risico aanschaf
navigatie GPS precisie
navigatie GPS precisie
C/A |P+ L1 L1 L2
kosten aanschaf
navigatie GPS precisie
groot
meet- bewerkingstijd
uur
min.
Fig. 8. Vergelijking van GPS en traagheidsplaatsbepaling (II local levelss space stable).
echter een redelijk realistisch beeld van de verhouding
tussen verschillende varianten GPS ontvangers en tus
sen GPS en traagheidsplaatsbepaling. Met risico van
aanschaf wordt hoofdzakelijk gedoeld op het risico dat
voortkomt uit de onduidelijkheid met betrekking tot het
bereiken van de operationele fase van GPS en met het
beschikbaar komen van de P-code of van een eigen
Europees GPS netwerk van volgstations voor de bepa
ling van de satellietbanen.
Slotopmerkingen
Het lag aanvankelijk in mijn bedoeling uitvoerig in te
gaan op de plaats die traagheidsplaatsbepaling en GPS
innemen in onderwijs en onderzoek op de Faculteit der
Geodesie van de Technische Universiteit Delft. Ik denk
echter dat dit niet helemaal bij deze inleidende gedach
ten past en beter eens apart aan de orde kan komen. In
het kort kan worden opgemerkt, dat sedert twee jaar de
colleges „traagheidsnavigatie en toegepaste satelliet-
geodesie" en „approximate theorie en dynamische ge
gevensverwerking" nieuw in het curriculum zijn opgeno
men. Het onderzoek in de traagheidsplaatsbepaling richt
zich hoofdzakelijk op een betere beschrijving van het
dynamisch gedrag van de traagheidssystemen. Als be
langrijkste probleemgebieden van het GPS onderzoek
worden beschouwd:
- satellietbaan, zie bijvoorbeeld [Colombo, 1986];
- signaalpropagatie;
- ontvanger en antenne;
- verwerkingsmodellen;
- aansluiting aan bestaande netwerken, zie bijvoor
beeld [Teunissen, 1985 en 1986].
Literatuuraanbevelingen
Het is nog steeds vrij moeilijk zich in te werken in de traagheids
plaatsbepaling. Op geodeten toegesneden leerboeken zijn er niet,
bovendien zijn vele fundamentele problemen in de geodetische toe
passing nog niet opgelost.
Een inleidend boek is Britting, 1971], De actuele stand van zaken
is in de verslagen van het tweede en derde symposium Inertial
Technology for Surveying Geodesy" samengevat (Schwarz,
1981 en 19851. De belangrijkste bijdragen van het tweede sympo
sium zijn ook gepubliceerd in Bulletin Géodésique (1981, no. 4).
In Nederland zijn in de onderwijssfeer twee collegedictaten ont
staan, [Schwarz, 1983] en IRummel, 1986], aangevuld met de af
studeerscripties van Van Gein (1976), Pluijmers (1983) en van Van
Es en Hermans (1985). Tenslotte zijn verscheidene interne rappor
ten te noemen, die bij de groep Topographical Service and Advice
van de Shell Internationale Petroleum Maatschappij zijn ontstaan.
Het beste overzicht over de actuele stand van zaken met betrekking
tot GPS geeft het congresverslag van het eerste GPS symposium,
[Goad, 19851. Een uitstekende inleiding op het Global Positioning
Systeem met een nauwkeurige beschrijving van de uitgezonden
signalen, het meetprincipe en de meetprecisie, geeft een reeks bij
dragen in de speciaal aan GPS gewijde uitgave van het tijdschrift
Navigation (1978).
De verschillende meetprincipes worden in [Feil, 1980], [Bock et al.,
1984] en [Broek et al., 1986] beschreven. De laatstgenoemde publi-
katie is bijzonder duidelijk. Het gebruik van fasemetingen voor pre-
cisieplaatsbepaling en de bijbehorende vereffeningsmodellen wor
den in [Goad Et Remondi, 1983], [Remondi, 1984], [Lindlohr en
Wells, 1985] en [De Jong, 1986] beschreven. De codevrije ont
vangers Macrometer en SERIES komen in [Bock et al., 1984],
respectievelijk [Yunck, 1982] aan de orde. De problemen omtrent
de nauwkeurige bepaling van de satellietbanen zijn in [Colombo,
1986] uitgelegd.
In Nederland is de laatste jaren reeds een groot aantal publikaties
over GPS of aspecten daarvan verschenen. Boven zijn al vermeld
[De Jong, 1986] en [Broek et al., 1986], Daarnaast zijn onder meer
te noemen ISluiter, 1985], [Husti en Sluiter, 1985], [Koren, 19851,
[Zielinski, 1985] en [Sluiter en Husti, 1987],
Literatuur
Bock, Y., R. I. Abbot, C. C. Counselman, S. A. Gourevitch, R. W.
King, A. R. Paradis, Geodetic Accuracy of the Macrometer
Model V-1000, Bull. Geod., 58, 2, 211-221, 1984.
Britting, K. R., Inertia! Navigation Systems Analysis, Wiley-lnter-
science, 1971.
Broek, P. Ph. van den, G. de Jong, B. A. C. Ambrosius, The Use
of POPSAT for Real-Time Positioning, ESA Contract 6150/85/
NL/BI, Department of Aerospace Engineering, TUD, Delft,
1986.
Colombo, O. L., Ephemeris Errors of GPS Satellites, Bulletin Géo
désique, 60, 1, 64-84, 1986.
Dierendonck, A. J. van, S. S. Russell, E. R. Kopitzke, M. Birn-
baum, The GPS Navigation Message, zie Navigation, 1978.
Es, P. van, H. G. M. Hermans, A Study on Local Level Inertia! Sur
vey Systems, afstudeerscriptie, Afdeling der Geodesie, THD,
1985.
Fell, P. J., A Comparative Analysis of GPS Range, Doppler and
Interferometric Observations for Geodetic Positioning, Bull.
Geod., 54, 4, 564-574, 1980.
Gein, W. A. van, Traagheidsnavigatie en Zwaartekracht, afstudeer
scriptie, Afdeling der Geodesie, THD, 1976.
Goad, C., B. W. Remondi, Initial Relative Positioning Results Using
the Global Positioning System, paper pres. at IUGG 18th General
Assembly, Hamburg, 1983.
Goad, C. (ed.Proc. 1st Intern. Symposium Precise Positioning
with the Global Positioning System, Vols I Er II, Rockville, Md.,
1985.
Hug, P. J., Praktische Toepassingen van Traagheidsplaatsbepa
ling, NGT Geodesia, 1987 (deze uitgave).
Husti, G. J., P. G. Sluiter, Navigatietest met GPS op de Noordzee,
NGT Geodesia, no. 11, p. 296-400, 1985.
Jong, C. de, Relative Geodetic Positioning with the Global Positio
ning System, Reports of the Dept. of Geodesy 86.2, Math, and
Phys. Geodesy, TUD, Delft, 1986.
Koren, P. G. M., GPS Ontvangers, afstudeerscriptie, Afdeling der
Geodesie, TUD Delft, 1985.
8
NGT GEODESIA 87
