De gravimetrische geoïde
van Nederland1)
Recordnaam Metingen Detailmeting (MD)
r
C
P
k
m
A
c
D
I
y
n
c
a
a
r
d
5
10
15
20
2.5
30
35
36
Fig. 4. Het uitwisselingsformaat Metingen Detailmeting (MD-
formaat).
uitlezing
veldboek
GRE-3
uitlezing
veldboek
x
formulieren
en
veldwerken
TOETS IN
weergegeven in fig. 4. Dit formaat wordt het uitwisse
lingsformaat Metingen Detailmeting, of kortweg het
MD-formaat7) genoemd. De indeling van dit formaat
komt overeen met de indeling van het ponsdocument
metingen, zij het dat kolommen zijn toegevoegd voor
lijncode en aard [1] en [2], Per rekencode worden door
het programma de vereiste kolommen ingevuld, terwijl
niet-ingevulde posities door spaties worden weergege
ven. De vaste recordlengte bedraagt 36 posities.
Ook het programma „TOETS IN" geeft als resultaat een
bestand in MD-formaat op microcassette. Fig. 5 laat
zien, dat het MD-formaat dienst doet als uitwisselings
formaat tussen de gegevensinwinning met diverse ta-
chymeters en de gegevensverwerking op Tektronix.
Behalve intern-kadastraal kan het MD-formaat ook ex
tern zijn nut hebben. Bij een overeenkomst tot de ver
vaardiging of bijhouding van de Grootschalige Basis-
kaart van Nederland (GBKN) kan zijn afgesproken, dat
een participant (bijvoorbeeld een gemeente) terrestrisch
detailmetingen verricht, terwijl de verwerking bij het
Kadaster plaatsvindt. De metende instantie dient in dat
geval in het bezit te zijn van een EPSON HX-20, waar
mee in eigen huis het geheugenmedium van de eigen
registrerende tachymeter wordt uitgelezen. Aan het
Kadaster worden dan ter verwerking microcassettes met
metingenbestanden in MD-formaat aangeboden.
Tot slot nog de volgende opmerking: De produktie van
bestanden op cassette door de ene EPSON en het inle
zen van de gegevens door de andere vergt een nauw-
7) De associaties, die de afkorting MD kan wekken met een grote
(land)meetkundige dienst, zijn eerlijk gezegd niet geheel toe
vallig.
bestand
MD-formaat
gegevens
verwerking
Fig. 5. Het MD-formaat: schakel tussen de gegevensinwinning en
-verwerking.
keurige afstemming van de koppen in de recorders van
de verschillende apparaten. Als een van de lees- of
schrijfkoppen „uit de pas loopt" zijn allerlei leesfouten
het gevolg.
In de twee jaar dat bij het Kadaster EPSON'S in gebruik
zijn, is de ervaring opgedaan dat het uitwisselen van
bestanden via microcassette prima verloopt. Wel wordt
bij het uitlezen van een veldboek de voorzorg genomen,
dat de gegevens eerst naar cassette worden geschreven
en dat daarna de band wordt teruggespoeld, en de ge
gevens worden gelezen en afgedrukt op de papierstrook.
Op die wijze heeft men de zekerheid, dat de schrijfkop
goed heeft gefunctioneerd.
Literatuur
1. Raamsdonk, ing. J. van. De verwerking van terrestrische metin
gen met Systeem Detailmeting '76. NGT Geodesia 1982, 24e
jaargang no. 10, p. 354 - 360.
2. Raamsdonk, ing. J. van, Uitbreiding van het systeem Detail
meting '76 met lijncodering. NGT Geodesia 1984, 26e jaargang
no. 6, p. 201 - 206.
3. Sickler Albert. Epson HX-20. ISBN 90 201 1636 3. Kluwer Tech
nische Boeken BV.
door ir. G. W. van Willigen, Vakgroep Mathematische en Fysische Geodesie, Afdeling
der Geodesie van de Technische Hogeschool Delft2).
SUMMARY
The gravimetric geoid of the Netherlands
The main feature of this article concerns the presentation of newly computed geoid undulations for the
Dutch territory both with respect to GRS67, ED50 and the Bessel ellipsoid (the Netherlands national
datum). The gravity data were taken from several sources, amongst which the gravity survey by the
Netherlands Navy on the North Sea in 1979. The relative precision of these undulations is 10 cm over
100 km. Some introductory chapters concerning the basic theory of gravimetry were added for easy
comprehension.
1. Inleiding
Aangezien de gemiddelde landmeter er niet dagelijks
mee wordt geconfronteerd, volgt allereerst een om
schrijving van het fenomeen geoïde.
De geoïde is het equipotentiaalvlak dus een oppervlak
248
dat overal loodrecht op de richting van de zwaartekracht
staat op gemiddeld zeeniveau. De vorm komt overeen
met het oppervlak van de zeeën en oceanen als ze in rust
zouden zijn, zonder invloed van stromingen en van eb en
vloed en de wind. Dit aldus door de zwaartekracht be-
NGT GEODESIA 86
