R(QV A1) pjy=(i-pfl)y PAy R(A) met ps 1 vWvV V* (9) a*xx Q, II X 2 x*Q~1x Uit de tekst zal blijken voor welke gewichtsmatrix Q"1 is gekozen. staat voor benaderd. Indien A een basismatrix is, dan definiëren we de matrix Pa als PA A(A*Q^1A)"1A*Qy1 Indien A een rangdefect heeft, dan definiëren we de ma trix PA als PA (AS)t(AS)*Q-1(AS)]_1(AS)*Qy1 waarbij AS een basismatrix is van R(A). Matrix PA is idempotent, d.w.z. PAPA=PA, en kan geo metrisch worden geïnterpreteerd als een projectiematrix; zie fig. 1 en [3]. Fig. 1. De idempotente matrix PA als projector. 3. Functies van een deel der onbekenden In [1] hebben we laten zien, dat bij een LKK-vereffening onder de nulhypothese (1) H yi»( Ax, Q rang A r. O y A het volgende geldt: (1) Een lineaire functie 0 a*x is zuiver schatbaar onder H0 dan en slechts dan als er een vector I e IRm bestaat, zodanig dat (2) a A*1 (ii) Indien 0 a*x zuiver schatbaar is, wordt de MVZL- schatter van 0 gegeven door (3) 0 a x waarbij x een willekeurige oplossing van de nor maalvergelijkingen (4) A*Qy1Ax A*Q~*y mag zijn. (iii) Als x' een willekeurige LKK-schatter van x onder H0 is met covariantiematrix dan wordt de MVZL-schatter van (5) xQ Psx gegeven door (6) x S[(AS)*Qy1(AS)]"1(AS)*Qy1y P,.** Q. S(AS*Qy1(AS_1S* PsQ-, Ps* Voor functies van een deel der onbekenden x gelden ver gelijkbare resultaten. Ten einde een deel der onbeken den te beschouwen, maken we de volgende opsplitsing: (7) X Xj x2 a aj a2 A Ax: A2 V1* V^*: 'v£* al A1 0 A2 Analoog aan (i)-(iii) geldt dan: (i') Een lineaire functie 0 a,*x, is zuiver schatbaar onder H0 dan en slechts dan als er een vector I e IRm bestaat, zodanig dat (8) (ii') Indien 0 a,*x, zuiver schatbaar is, wordt de MVZL-schatter van 0 gegeven door waarbij x, een willekeurige oplossing van de gere duceerde normaalvergelijkingen (10) A^Q AjXj AjQ y met y ii "fy *1 I PA >A mag zijn. (iii') Als x,' een willekeurige LKK-schatter van x, onder H0 is met covariantiematrix Qx., dan wordt de MVZL-schatter van (li) "01 met Ps I sl gegeven door vi[sl*vi]'lsi* (12) Xj S1[(A1S1)*Qy1(A1S1)]"1(A1S1)*Qy1y P Q.,P* S1 X1 S1 Hierbij is aangenomen dat A2 een basismatrix is. Dit geldt voor netwerken altijd zolang (in 2D) x, de coördi naten van tenminste twee punten omvat. Het bewijs van (i')-(iii') kan men vinden in [3]. 4. Résumé precisie De precisie van de LKK-schatters van de onbekenden x na een vereffening onder de nulhypothese (1) wordt be schreven door de covariantiematrix Qx. Voor de beoor deling van de precisie is bij puntsbepaling en het aanslui ten van netwerken doorgaans alleen de precisie van coördinaten van belang, eventueel zelfs slechts van een gedeelte van de coördinaten. Dit te beoordelen gedeelte van de onbekenden duiden we aan met x,; Qs, is het corresponderende gedeelte van Qx. Voor de beoorde ling van de precisie beschouwen we nu als in hoofdstuk 3 een willekeurige schatbare functie 0 van x,: (13) 0 a*;^ A De precisie-eisen aan 0 worden in het algemeen gefor- muleerd met behulp van een zgn. criteriummatrix Hx, voor de coördinaten x,: geëist wordt dat 330 NGT GEODESIA 87

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1987 | | pagina 18