3. Een bedrijfstijd van maximaal 11 uur.
Uit deze voorwaarden is een conversieperiode van ongeveer zes
jaar naar voren gekomen en zullen tien tekenaars in een „twee
ploegendienst" op vijf werkstations hiermee bezig zijn.
Hoe is dit nu georganiseerd?
Binnen het kader van de bij het GEB gehanteerde variabele werktijd
(7.00 uur - 18.00 uur) zijn twee groepen tekenaars werkzaam aan
de conversie. De eerste groep werkt van 7.00 uur tot 15.30 uur en
de tweede groep van 9.30 tot 18.00 uur. In de overlappende periode
zullen de voorbereidende werkzaamheden voor de conversie en de
systeemrevisie worden uitgevoerd. Het is onnodig te zeggen, dat
de bezetting van de werkstations de grootste prioriteit heeft en dat
het tweetal dat één werkstation bemant, in onderling overleg de
werkzaamheden moet regelen. De tekenaars die niet werkzaam zijn
in de zogenaamde ,,ADIS-groep" verrichten hun werkzaamheden
in de „handmatige groep". Deze medewerkers kunnen gebruik blij
ven maken van de mogelijkheden die de variabele werktijd biedt.
Na een bepaalde periode ruilt een aantal „ADIS-tekenaars" met
hetzelfde aantal uit de „handmatige groep". Op deze wijze zijn alle
leidingenregistratietekenaars betrokken bij de conversie. De conti
nuïteit in de beide groepen wordt zoveel mogelijk gewaarborgd,
doordat de wisseling met een gering aantal tekenaars zal plaats
vinden. De situatie zoals die na de conversie zal zijn, is bepalend ge
weest voor het aantal medewerkers. Aangezien er tien tekenaars
met de conversie bezig zijn en het handmatige tekenwerk doorgaat,
is het noodzakelijk extra personeel in te huren. Het aflopende hand
matige tekenwerk geeft pas over enige jaren die vermindering te
zien, die het mogelijk maakt het volledige takenpakket met de eigen
medewerkers uit te voeren.
EINOFORMATIE
TEKENAARS
t HAND.
TEKENAAR
INHUREN
TOTALE BEZETTING
HANDTEKENEN
PLANTEK
EIGEN
MEOEW
EIGEN MEOEW
CONVERSIE
REVISIE
«5 8b 67 St S9 90 91
Fig. 2. Wisselwerking tussen conversie en revisie.
In de grafiek (fig. 2) is ook duidelijk de wisselwerking te zien tussen
de conversie en de revisie. De voortgang van de conversie wordt
sterk geremd door de toename van de systeemrevisie. Immers, hoe
meer beheerkaarten geconverteerd zijn, hoe groter het aandeel
wordt van de systeemrevisie in de totale bedrijfstijd. Tenslotte is
het noodzakelijk om in overleg met de technische diensten een
totaal conversieschema op te stellen.
Heeft het conversieplan gevolgen gehad voor de motivatie, en is de
belangrijke beslissing van de directie van het GEB om een inter
actief grafisch systeem aan te schaffen van invloed geweest? On
danks de betrokkenheid van de tekenaars bij dit alles is de motiva
tiecurve niet gestegen. Integendeel, onder invloed van de invoering
van de „twee-ploegendienst" is hij zelfs gedaald!
Organisatieveranderingen
Waar de medewerkers van de tekenkamer nadrukkelijk mee te ma
ken krijgen, is de verandering van werkwijze. Het handmatig teke
nen maakt plaats voor het bedienen van een werkstation. Boven
dien moet in „ploegendienst" worden gewerkt en zal er een inten
sievere samenwerking met de technische diensten ontstaan. Dit
contact is nodig, omdat via de leidingenbeheerkaart een koppeling
gaat plaatsvinden met allerlei alfanumerieke technische informatie.
Het eerste wat dan ook moet gebeuren, is het geven van een goede
voorlichting over de mogelijkheden van een interactief grafisch
systeem. De problemen die zullen ontstaan, moeten zoveel moge
lijk worden onderkend en de organisatie van de tekenkamer dient
te worden afgestemd op de toekomst. Ook zal een ieder bewust
moeten worden gemaakt van de moeilijke en lange weg die zal
moeten worden afgelegd om het doel de invoering van het Dis
tributie Informatie Systeem te bereiken. Bij het GEB is dit vooral
gerealiseerd door het houden van een drietal zogenaamde „denk-
dagen". In een rustige, prettige omgeving konden alle mede
werkers praten over alle facetten van de komende automatisering.
Deze „denkdagen" stonden onder leiding van een medewerker van
de afdeling Personeelszaken. Ook waren twee directieleden en ver
tegenwoordigers van de medezeggenschapscommissie aanwezig.
De leden van het projectteam waren eveneens bij deze discussie-
dagen betrokken.
Welke problemen leefden zoal bij de tekenaars?
Met betrekking tot het vakgebied werd vooral gevreesd voor het
verlies van eigen identiteit en voor heT feit dat het vakmanschap
plaats gaat maken voor het ordinaire „knoppen drukken". Dat men
weer naar de schoolbanken moest en de Engelse taal niet be
heerste, leverde ook de nodige vragen op. Op het terrein van de
functie kwam men met vragen over de taakinhoud, de functiewaar
dering, de daaraan gekoppelde beloning, de kwaliteit van het werk
en de ontplooiingsmogelijkheden voor de tekenaar in de toekomst.
De toekomstige organisatie riep uiteraard ook de nodige vragen op.
Het invoeren van de „twee-ploegendienst" en het verlies van voor
al de voordelen van de variabele werktijd waren hete hangijzers.
Men vreesde ook een erg strakke dagindeling en een weinig flexi
bele organisatie.
Een aantal vragen had betrekking op diverse terreinen. Het werken
achter beeldschermen was toen in de pers vaak een punt van dis
cussie en ontbrak dan ook niet op de „denkdagen". De langdurige
en saaie conversie lokte bepaald niet en volgens velen lag het ver
anderingstempo te hoog. De belangstelling voor deze „denk
dagen" was echter zeer groot, en het meedenken en meepraten
over de toekomstige automatisering gebeurde met volle overgave,
ondanks het feit dat lang niet altijd een bevredigend antwoord op
de vragen kon worden gegeven.
Voor diegenen die om wat voor reden dan ook niet met deze ont
wikkeling wilden of konden meedoen, heeft de afdeling Personeels
zaken door overplaatsing in het bedrijf een oplossing gevonden.
Twee oudere tekenaars hebben gebruik gemaakt van de mogelijk
heden die de VUT-regeling biedt.
Hoe is de nieuwe Tekenkamer nu georganiseerd?
De werkgroep „Tekenkamer Nieuwe Stijl" die onder leiding stond
van een directielid en waarin veel vertegenwoordigers van de
Tekenkamer zaten, stelde een nieuwe, platte organisatievorm voor.
De geografische groepsindeling werd verlaten, waardoor secties en
wijken overgingen in één groot gebied, namelijk de gemeente
Utrecht. De groepsleiders, die als „meewerkend voorman" leiding
gaven aan hun groep, tekenen zelf niet meer. In teamverband,
waarbij horizontale vervanging plaatsvindt, geven zij nu leiding aan
een groep van 15 medewerkers. In deze groep zitten de tekenaars
die al het leidingenregistratiewerk gaan uitvoeren, zowel op_ de
tekenkamer in de vorm van het tekenen van revisie en plannen van
alle leidingennetten, als in de buitendienst met betrekking tot de
ondersteuning van de technische diensten en het zelf meten van
eenvoudige topografie. Door deze constructie wordt bereikt, dat de
Fig. 3. De moderne tekenkamer.
NGT GEODESIA I
15
