Rede door drs. D. F. van der Mei
heidsorganisatie doen ontstaan en heeft invloed op de werkge
legenheid.
Alle drie zijn dit onderwerpen, waaraan elke bestuurder waar ook
ter wereld aandacht moet schenken. Tenslotte moet hij beslissen
over de wenselijkheid van bepaalde vormen van dienstverlening,
over een verandering van taken van organisatie-eenheden en beziet
hij, of hij inderdaad de consequenties op het terrein van de werk
gelegenheid wil trekken.
Uit eigen ervaring kan ik hiervan meespreken, want in Nederland
behoort de Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers tot
mijn portefeuille als bewindsman van het Ministerie van Volkshuis
vesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. Deze Dienst neemt
van oudsher een centrale plaats in in de informatievoorziening over
vastgoed. Zowel wat betreft de registratie van de zakelijke rechten
over onroerende goederen, als wat betreft een belangrijk deel van
de kartografische informatievoorziening is het Kadaster de produ
cent van de basisgegevens. De dienstverlening van de overheid aan
het rechtsverkeer in onroerende goederen, grote delen van de ruim
telijke inrichting, het beheer en delen van de belastingheffing steu
nen op gegevens die zijn verzameld door deze Dienst. Men kan dus
met recht zeggen, dat deze Dienst een basisregistratie met ge
gevens over vastgoed beheert.
Het toepassen van automatisch gegevensverwerkende middelen in
een dergelijk bij uitstek informatieverwerkend bedrijf houdt in, dat
de wijze van werken van deze Dienst in zijn essentie wordt aange
pakt. Informatievoorziening is de hoofdtaak en de organisatie, die
de Dienst heeft gekozen om haar taken uit te voeren, is gebaseerd
op de bestaande technische mogelijkheden. De gereedschappen,
die de automatisering aan deze Dienst biedt, maken andere wijzen
van organiseren van haar werkzaamheden mogelijk. Oude ver
trouwde organisatievormen kunnen en moeten soms worden ver
anderd, omdat de eigen taken met een kleine aanpassing van de
wijze van werken efficiënter en effectiever kunnen worden uitge
voerd.
De invoering van automatisch gegevensverwerkende middelen
schept onzekerheid. Invoering van deze nieuwe middelen is echter
wel noodzakelijk. Een Dienst, waarvan het bestaan wordt gerecht
vaardigd, doordat zij de informatie levert, waarvan onder andere de
rechtszekerheid in het rechtsverkeer van onroerend goed afhanke
lijk is en waarmee anderen moeten werken, kan qua niveau en qua
wijze van dienstverlening niet bij de ontwikkelingen in de maat
schappij achterblijven. De klanten van het Kadaster automatiseren.
Zij zullen er op termijn niet meer op zijn ingesteld, gegevens in een
andere dan geautomatiseerde vorm aan te leveren of aangeleverd
te krijgen. Zij wensen directe verbindingen met gegevensverzame
lingen, waarin voor hen vitale gegevens zijn opgeslagen.
Het karakter van het werk van de Dienst zal door de invoering van
automatisch gegevensverwerkende middelen gaan verschuiven;
het accent op het verzamelen en registreren van gegevens zal ver
minderen, terwijl het naar meerdere gezichtspunten verstrekken
van de gegevens belangrijker zal worden. Als zodanig zullen bij het
Kadaster vragen binnenkomen om nieuwe diensten te gaan ver
lenen, en het Kadaster zal deze vragen dan kunnen beantwoorden.
Automatiseren in een organisatie, dat als hoofdprocessen informa
tievoorzieningsprocessen kent, is een zaak, welke invloed heeft op
de werkgelegenheid. In diverse rapporten is dit voor het Kadaster
de laatste jaren aangegeven.
Automatiseren moet, maar voor zo'n organisatie gaat dit niet
zonder pijn. Automatiseren is voor het Kadaster een organisatie
verandering. Ik besef dit als verantwoordelijke bestuurder terdege,
en ik meen, dat ik als bestuurder zoveel mogelijk de consequenties
voor het personeel op de korte en de middellange termijn kan pro
beren op te vangen. Op langere termijn moet echter het gestelde
doel worden bereikt.
Nu kom ik aan het laatste onderwerp, dat ik aan de orde wil stellen,
namelijk de invloed van een verdere automatisering van de vast
goedinformatievoorziening op de dienstverlening van de overheid.
Inzet van geautomatiseerde hulpmiddelen in de vastgoedinforma
tievoorziening zal op de langere termijn een diep ingrijpende invloed
hebben op de organisatie van alle openbare gegevensverzame
lingen in Nederland. Dit geldt niet alleen voor de gegevensverzame
lingen van het Kadaster, maar ook voor die van de gemeenten.
Automatisering zal haar invloed hebben op de diensten, die vanuit
deze organisaties aan de maatschappij worden geleverd en op de
wijze, waarop deze diensten zullen worden geleverd.
Geleidelijk aan, met de snelheid die de maatschappij toelaat en om
geven met de waarborgen die de maatschappij wenselijk acht,
zullen vastgoedgegevens uit openbare gegevensverzamelingen
worden ontsloten voor overheden en niet-overheden. Overheids
instanties in Nederland beginnen nu reeds faciliteiten vanuit open
bare gegevensverzamelingen aan derden aan te bieden. Deze trend
zal zich versterkt gaan doorzetten. Hierbij zullen, indien wenselijk,
alle moderne methoden van ontsluiting van gegevensverzame
lingen, waaronder bijvoorbeeld het gebruik van Viditel, kunnen
worden gehanteerd. Daarnaast zullen op het terrein van de kaart
vervaardiging producenten en gebruikers van kaarten door de auto
matisering ertoe neigen hun organisaties sterker op elkaar af te
stemmen. Deze afstemming zal tot uiting komen in het gezamenlijk
opleiden van personeel, het elkaar adviseren over in te zetten
middelen en het geven van gezamenlijke voorlichting over het ge
bruik van de nieuwe technieken.
In deze inleiding heb ik u, vastgoedinformatici, willen aangeven,
waarom de vastgoedinformatievoorziening aandacht heeft van
bestuurders. Ik heb u willen schetsen, wat naar mijn mening de in
vloed is van verdere automatisering op dit gebied en tenslotte gaf
ik aan, welke gevolgen de automatisering mijns inziens heeft op de
dienstverlening van de overheid.
Bij dit symposium ligt het accent op de informatiebehoeften van de
lokale overheid. Het symposium richt zich sterk op het lokale en
regionale bestuur. De vraagstukken, waarvoor deze bestuurders
zijn gesteld, zijn mij van nabij bekend. Ik hoop, dat u vanuit uw vak
gebied een bijdrage kunt leveren om de in alle landen optredende
problemen bij vraagstukken op het terrein van de lokale en regio
nale planning, op te kunnen lossen. Met deze wens verklaar ik dit
symposium voor geopend en wens u hierbij veel succes toe.
Meneer de voorzitter, meneer de Staatssecretaris, dames en heren,
Met genoegen heb ik als voorzitter van de voorlopige Raad voor
Vastgoedinformatie de uitnodiging van het organisatiecomité van
dit symposium aanvaard om het woord tot u te richten. Deze Raad
is een advieslichaam, waarin alle belanghebbenden op het terrein
van de vastgoedinformatie samenwerken. De Raad brengt haar
adviezen uit aan mr. G. Ph. Brokx, die als Staatssecretaris van
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer maatrege
len kan en zal nemen, die een grotere afstemming van vastgoedin
formatiesystemen beogen te realiseren. Als voorzitter van deze
Raad wil ik de volgende vier onderwerpen behandelen:
1Waarom kan men juist op het terrein van de vastgoedinformatie
een grotere mate van afstemming van informatiesystemen
bereiken?
2. Waarom is het van belang in de komende jaren tot een grotere
afstemming van informatiesystemen te komen?
3. Hoe proberen wij in Nederland dit doel te bereiken en met welke
maatschappelijke factoren hebben wij onder andere te maken?
4. Wat zijn de ervaringen met het advieslichaam, de Raad voor
Vastgoedinformatie, dat op dit terrein opereert?
Wanneer men naar Nederland kijkt, ziet men een land van 40 000
vierkante kilometer, waarop 14,5 miljoen inwoners leven. Het is
duidelijk, dat een land in een dergelijke positie om specifieke voor
zieningen vraagt, ook op het terrein van het vastgoed. Voor alles
is een goede infrastructuur een gebiedende eis. Daarbij komt dat
vanwege het samenwonen van zovelen op zo'n beperkt gebied in
een hoogontwikkelde economie, bescherming van het rechtsver
keer in het onroerend goed een eis van de eerste orde is. Daarnaast
is de invloed van de relatief hoge bevolkingsdichtheid merkbaar in
de woningbouw, in het aantal kabels en leidingen dat in zo'n land
ligt, en in de plannen die moeten worden gemaakt om de nodige
voorzieningen zodanig te realiseren, dat het land ook op termijn
leefbaar blijft.
In Nederland wordt geprobeerd het optimale rendement uit de
grond en de gebouwen te halen. Dit kan alleen, als men over de
nodige informatie beschikt en men in staat is om alternatieven op
een verantwoorde wijze af te wegen. Op dit soort terreinen spelen
vastgoedinformatiesystemen hun rol, en treft men de gebruikers
van deze systemen en de verzamelaars van dit soort gegevens aan.
De meeste taken, waarvoor gegevens over vaste objecten nodig
zijn, worden in Nederland verricht door overheidsorganen. Alle
operationele diensten van overheden bijvoorbeeld gebruiken vast
goedgegevens. Zonder overdrijving kan worden gezegd, dat in
Nederland van de ongeveer een miljoen werknemers in de open
bare sector twintig procent deze gegevens nodig hebben voor een
goede vervulling van hun taak.
De omstandigheid, dat het verzamelen en het gebruiken van ge
gevens over vaste objecten vooral door overheden gebeurt, is
belangrijk. Dit betekent, dat afstemming van informatiesystemen in
het grootste deel van de gevallen zal neerkomen op het afstemmen
250
NGT GEODESIA 85
