meerdere gebruikers om andere gegevens (bijvoorbeeld hoogtelij
nen) vroegen, maar door kostenoverwegingen zijn deze verzoeken
niet gehonoreerd.
De introductie van basisregistraties is een belangrijk element in de
organisatie van de vastgoedinformatie. Als voorbeeld nemen we
de opzet van een efficiënte vastgoedregistratie bij gemeenten. In
de gemeente Amersfoort werden in een recent onderzoek 350
systemen met locatiegebonden informatie ontdekt. In deze syste
men worden meer dan 10 000 gegevenselementen verzameld en
bijgehouden; bovendien bestaan ze veelal uit grote meervoudige
verzamelingen en komen er mutaties in voor. Het vermijden hier
van is één van de doelen van de introductie van basisregistraties.
Een basisregistratie bestaat uit basisgegevens. Dit zijn gegevens
die door meerdere organisatorische eenheden worden gebruikt.
Deze organisatorische eenheden worden in het vervolg gebruikers
groepen genoemd.
Naast de toepassing van gegevens door meerdere gebruikersgroe
pen, kunnen ook andere overwegingen een rol spelen bij het
vaststellen van basisgegevens. Zo kan worden overwogen om bij
voorbeeld gegevens waaromheen binnen een bepaald proces an
dere gegevens zijn gegroepeerd, ook als basisgegevens te kenmer
ken. Omdat deze gegevens het terrein vastleggen dat wordt
bestuurd, zijn ze van belang voor de organisatie en kan worden
besloten ze bij te houden in een basisregistratie.
Naast basisgegevens worden specifieke gegevens onderscheiden.
In principe zijn alle gegevens die geen basisgegevens zijn, specifie
ke gegevens. Als kenmerk hebben zij veelal, dat het gegeven door
één gebruikersgroep wordt gebruikt. De specifieke gegevens wor
den door de gebruikersgroep zelf bijgehouden voor eigen gebruik.
Indien basisregistraties worden ingevoerd, zullen de verschillende
afdelingen voor het verkrijgen van de juiste informatie voor het uit
oefenen van hun taken, gegevens moeten krijgen uit basisregistra
ties en uit registraties met specifieke gegevens. Daartoe moeten
de gegevens uit de beide registraties aan elkaar zijn gekoppeld.
Hierbij is afstemming van de specifieke gegevensregistratie aan de
basisregistratie (keuze sleutel, kwaliteit e.d.) van belang.
Het onderscheiden van basisgegevens is geen eenvoudige zaak.
Soms lijkt het alsof verschillende gebruikersgroepen binnen de
organisatie dezelfde gegevens gebruiken, terwijl bij nadere analyse
blijkt, dat het om verschillende gegevens gaat. De verschillen uiten
zich onder andere in verschillende schrijfwijze, definiëring, kwali
teit e.d. In andere gevallen kunnen gegevens met verschillende
benamingen identiek zijn aan elkaar. De vaststelling van wat wel
en wat geen basisgegevens worden, is een proces waarbij alle
direct belanghebbenden moeten worden betrokken. Na de
vaststelling worden ze als volgt beheerd:
een basisgegeven wordt door een daarvoor aangewezen ge
meentelijke gebruikersgroep (centraal of decentraal) opgesla
gen en bijgehouden volgens nader aan te geven kwaliteitsken
merken. De betrokken afdeling is verplicht dat gegeven te leve
ren aan andere afdelingen, met inachtneming van de afspraken
over kostenverdeling;
een basisgegeven krijgt een naam, een begripsomschrijving en
een actualiteit die voor alle (of de meest belangrijke) gebruikers
acceptabel is;
alle basisgegevens vormen te zamen de basisregistratie die
decentraal (dat wil zeggen onder beheer van enkele afdelingen)
wordt verzameld, verwerkt, bijgehouden en verstrekt.
De meest voorkomende elementen bij vastgoed zijn gebouwen,
percelen grond, topografische objecten, kabels en leidingen, en
geografische elementen. Met dit laatste worden alle virtuele vast
goedobjecten bedoeld, zoals wijken, straatsegmenten, vierkanten,
enz.
De basisregistraties met vastgoedgegevens omvatten de volgende
drie hoofdgroepen van gegevens.
1Objectgegevens van vastgoedobjecten.
2. Thematische gegevens over de vastgoedobjecten.
3. Gegevens die aan vastgoedobjecten kunnen worden gekop
peld (relaties met andere registraties).
De rangschikking van de elementen met de hoofdgroepen levert
de matrix op van fig. 2.
In het schema worden rijen en kolommen onderscheiden. Elke rij
kan een basisregistratie zijn. Zo kan een basisregistratie gebouwen
bijvoorbeeld bestaan uit technische, financiële en juridische ge
gevens. In plaats van de rijen kunnen ook de kolommen als basis
registraties worden gezien. De kolom juridische gegevens kan dan
het kadastrale basissysteem zijn, bestaande uit privaatrechtelijke
gegevens en alle bepalingen met betrekking tot gebouwen, perce
len, e.d. (publiekrechtelijke beperkingen).
De keuze van rijen als afzonderlijke basisregistraties sluit het beste
aan bij de functionele indeling van gemeenten.
Uitgangspunt bij de invoering van basisregistraties moet zijn, dat
de informatievoorziening zo goed mogelijk moet worden aangeslo
ten op de gemeentelijke organisatie. Dit betekent, dat iedere
gemeentelijke afdeling moet kunnen beschikken over een eigen in
formatiesysteem, dat is toegesneden op de taken van deze afde
ling. De betrokken afdeling zal zowel basis- als specifieke gege
vens gebruiken. Alle systemen op afdelingsniveau moeten het
totale vastgoedinformatiesysteem voor een gemeente opleveren.
De basisregistraties zijn de kern van dit totale vastgoedsysteem.
Een eis hierbij is, dat tussen de verschillende informatiesystemen
voldoende relaties moeten worden ingebouwd. Daarnaast moeten
ook in ieder systeem afzonderlijk relaties worden ingebouwd voor
onder andere de koppeling van grafische en administratieve ge
gevens. Men kan dus niet volstaan met het vervaardigen van
applicatiesystemen voor verschillende afdelingen, maar er zullen
enkele zgn. conceptuele systemen moeten worden ingevoerd, die
de volgende functies omvatten:
leggen van relaties tussen de identificaties (sleutels) van de
geografische eenheden onderling;
beheren van de topologie;
beheren van de bestaande standaardtabellen;
beheren van de basisgegevens;
leggen van relaties tussen administratieve en grafische ge
gevens.
Gezien de organisatie binnen de gemeenten kunnen een viertal
basisregistraties worden onderscheiden:
Basisregistratie Gebouwen;
Basisregistratie Percelen;
Basisregistratie Topografie;
Basisregistratie Geografische Elementen.
Binnen het Centre for Computer Graphics and Mapping van de TU
Delft wordt nauw samengewerkt met het softwarehouse CMG
Utrecht aan de ontwikkeling van een vastgoedinformatiesysteem
voor gemeenten, dat is aangepast aan de organisatie. CMG werkt
op haar beurt weer samen met enkele ingenieursbureaus. Dit pro
ject, dat luistert naar de naam CLOVIS, wordt in belangrijke mate
financieel ondersteund door de Ministeries van Economische
Zaken en van Onderwijs.
In het CLOVIS-project worden de volgende doelen nagestreefd:
het CLOVIS-systeem moet wat betreft de opbouw en function
naliteit kunnen worden ingepast in de bestaande gemeentelijke
organisatie; deze wordt gekenmerkt door afdelingsgerichte
werkprocessen;
bestaande informatiesystemen bij gemeenten moeten kunnen
worden gekoppeld aan het CLOVIS-systeem;
het systeem moet worden opgebouwd uit verschillende delen
die facultatief aan elkaar worden gekoppeld; één totaal
systeem wordt hiermee vermeden;
gegevens-
^~\^aroepen
basisregistratie
objectgegevens
thematische gegevens
relaties
aan
duidingen
directe
gegevens
techn.
gegevens
financ.
gegevens
gebruik
bestemm.
juridische
gegevens
subjecten
maatsch.
objecten
gebouwen
percelen
topografie
kabels en leidingen
geografische elementen
Fig. 2. Gegevensgroepen van de onderscheiden basisregistraties.
NGT GEODESIA 88 55
