_y\
Fig. 5. Correlatie volgens de vertical line locus methode.
Fig. 6. Bij de vertical line locus methode wordt door de hoogste
correlatiecoëfficiënten een hogere orde polynoom gelegd. Hierdoor
wordt een nauwkeurige schatting voor de hoogte verkregen. Op de
horizontale as zijn de correlatiecoëfficiënten van de vensters uitge
zet, op de verticale as de hoogte. Z0 is de predictie uit voorgaande
meetwaarden. Hieromheen worden de vensters symmetrisch ge
stapeld.
orde polynoom gebruikt (fig. 6). De digitale vensters
kunnen permanent worden opgeslagen voor latere digi
tale orthofoto produktie.
De aardobservatiesatellieten, Landsat en SPOT*), leve
ren beelden in digitale vorm. Terzijde zij opgemerkt, dat
in 1983 en 1984 experimenten zijn uitgevoerd om de
space shuttle te benutten als platform voor metrische
camera's voor kaarteringsdoeleinden. Vooral Rusland
zoekt z'n heil in de ruimtefotogrammetrie.
Met name de SPOT heeft topografische potenties. De
pixelgrootte van 10 x 10 m2 geeft een geometrische pre
cisie, voldoende voor kaartering op schaal 1 50 000. De
SPOT heeft een Off-Nadir"-faciliteit (fig. 7). De scan
ner wordt daarbij onder een hoek met de nadirlijn ge
plaatst. Naast een verhoogde temporele resolutie en een
groot strookbereik, zijn stereo-opnamen mogelijk. Op dit
moment wordt aan de Universiteit van Londen een ana
lytische plotter (Kern DRS1), uitgerust met CCD-came-
ra's, geschikt gemaakt voor de vervaardiging van DHM's
uit stereo SPOT-beelden. De digitale beelden worden
daartoe eerst omgezet tot analoog (fotografisch) beeld
materiaal. Deze werkwijze van digitaal-analoog-digitaal
NGT GEODESIA 87
data transfer is een overgangsfase. Aan dezelfde univer
siteit is software ontwikkeld om een SPOT-stereopaar
op beeldscherm te zetten en hierin interactief metingen
te verrichten. Deze software is thans geïmplementeerd
op het GEMS-systeem, een geavanceerd beeldverwer-
kingssysteem. Voorts wordt, in samenwerking met
enkele bedrijven, een systeem ontwikkeld, waarbij uit de
digitale SPOT-stereobeelden automatisch, met behulp
van feature-based correlatietechnieken, DHM's worden
vervaardigd.
De digitale correlatie voor DHM-vervaardiging is slechts
onder sterk geconditioneerde omstandigheden bevredi
gend. Het oppervlak van de objecten dient continu te
zijn en een goede textuur*) te hebben. Dat is vaak niet
het geval met objecten aan het aardoppervlak, maar veel
industriële objecten waarop een kunstmatige textuur is
aangebracht, voldoen aan deze eis. Operationele toe
passing is met name gerealiseerd in de auto-industrie,
o.a. ten behoeve van de maatbepaling van prototypen.
De meetgegevens worden digitaal opgeslagen voor ver
dere CAD/CAM-verwerking.
Medici hebben al geruime tijd belangstelling voor de
fotogrammetrische meetmethode, o.a. voor schisis en
scoliose onderzoek. Inpassing van digitale correlatie
technieken zou veelbelovend kunnen zijn. Belangrijk
argument is, dat niet-speciaal geschoolden de metingen
kunnen verrichten.
Naast verwerking met de computer hebben digitale beel
den ook het voordeel, dat zij onmiddellijk na opname ter
beschikking komen. Dit schept real-time verwerkings
mogelijkheden, wat van groot belang is bij industriële
produktiesturing en kwaliteitscontrole. Voorde inzet van
fotogrammetrische technieken in de machine stereo
vision wordt verwezen naar [Lemmens, 1986b].
pass on day E
Stereoscopic
F—Model
reference surface
Fig. 7. Bij SPOT kan de scanner oblique opnamen maken tot 27°
weerszijdig de nadirlijn. Hierdoor kunnen tijdens opeenvolgende
passages stereo-opnamen worden gemaakt.
505
pass on day D
