2. Op locatie uitlezen van veldboeken
Anders is dit bij de tachymeters, die vanaf 1984 door de
Dienst zijn aangeschaft. Kenmerken de hiervoor ge
noemde tachymeters zich als „total stations", de appa
ratuur van de volgende generatie kenmerkt zich door
een modulaire opbouw, namelijk elektronische theodo
liet, afstandmeter en veldboek.
Het betreft hier van Kern de theodoliet E1, de afstand
meters DM-502 en DM-503 en het veldboek R48 (foto 1)
en van Wild de theodoliet Theomat T-2000, de afstand
meter Distomat Di-4 en de veldterminal GRE-3. In tegen
stelling tot de eerder genoemde geheugenelementen is
de kostprijs van de veldboeken zodanig, dat per tachy-
meter slechts één veldboek beschikbaar is. Daar zonder
dit veldboek geen meetgegevens kunnen worden gere
gistreerd, dreigen voor de meetploeg wachttijden te ont
staan als het veldboek op kantoor moet worden uitge
lezen. Gezocht is naar een mogelijkheid de uitlezing door
de meetploeg zelf te laten verrichten in de tijd die toch
onproduktief is, bijvoorbeeld de reistijd. Hiertoe is aan de
uitrusting van elke Kern- en Wild-tachymeter een Epson
HX-20 computer toegevoegd. Dit apparaat wordt be
diend in de meetauto (foto 2).
Aan het einde van de meetdag wordt het veldboek aan
gesloten op de EPSON en wordt het uitleesprogramma
gestart. Terwijl de meetploeg naar kantoor rijdt, worden
de die dag geregistreerde meetgegevens uitgelezen en
op microcassette gezet. Bovendien worden de meet
gegevens afgedrukt op een papierstrook. Als de reis
naar kantoor is beëindigd, dient de metend ambtenaar
aan de hand van de afdruk te beoordelen of de uitlezing
is geslaagd. Is dit het geval, dan gaat de microcassette
voor verdere verwerking naar de binnendienst en blijft de
papierstrook als „back up" in de meetauto. Het veld
boek kan worden schoongemaakt om het de volgende
meetdag weer te kunnen gebruiken. Mocht de uitlezing
om de een of andere reden niet lukken, dan gaat het
veldboek alsnog naar de binnendienst om daar te wor
den uitgelezen. Deze omstandigheid van een falende
techniek kan zich bijvoorbeeld voordoen, als de EPSON
of een onderdeel daarvan defect is of als de verbinding
tussen veldboek en EPSON niet goed functioneert.
De verdere verwerking van de meetgegevens vindt
plaats binnen systeem Detailmeting '76 [1] en [2]3).
Voor het uitlezen van de informatie van de microcasset
tes naar, nu nog, de Tektronix, maar binnen een tijds
bestek van een jaar naar de micro-VAX, beschikt ook de
binnendienst over een EPSON. Omdat het uitlezen van
cassettes in het algemeen geen volledige dagtaak zal
beslaan, zijn aan deze EPSON, naast de functie van uit-
leescomputer, nog enkele andere functies toebedacht
(zie hoofdstuk 4).
Behalve de veldboeken R48 en GRE-3 is bij het Kadaster
nog een derde veldboek in gebruik, namelijk de MSI/85.
Dit apparaat wordt ingezet als „los veldboek" naast een
2) De vaak gebruikte omschrijving „ze/fregistrerende tachymeter"
geeft m.i. een minder exact beeld van de apparatuur. Onder
scheid dient namelijk te worden gemaakt tussen apparatuur
waarbij de waarnemer de meetwaarden zelf moet noteren
(registreren) op bijvoorbeeld een formulier, en apparatuur waar
bij de meetwaarden automatisch worden vastgelegd op een
geheugenmedium. Bij deze laatste categorie vindt registratie
echter pas plaats door een druk op de knop, dus op initiatief van
de waarnemer. Beter is het daarom te spreken van een regis
trerende tachymeter".
3) De nummers [1] t.m. [3] verwijzen naar „Literatuur" op p. 248
aan het eind van dit artikel.
246
Foto 1. Modulaire registrerende tachymeter met veldboek R48.
optisch-mechanische theodoliet met elektronische af
standmeter. Helaas is in de praktijk gebleken dat dit
veldboek onbetrouwbaar is. Door nog niet opgehelderde
oorzaken kan een blokkade optreden van het besturings
systeem van het veldboek, waarbij de opgeslagen gege
vens verloren gaan. Momenteel wordt een onderzoek
verricht naar een opvolger van dit type veldboek.
3. EPSON HX-20
De EPSON HX-20 (foto 3) is door zijn kleine afmetingen
(29 x 21,5 x 4,4 cm), zijn lage gewicht (1,7 kg) en zijn
compacte vormgeving bij uitstek geschikt voor werk
zaamheden in het veld. Omdat de elektronika niet is af
geschermd tegen vocht en het magnetische veld van
portofoons, is het, zonder verdere voorzieningen, echter
raadzaam het gebruik te beperken tot in de meetauto.
De machine is voorzien van een LCD-display4), met een
indeling van 4 x 20 schrifttekens, een ingebouwde prin
ter, met een regelbreedte van 24 schrifttekens, een zgn.
QWERTY-toetsenbord5) en kan worden uitgebreid met
een ingebouwde recorder voor microcassettes. Voor het
koppelen van de EPSON met andere apparatuur, zoals
bijvoorbeeld een veldboek of een Tektronix, is de machi
ne uitgerust met een standaard RS232-interface.
De EPSON is leverbaar met een RAM-geheugen6) van
16K of 32K bytes. Dit geheugen bevat de programma's
en gegevens, die door de gebruiker zijn ingebracht, en
houdt deze vast ook nadat de machine is uitgeschakeld.
De stroomvoorziening wordt geleverd door drie oplaad
bare NiCd-batterijen waarmee, afhankelijk van het ge
bruik van printer en recorder, ongeveer 24 uur kan wor
den gewerkt. Als de spanning van de batterijen onder
NGT GEODESIA 86
