kartografisch,
van vorm en afmeting van het aardoppervlak en de
onderlinge ligging van objecten daarop;
- het administratief beschrijven van relaties tussen
mensen en onroerend goed;
- het aanbrengen en begeleiden van veranderingen in
de relaties tussen mensen en onroerend goed.
Deze omschrijving geeft in de beroepspraktijk aanleiding
om de werkterreinen van een geodetisch ingenieur in
drie delen, die enigszins arbitrair zijn gekozen, te onder
scheiden:
a. Landmeten
Het uitvoeren van metingen en berekeningen voor de
vastlegging van objecten, de uitzetting van tracés,
enz., zowel te land als ter zee.
b. Planologische en technisch-administratieve geodesie
Hierbij gaat het om informatievoorziening, recht en
planning met betrekking tot vastgoed en verder om
het aanbrengen en begeleiden van veranderingen in
de relaties tussen mensen en onroerend goed ten be
hoeve van land- en stadsinrichting.
c. Fysische en mathematische geodesie
Dit deel heeft betrekking op vorm en vormveranderin
gen van de aarde in samenhang met het zwaarte-
krachtsveld, op zeegeodesie, satellietgeodesie en
traagheidsnavigatie; ook behoren hiertoe de meer
theoretische problemen van de hogere geodesie.
9
door prof. dr. ir. G. H. Ligterink, hoogleraar aan de Afdeling der Geodesie van de
Technische Hogeschool Delft.
SUMMARY
Training of geodetic engineer at the Delft University of Technology
The curriculum of the Department of Geodesy is discussed, including lectures and exercises. The
curriculum continuously changes due to several circumstances, in particular by the introduction of the
new education act of September 1982.
