Al< W121)a2>"1ai üV« (AXXr1 (°W) - .fe-*g.l(2["]vsd+2Iv1-sd) ,0^) od) o^, 0(D vd - (y2i -yd .y2n -yd cVVq "C. (aV) s2 ;2 1 - (61) y A1 t, Qy Q4 a2q^'a* Omdat, zie (56), (58) en (59) Qj, ¥*2)a2 (62) (a2+62) 1/s si '1/ssn een diagonaalmatrix is, kan op eenvoudige wijze de normaalmatrix van het stelsel normaalvergelijkingen vol gend uit (61) worden berekend: (63) 2 T~ n 0 0 n -[u] -[v] -[v] [u] -[u] -[V] 0 -[v] [u] 0 U U+V V Vergelijk deze vorm met de normaalmatrix die we bij de LKK-aansluitingsvereffening vonden. De analogie van beide voorbeelden is nu duidelijk zichtbaar. Bedenk echter, dat de vectoren u en v in dit geval vectoren van coördinaatverschillen zijn. We vinden als inverse van de normaalmatrix: (64) I U U+V V 0 Lu] [V] 1 1 1 O 1 1 r 1 u u+v V 1 [v] J -Lu] LU] [v] n 0 [V] -[u] 0 n n(u u+v v) Het omrande deel in (64) beschrijft de precisie van de translatieparameters Atx en AtyBij de vrije opstelling is dit echter niets anders dan de precisie van het opstel- punt. We kunnen de variantie van een coördinaat van een op- stelpunt ook schrijven (indien we de factor (a2 p2) even buiten beschouwing laten) als: (65) U U+V V n(u u+v v) 1 [u]2 [v]2 2,-*- n n (u u+v v) Door het aantal aansluitpunten (n) te vergroten en de aansluitpunten zo regelmatig mogelijk rond de horizon van het opstelpunt te verdelen, waarmee we het opstel- punt bij benadering in het zwaartepunt van de aansluit punten kiezen, wordt de variantie van de coördinaten van het opstelpunt geminimaliseerd. De termen [u] en [v] worden klein en de term u*ü v*v wordt groot. Bij de vrije opstelling is men natuurlijk ook geïnteres seerd in de precisie van de vanuit het opstelpunt aange meten detailpunten. Uitgaande van de correctievergelij kingen voor richtingen en afstanden naar een detailpunt en het kansmodel van deze metingen, zie (58), komen we tenslotte tot de volgende (co)varianties van detail puntcoördinaten: (66) met xd,xd -*-1 (uVv*v+nu2d+nvsd*2[u]"sd'2tv:|vsd) n(u u+v v) TyZ (uVvVnu^d+nv^d-2[u]usd+2[v3vsd) S2 yd,jrd n(u ü+v v) 2.2 n(u u+v v) sdTCLVJUsd' usd (xd "xs en Vsd (yd 'ys Xj ,y°. de benaderde coördinaten van het detailpunt in stelsel (1). Indien geldt [u] [v] 0 (dat wil zeggen het opstelpunt wordt in het zwaartepunt van de aansluitpunten geko zen), dan volgt uit (66) dat de coördinaten van een detailpunt ongecorreleerd zijn. Voor de variantie van een detailpuntcoördinaat vinden we dan: »2 (67) ,(J,.d ya,ïa 2 2 a +B n(u u+v v) met 0^ 00^\ ud ^x2j "xd 'x2n "xd Uit (67) blijkt dat de precisie van de coördinaten van een detailpunt, in het geval [u] [v] 0, slechts afhankelijk is van de ligging van het detailpunt ten opzichte van de aansluitpunten. Dit toch wel verrassende resultaat is te verklaren door onze keuze van het kansmodel. De preci sie van de detailpuntcoördinaten is minimaal, indien het detailpunt in het zwaartepunt van de aansluitpunten ligt. Voor een bewijs van (67) zie [8]. Bij de vrije opstelling gebruiken we richtingen en afstan den. Voor beide typen waarnemingen vinden we ver schillende grenswaarden, behorend bij de conventionele alternatieve hypothese (dat wil zeggen een mogelijke fout in een richting of afstand). Voor de berekening van de toetsgrootheden en grens waarden maken we gebruik van [3]-(33). Merk overi gens op, dat we bij de toetsing geen onderscheid kun nen maken tussen een fout in een waarneming of een mogelijke fout in een coördinaat van een aansluitpunt in een bepaalde richting. We kunnen dus bij de vrije opstel ling bepaalde fouten in (de coördinaten van) de aansluit punten en de waarnemingen (richtingen en afstanden) niet scheiden. Dit is een nadeel van de meetmethode van de vrije opstelling. We veronderstellen hier een mogelijke fout in een waarneming. Voor een fout in een waarneming naar een aansluitpunt j vinden we met: (68) -V"1" ""1" ry j in geval van een afstand: (69) -1 -1 c.Q Q-Q c. j y we y j (a2+e2) 1 ,-2 -2, u u+v v+n(Uj+w) n(u u+v v) ofwel (69') -1 -1 c.Q Q.Q c. j y we y j U U+V V NGT GEODESIA 87 513

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1987 | | pagina 17