soort afscheiding, de ligging in stad, dorp of op het plat
teland of de streek van Gelderland.
Tussen de kans op een reconstructie van de kadastrale
afbeelding en de ouderdom van een grens kon geen ver
band worden afgeleid. Evenmin bleek het wel of niet in
hermeten gebied liggen van de grens van invloed. Op
vallend was dat 43% van de reconstructies in Gelderland
een huis met tuin betrof. Dit is een belangrijk gegeven
voor het ontwerpen van meetconstructies.
De landmeter gaat bij de reconstructie vooral af op die
veldwerken, die speciaal voor de betreffende eigen-
domsgrens zijn gemaakt (als deze niet aanwezig zijn,
gaat hij uit van de kadastrale kaart). Hij onderzoekt ook
akten en andere veldwerken, waarop informatie is te vin
den over de levensloop van de grens en de bedoelingen
daarover. Hij krijgt een beeld van de levensloop van de
grens, zoals de afscheidingen waarmee deze in de loop
der tijd is aangeduid en het beheer daarvan, het gebruik
van de stukken grond aan de beide zijden van de grens
en de houding van de eigenaren ten opzichte van de
grens.
De landmeter heeft vrijwel nooit een scherpere omschrij
ving dan de micro-omschrijving tot zijn beschikking.
Zo'n omschrijving geeft aan dat de grens indertijd ergens
binnen die micro-strook door de eigenaren is aange
wezen. De micro-omschrijving is dus een afgeleide van
het terrein. Het is daarom zonder meer terecht dat de
landmeter bij de weg terug, bij de reconstructie, binnen
de micro-strook die zijn veldwerk hem levert, de grens
opnieuw vaststelt aan de hand van de terreinsituatie (zie
onderstaande figuur, waar een en ander sterk overdre
ven is weergegeven).
Grens
Als een huis aan de rand van de door de micro-omschrij
ving aangegeven strook staat, za' !a kant van het huis
als reconstructie aan Brink en Slot worden aangewezen,
en niet een schatting van het midden van de micro-
strook.
Onder bepaalde omstandigheden zou het mogelijk moe
ten zijn dat de landmeter de grens opnieuw vaststelt bin
nen de macro-strook, aangeduid door akte en kadastrale
kaart. Van die macro-strook moest de landmeter inder
tijd bij de opmeting van de nieuwe grens uitgaan, onder
andere omdat de notaris de ligging van de grens niet
134
scherper met woorden kan omschrijven. De hierboven
genoemde „bepaalde omstandigheden" doen zich voor
als binnen de macro-strook, aangeduid door akte en
kadastrale kaart, zich feiten voordoen die volgens het
zakenrecht aanleiding geven tot verjaring. Binnen deze
macro-strook kunnen deze feiten meestal niet worden
aangetoond met enkel gebruikmaking van de woorden
waarin de jurist zich uitdrukt. Vaak kunnen met in
schakeling van de landmeetkunde die feiten wel worden
aangetoond. De landmeter moet hierbij een uitgebreide
juridische kennis hebben en een goed gevoel voor de
breedte van de betreffende macro-strook. Problemen
daarbuiten moet hij aan de jurist overlaten.
De laatste manier om een grens opnieuw vast te stellen,
is door naar de rechter te gaan. De meeste aan de
rechter voorgelegde problemen hebben betrekking op
macro-stroken of grotere gebieden, zoals bij verjaringen
en niet gepubliceerde transacties. Omdat de rechter lij
delijk is, stelt hij de grens vast binnen een door Brink en
Slot bepaalde strook. De strook is nooit breder dan het
door hen betwiste gebied.
De rechterlijke uitspraken verschillen onderling sterk. Dit
komt omdat het bij problemen over grenzen feitelijke
vragen betreft en geen rechtsvragen. Toch zijn de vol
gende tendenzen te bespeuren:
- voor de eigendomsoverdracht moeten Brink en Slot
voorgaande akten en de kadastrale kaart toetsen op
grove afwijkingen met de terreinsituatie om bij later
optredende problemen voor goede-trouw-bescher-
ming in aanmerking te kunnen komen;
- naarmate akten en kadastrale kaart korter geleden tot
stand zijn gekomen, worden zij door de rechter
zwaarder gewogen;
- de landmeter van het Kadaster wordt steeds vaker als
getuige of getuige-deskundige gehoord voor een be
wijs van micro-niveau;
- in een akte is een feitelijke omschrijving belangrijker
dan een omschrijving met kadastrale kenmerken;
- de waarde van de clausule in de akte (waarbij wordt
bepaald dat de grenzen daar liggen waar zij door het
Kadaster zullen worden opgemeten) is, dat de par
tijen overeenkomen dat het veldwerk zal bewijzen
waar de grens ligt;
- andere aspecten kunnen belangrijk zijn, als ze een
beeld geven van de levensloop van de grens en de be
doelingen daarover.
5. Meetmethoden en reconstructies
De landmeter beslist meestal binnen een micro-strook,
en soms binnen een macro-strook, waar de kadastrale
afbeelding wordt gereconstrueerd. Zijn uitgangspunten
hierbij zijn de onderstaande afbeeldingswijzen en recon
structietechnieken:
Afbeeldingswijzen Reconstructietechnieken
minuutplan methoden van het
veldwerk met meetlijnenverband
meetlijnenverband voerstraalmethode
fotogrammetrisch
bepaalde kaart
met systeem D '76
bepaalde analoge of
digitale afbeeldingen
NGT GEODESIA 85