publikaties
40-JARIG JUBILEUM AFDELING LANDMEETKUNDIG
WERK RIJP
Vrijdag 12 juni 1987 vond de viering plaats van het 40-jarig jubileum
van de Afdeling Landmeetkundig werk van de Rijksdienst voor de
IJsselmeerpolders (RIJP). Voorafgaand aan een receptie werd voor
de vele genodigden een aantal toespraken gehouden.
De hoofddirecteur (a.i.) van de RIJP, ir. J. C. de Koning, belichtte
de projectmatige taak van deze inrichtende overheidsdienst. In het
nieuwe land za,g hij de kadastrale- en leidingenregistratie met hun
topografische basis van meet af aan goed bijgehouden door de af
deling. ,,Men laat duidelijke produkten achter als de projecttaak ge
reed is", zo stelde hij.
Prof. dr. ir. M. J. M. Bogaerts (TU Delft) sprak over de ontwikke
lingen in de vastgoedinformatiekunde sinds de instelling van zijn
leerstoel in 1976. Hij illustreerde dit met praktijkervaringen uit
contract-researchprojecten bij gemeenten. De betrouwbaarheid
van de gegevens is vaak zorgwekkend (,,Van de 10 gegevens zijn
er 7mis".) Conversiekosten worden steevast onderschat. In tegen
stelling tot elders is er in het nieuwe Flevoland geen sprake van het
oplappen van chaotische informatie. De hoogleraar was onder de
indruk van het gigantisch kapitaal aan geautomatiseerde bestan
den" dat de afdeling opbouwde. Voor de toekomst waarschuwde
hij bestuurders tegen kapitaalvernietiging. Flevoland ligt op deze
gebieden ver voor bij andere overheden en dat schept een ver
antwoordelijkheid: niets degenereert er sneller dan informatie
systemen!
Afdelingshoofd ir. H. W. van der Zijpp gaf zijn ervaring door, dat
digitale produkten zeker niet duurder zijn dan analoge kaarten. De
digitale GBK-Flevoland honoreert wensen inzake vormgeving,
schaal en inhoud. Ook vindt koppeling plaats van grafische en alfa
numerieke gegevens. Hij pleitte voor behoud van het technisch ge
centraliseerde geheel in een regionale samenwerkingsvorm van di
verse overheden aan wie de RIJP taken overdraagt. ,,Het is effi
ciënt en nadelen lijken er niet te zijn. ledereen heeft bestuurlijke
zeggenschap", zo zei hij van een zeker theoretisch haalbaar Regio
naal Landmeetkundig Bureau Flevoland.
Vervolgens bood de heer Van der Zijpp aan de RIJP-hoofddirecteur
het eerste exemplaar aan van wat bescheiden een brochure werd
genoemd. De rijke ervaring van de afdeling met ook grafische
vormgeving als uitbouw van de vervaardiging van (vaak gekleurd)
kaartmateriaal voor representatief gebruik is nu eens als eigen visi
tekaartje benut! De map bevat een catalogus van produkten en een
boekje over de 40 jaar landmeten voor het Zuiderzeeproject. Vol
gens mij heeft een landmeetkundige afdeling maar zelden zo'n
goed totaalbeeld voor een breed publiek beschikbaar.
Ir. J. C. de Koning II.) ontvangt de eerste brochure uit handen van
ir. H. W. van der Zijpp.
Ook de expositie in de hal van het Smedinghuis was professioneel.
Na de receptie keek ik buiten de deur achterom. Rijkswaterstaat
Directie Flevoland i.o." staat er sinds 3 juni 1987 op het enige
naambord daar. In die nieuwe dienst gaan de RIJP en de Directie
Zuiderzeewerken van de Rijkswaterstaat samen op. Zal er ooit ook
zo'n nieuw glimmend bord te zien zijn metRegionaal Landmeet
kundig Bureau Flevoland" en dus buiten Rijkswaterstaat
functionerend?
Adri den Boer
VAN BELEID NAAR UITVOERING
Proceedings van het RAVI-congres van 2 juni 1987
ISBN 90-5005-013-1Voorlopige Raad voor Vastgoedinforma
tie Nederlands Genootschap voor Informatica Vereniging voor
Vastgoedinformatie, 87 p., ingenaaid. Prijs f 35,— excl. BTW
Heden NGI en VVI f 25, - excl. BTW).
De bundel bevat de voordrachten van het congres, met uitzonde
ring van de afsluitende bijdrage van drs. D. F. van de Mei over
„Adviseren over de vastgoedinformatievoorziening: wat kan dat
voor gevolgen hebben". (Deze is dan ook opgenomen in dit tijd
schrift.) Omdat de proceedings aan het slot van de dag werden
verstrekt, moest bij de bijdrage van Minister drs. E. H. T. M. Nijpels
worden vermeld: „Niet is uitgesloten dat de bewindsman op enige
punten van deze tekst zal afwijken".
De inhoud van de bundel is als volgt: 1. Coördinatie van vastgoed
informatie, een taak van de bewindsman van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (drs. E. H. T. M. Nijpels). 2.
Informatieverhouding tussen de bestuurslagen bezien vanuit de
Gemeenten (drs. J. M. Alma). 3. De veranderende rol van het
Kadaster in de informatiemaatschappij (mr. ir. C. J. Remijnse). 4.
De relatie van de voorlopige Raad voor Vastgoedinformatie en de
Nutsbedrijven (drs. G. G. Groenewegen). 5. Accentverschuivingen
bij het notariaat door ontwikkelingen bij het Kadaster en Gemeen
ten (mr. L. J. Simons). 6. Een basisregistratie voor woonverblijven
(B. K. Brussaard). 7. Basisregistraties van woonverblijven, een uit
komst voor het openbaar bestuur (prof. dr. ir. Priemus). 8. Basis
registratie voor woonverblijven (mr. ir. T. J. G. Thiadens). 9. Een
uniforme waardebepaling van onroerend goed: Een wens of een
profetie? (mr. N. A. Mourits). 10. De adviezen van de voorlopige
Raad voor Vastgoedinformatie voor de waardebepaling van onroe
rend goed en hun implicaties voor de lagere overheid (H. West
dorp). 11. De lijn in het werk van de commissie Topografische
basisbestanden (prof. dr. ir. M. J. M. Bogaerts). 12. Perspectieven
voor grootschalige kaartvervaardiging en grootschalig kaartver-
bruik (ir. J. P. C. de Kruif).
Vooraf werd een inleiding over de RAVI toegevoegd, die ongewij
zigd uit het jaarverslag 1986 werd overgenomen (en inclusief zin
sneden als „Dit jaarverslag van de Raad wil ingaan...."). Wie niet
in de gelegenheid was het congres bij te wonen, kan haar of zijn
informatie-achterstand goeddeels inhalen door aanschaf van deze
proceedings.
Adri den Boer
DE RECONSTRUCTIE VAN EEN MIDDELEEUWS
LANDSCHAP
Nederzettingsgeschiedenis en instellingen van de heerlijk
heden Eijsden en Breust bij Maastricht (10e - 19e eeuw)
Dr. J. L. H. Hartmann, Maaslandse Monografieën 44, uitgegeven
door van Gorcum Comp Assen, 1986, 376p., bijlage: mapje met
14 kaarten, ISBN 902322254 7 (handelseditie). Ing. f 65,—
Dit boekwerk is het resultaat van een uitvoerig historisch geogra
fisch onderzoek. Het onderzoek handelt over de Middeleeuwse ne
derzettingsgeschiedenis van Nederlands Zuid-Limburg aan de hand
van elf dorpen ten zuiden van Maastricht (2500 ha.) in de huidige
gemeenten Eijsden en Margraten.
Directe schriftelijke en kartografische bronnen over de manier
waarop landschap en bewoning in dit gebied zich vóór het einde
van de middeleeuwen hebben ontwikkeld, zijn vrijwel afwezig. Om
tot uitspraken te komen over de ontstaansgeschiedenis van het ge
bied, zijn indirecte methoden ontwikkeld en toegepast, met name
zgn. retrogressieve interpretatie van kaartmateriaal uit de achttien
de en de negentiende eeuw. De belangrijkste bron is het negentien
de eeuwse kadaster, zowel de minuutplans als de registers (inclu
sief cultuuraanduidingen). Een probleem hierbij is, dat belangrijke
historische informatie niet is opgenomen in dit kadaster vanwege
het verdwijnen van belangrijke en redelijk stabiele verhoudingen in
het grondgebruik rond 1800 (leen- en cijnsverhoudingen, kerkelijk
grootgrondbezit). Deze informatie is wel te achterhalen via beschik
bare „aanbrengregisters" uit 1619. Bij deze laatstgenoemde grond
boekhouding ontbreken perceelskaarten, maar de registers zijn wel
volledig en bevatten beschrijvingen van perceelsgrenzen waardoor
inpassing op de minuutplans tot op zekere hoogte mogelijk wordt.
Deze bronnen maken een reconstructie mogelijk van de ontstaans
geschiedenis van het gebied. De geografische aspecten hiervan
worden op detailniveau weergegeven in het eerste deel van het
boek „Het kadaster van 1619", een beschrijving van de instellingen
in het tweede deel („Laathoven en heerlijkheden").
292
NGT GEODESIA 87
