soort afscheiding, de ligging in stad, dorp of op het plat teland of de streek van Gelderland. Tussen de kans op een reconstructie van de kadastrale afbeelding en de ouderdom van een grens kon geen ver band worden afgeleid. Evenmin bleek het wel of niet in hermeten gebied liggen van de grens van invloed. Op vallend was dat 43% van de reconstructies in Gelderland een huis met tuin betrof. Dit is een belangrijk gegeven voor het ontwerpen van meetconstructies. De landmeter gaat bij de reconstructie vooral af op die veldwerken, die speciaal voor de betreffende eigen- domsgrens zijn gemaakt (als deze niet aanwezig zijn, gaat hij uit van de kadastrale kaart). Hij onderzoekt ook akten en andere veldwerken, waarop informatie is te vin den over de levensloop van de grens en de bedoelingen daarover. Hij krijgt een beeld van de levensloop van de grens, zoals de afscheidingen waarmee deze in de loop der tijd is aangeduid en het beheer daarvan, het gebruik van de stukken grond aan de beide zijden van de grens en de houding van de eigenaren ten opzichte van de grens. De landmeter heeft vrijwel nooit een scherpere omschrij ving dan de micro-omschrijving tot zijn beschikking. Zo'n omschrijving geeft aan dat de grens indertijd ergens binnen die micro-strook door de eigenaren is aange wezen. De micro-omschrijving is dus een afgeleide van het terrein. Het is daarom zonder meer terecht dat de landmeter bij de weg terug, bij de reconstructie, binnen de micro-strook die zijn veldwerk hem levert, de grens opnieuw vaststelt aan de hand van de terreinsituatie (zie onderstaande figuur, waar een en ander sterk overdre ven is weergegeven). Grens Als een huis aan de rand van de door de micro-omschrij ving aangegeven strook staat, za' !a kant van het huis als reconstructie aan Brink en Slot worden aangewezen, en niet een schatting van het midden van de micro- strook. Onder bepaalde omstandigheden zou het mogelijk moe ten zijn dat de landmeter de grens opnieuw vaststelt bin nen de macro-strook, aangeduid door akte en kadastrale kaart. Van die macro-strook moest de landmeter inder tijd bij de opmeting van de nieuwe grens uitgaan, onder andere omdat de notaris de ligging van de grens niet 134 scherper met woorden kan omschrijven. De hierboven genoemde „bepaalde omstandigheden" doen zich voor als binnen de macro-strook, aangeduid door akte en kadastrale kaart, zich feiten voordoen die volgens het zakenrecht aanleiding geven tot verjaring. Binnen deze macro-strook kunnen deze feiten meestal niet worden aangetoond met enkel gebruikmaking van de woorden waarin de jurist zich uitdrukt. Vaak kunnen met in schakeling van de landmeetkunde die feiten wel worden aangetoond. De landmeter moet hierbij een uitgebreide juridische kennis hebben en een goed gevoel voor de breedte van de betreffende macro-strook. Problemen daarbuiten moet hij aan de jurist overlaten. De laatste manier om een grens opnieuw vast te stellen, is door naar de rechter te gaan. De meeste aan de rechter voorgelegde problemen hebben betrekking op macro-stroken of grotere gebieden, zoals bij verjaringen en niet gepubliceerde transacties. Omdat de rechter lij delijk is, stelt hij de grens vast binnen een door Brink en Slot bepaalde strook. De strook is nooit breder dan het door hen betwiste gebied. De rechterlijke uitspraken verschillen onderling sterk. Dit komt omdat het bij problemen over grenzen feitelijke vragen betreft en geen rechtsvragen. Toch zijn de vol gende tendenzen te bespeuren: - voor de eigendomsoverdracht moeten Brink en Slot voorgaande akten en de kadastrale kaart toetsen op grove afwijkingen met de terreinsituatie om bij later optredende problemen voor goede-trouw-bescher- ming in aanmerking te kunnen komen; - naarmate akten en kadastrale kaart korter geleden tot stand zijn gekomen, worden zij door de rechter zwaarder gewogen; - de landmeter van het Kadaster wordt steeds vaker als getuige of getuige-deskundige gehoord voor een be wijs van micro-niveau; - in een akte is een feitelijke omschrijving belangrijker dan een omschrijving met kadastrale kenmerken; - de waarde van de clausule in de akte (waarbij wordt bepaald dat de grenzen daar liggen waar zij door het Kadaster zullen worden opgemeten) is, dat de par tijen overeenkomen dat het veldwerk zal bewijzen waar de grens ligt; - andere aspecten kunnen belangrijk zijn, als ze een beeld geven van de levensloop van de grens en de be doelingen daarover. 5. Meetmethoden en reconstructies De landmeter beslist meestal binnen een micro-strook, en soms binnen een macro-strook, waar de kadastrale afbeelding wordt gereconstrueerd. Zijn uitgangspunten hierbij zijn de onderstaande afbeeldingswijzen en recon structietechnieken: Afbeeldingswijzen Reconstructietechnieken minuutplan methoden van het veldwerk met meetlijnenverband meetlijnenverband voerstraalmethode fotogrammetrisch bepaalde kaart met systeem D '76 bepaalde analoge of digitale afbeeldingen NGT GEODESIA 85

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1985 | | pagina 16