In tabel 3 worden de resultaten gegeven, die zijn ver kregen uit een aantal dergelijke serie metingen over de periode februari/mei 1984. Hieruit blijkt, dat de stan daardafwijking berekend uit de spreiding (tussen haakjes vermeld), de zogenaamde uitwendige nauwkeurigheid, zelfs wat beter is dan de precisie. Uit de vereffening van enige tientallen passages worden namelijk bepaalde systematische effecten van de satellietbaan geëlimi neerd. De nauwkeurigheid van de gemiddelde positie uit 1238 passages bedraagt 0,3 meter. Diverse auteurs hebben Doppler coördinaten uit enkel positiebepalingen over een aantal jaren met behulp van spectraalanalyse onderzocht. Eenstemmig blijkt, dat er in de tijdreeks van de coördinaten periodieke fluctuaties kunnen worden aangetoond. Zo werden bijvoorbeeld door Schluter 17] en Adam [18] in de Z-coördinaten sig nificante perioden van 128, 183 en 365 dagen gevonden. De amplitude hiervan bedraagt slechts 0,8 a 1,2 meter. Aantal pass. X S IXI Y S (Y) Z S (Z) 66 3899224,3 2,1 396753,8 1,0 5015073,7 1,5 50 23,0 2,5 54,5 1,1 72,0 1,7 50 22,5 2,6 55,3 1,2 70,1 1,8 53 25,1 2,5 54,3 1,2 72,6 1,7 53 24,6 2,4 53,3 1,2 74,0 1,6 42 22,1 2,8 51,9 1,4 74,5 1,9 50 25,8 2,6 52,1 1,2 70,2 1,8 51 25,2 2,5 53,5 1,2 72,8 1,7 60 22,6 2,0 53,1 1,0 72,9 1,3 52 23,1 2,0 54,7 1,1 72,4 1,3 33 24,3 2,5 53,1 1,4 74,8 1,7 59 19,3 2,3 51,7 1.2 73,1 1,6 42 22,1 2,8 52,6 1,4 76,6 1,9 49 21,5 2,4 54,4 1,3 71,9 1,7 50 22,4 2,5 53,7 1,2 72,9 1,7 52 23,9 2,5 53,9 1,2 73,1 1,7 46 21,5 2,7 53,7 1,3 75,1 1,8 44 22,6 2,6 53,9 1,3 74,9 1,8 52 25,2 2,2 54,2 1,1 72,0 1,5 48 22,9 2,3 54,2 1,2 71,7 1,5 34 22,7 2,6 52,7 1,4 74,5 1,8 56 22,7 2,0 55,4 1,1 74,8 1,4 42 24,0 2,4 54,3 1,2 73,0 1,7 41 26,2 2,5 54,4 1,5 75,4 1,7 24 23,4 3,4 55,7 2,0 76,2 2,2 33 25,9 2,8 58,3 1,6 73,3 1,9 1238 23,4 0,3 (1,61 54,0 0,3 (1,41 73,4 0,3 (1,6) Tabel 3. Positiebepaling in Kootwijk (fasecentrum antenne) in de periode februari/mei 1984. 4. Translocatie tussen Kootwijk en Delft Translocatie tussen twee stations heeft, door eliminatie van systematische effecten ten gevolge van de satelliet- baan en de atmosfeer, het voordeel dat er een hogere relatieve nauwkeurigheid wordt verkregen. Opgemerkt kan worden, dat de Doppler ontvangers MX1502 van Magnavox ook de mogelijkheid hebben om de transloca tie reeds in het terrein te berekenen. In dit geval wordt bijvoorbeeld ontvanger A in een referentiepunt opge steld, en ontvanger B achtereenvolgens op de aan te meten punten. De translocatieberekening wordt dan door ontvanger A uitgevoerd, die de waarnemingen van B na iedere satellietpassage via radio telemetrie ont vangt. Zo is het begrip Real Time Translocation (RTT) geïntroduceerd. Het is ongetwijfeld een voordeel, dat de resultaten ter plaatse van de meting kunnen worden be oordeeld, en dat de waarnemer weet wanneer de beoog de precisie is bereikt. In maart 1984 werden, simultaan in Delft en in Kootwijk, waarnemingen verricht. Daarna zijn translocatiebereke ningen uitgevoerd relatief ten opzichte van Kootwijk, dus over een afstand van ca. 100 km. Hierbij werden met behulp van het programma MERGE de gemeenschappe lijk waargenomen satellietpassages geselecteerd, per et maal gesorteerd en vervolgens gezamenlijk vereffend met GEODOP-V. Als om een of andere reden het aantal satellietpassages in een etmaal minder bedroeg dan 10, er waren namelijk in die periode slechts 4 NNSS satellie ten operationeel, dan werden meerdere etmalen bij el kaar gevoegd. In tabel 4 wordt een voorbeeld gegeven van een derge lijke berekening, met Kootwijk als referentiestation. Het blijkt dat de coördinaten van Delft zich na ca. 10 a 15 passages goed stabiliseren met een precisie van onge veer 20 cm. Als deze resultaten worden vergeleken met de translocatie berekeningen van het project Opper Volta [5] met GEODOP-III, dan kunnen we concluderen, dat hier sprake is van een verbetering van de precisie met bijna een factor drie. Het zou daarom misschien zin vol zijn oude Doppler waarnemingen die met vergelijk baar instrumentarium werden gemeten, opnieuw te be rekenen met GEODOP-V. Overzicht station Kootwijk Pas Sat. Dag Lockon Max. X S (X) Y S IY) Z S (Z) sage nr. nr. tijd elev. 1 48 77 0 38 51 3899223,20 0,00 396753,50 0,00 5015073,20 0,00 2 13 77 1 12 74 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 3 48 77 2 26 41 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 4 13 77 3 0 26 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 5 20 77 8 4 24 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 6 19 77 8 52 26 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 7 20 77 9 48 80 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 8 48 77 11 13 17 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 9 20 77 11 34 19 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 10 13 77 12 16 36 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 11 48 77 12 58 68 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 12 13 77 14 4 52 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 13 48 77 14 48 30 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 14 19 77 18 6 29 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 15 19 77 19 52 63 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 16 20 77 21 44 82 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 17 20 77 23 35 20 223,20 0,00 753,50 0,00 73,20 0,00 Overzicht station Delft Pas Sat. Dag Lockon Max. X S (XI Y S (Y) Z S (Z) sage nr. nr. tijd elev. 1 48 77 0 36 47 3924695,60 4,97 301109,06 7,31 5001907,34 3,99 2 13 77 1 12 68 697,51 0,71 106,56 1,35 908,63 0,52 3 48 77 2 26 44 697,20 0,26 107,13 0,42 908,45 0,24 4 13 77 3 0 28 697,26 0,25 106,96 0,40 908,50 0,23 5 20 77 8 3 22 697,25 0,25 106,94 0,36 908,50 0,23 6 19 77 8 52 28 697,10 0,25 107,14 0,35 908,49 0,24 7 20 77 9 48 85 697,01 0,21 107,16 0,36 908,40 0,21 8 48 77 11 12 15 697,03 0,21 107,21 0,35 908,37 0,21 9 20 77 11 36 20 697,07 0,21 107,15 0,34 908,35 0,21 10 13 77 12 16 33 097,04 0,22 107,02 0,33 908,32 0,22 11 48 77 12 56 63 697,07 0,21 107,03 0,32 908,31 0,20 12 13 77 14 2 56 697,01 0,18 107,03 0,30 908,39 0,18 13 48 77 14 46 32 696,98 0,17 107,12 0,27 908,36 0,17 14 19 77 18 3 26 696,98 0,17 107,15 0,26 908,38 0,17 15 19 77 19 52 68 696,95 0,15 107,16 0,25 908,40 0,15 16 20 77 21 44 87 696,98 0,14 107,17 0,25 908,43 0,14 17 20 77 23 32 22 696,98 0,14 107,17 0,24 908,43 0,14 Tabel 4. Translocatieberekening: coördinaten en standaardafwij kingen in meters. In tabel 5 worden dergelijke resultaten van translocatie gegeven, waarin, vergeleken met tabel 3, een veel hoge re precisie wordt verkregen uit een gering aantal passa ges. Ook hier blijkt, dat de verkregen precisie goed over eenstemt met de standaardafwijking (tussen haakjes vermeld), die berekend werd uit de spreiding. 100 NGT GEODESIA 85

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1985 | | pagina 30