Vernieuwing: uitdaging of noodzaak?*)
is de geschiedenis van een perceelsgrens over langere perioden te
traceren.
Het laatste voorbeeld.
Een zeker iemand wordt eigenaar van een kilometerslange en in
breedte variërende, door een polder slingerende vaarsloot. De ei
genaar was voordien huurder van een gedeelte van die sloot. Hij
exploiteert een kleine jachthaven annex helling. De dijken langs de
vaarsloot zijn in beheer en onderhoud bij een waterschap. Er zijn
vele aangrenzende percelen in eigendom bij derden. Die eigenaren
verhuren sinds jaar en dag ligplaatsen voor pleziervaartuigen en
woonarken, al of niet met medeweten of goedvinden van de voor
malige eigenaar van de vaarsloot.
Aan alle plezier komt een einde, doordat de nieuwe vaarslooteige-
naar aan de bezitters van de boten een huurcontract aanbiedt,
waarin tevens wordt bedongen dat de doorvaart van en naar zijn
haven open blijft. De landeigenaren, niet ingenomen met omleg
ging van de geldstroom, verweren zich door te stellen dat een ge
deelte van de vaarsloot tot hun eigendom behoort. Men heeft de
oeverlijn verlegd! Er volgt een gerechtelijke procedure. Ter onder
steuning van de opgeworpen stellingen wordt aan het Kadaster
om een grensuitzetting verzocht. Bij de uitvoering stuit de land
meter op onoverkomelijke moeilijkheden zoals: weigering van de
toegang tot percelen, het niet mogen plaatsen van grenspalen in
de doorvaart, pleziervaartuigen die niet worden verlegd, woon
boten die niet kunnen worden verplaatst, het verbod om in het
dijklichaam te graven of palen aan te brengen.
Moderne meet- en verwerkingsmethoden brengen hier uitkomst.
Hierdoor zijn wij in staat een kaart te vervaardigen, waarop zowel
de situatie volgens de kadastrale gegevens als de plaatselijke toe
stand is aangegeven (fig. 7).
Blik in de toekomst
Beter dan ooit zijn de regelingen met betrekking tot ons vakgebied
in het Nieuw Burgerlijk Wetboek (NBW) en het ontwerp van de
Kadasterwet (KW) op elkaar afgestemd. De wet geeft voorbeelden
van wat er zoal in de Openbare Registers kan worden ingeschre
ven (NBW 3.1.2.2). Is een bepaald rechtsfeit vatbaar voor inschrij
ving en kan het van belang zijn dat derden daarvan kennis moeten
kunnen nemen, dan is inschrijving dringend gewenst. Blijft inschrij
ving achterwege, dan deert zulk een rechtsfeit derden niet (NBW
3.1.2.7).
Wettelijke noviteiten zijn o.a.:
inschrijving van een vonnis als ware het een akte (KW 26;
NBW 3.11.4, 3.11.4a);
door de rechter bevolen maatregelen en bewijsopdrachten bij
eigendomspretenties als mogelijke belanghebbenden niet zijn
verschenen na oproeping (NBW 3.1.2.9);
grensvaststellingen door de rechter indien de grens onzeker is,
ook al bestaat er geen geschil (NBW 5.4.9).
Het actueel houden van de kadastrale gegevens wordt bijwerken
genoemd. Bijwerken geschiedt door bijhouding of vernieuwing
(KW 54 e.v., respectievelijk KW 75 e.v.).
In alle gevallen wordt in de eerste plaats ervan uitgegaan, dat be
langhebbenden worden opgeroepen voor aanwijzing. Verschijnen
de opgeroepenen niet, of worden tegenstrijdige verklaringen afge
legd, dan wordt een bijhouding niet gestaakt (KW 58). Bijhouding
vindt onder meer plaats op grond van een inschrijving in de Open
bare Registers (KW 55), maar ook in geval van gebiedsuitbreiding
door oeververplaatsing (NBW 5.3.9, 5.3.10), dus zonder vooraf
gaande inschrijving in de Openbare Registers. Het initiatief daartoe
kan uitgaan van een belanghebbende (KW 67) of van de Dienst
van het Kadaster en de Openbare Registers (KW 71). Vernieuwing
is steeds een initiatief-activiteit van het Kadaster, waarbij aan de
ambtenaar van deze Dienst (welke functionaris dit ook moge zijn)
vergaande bevoegdheden worden toegekend.
Hiermee zijn we de cirkel rond. De toekomstige regelingen liggen
binnen de sfeer van de Recueil Méthodique.
Ik geloof stellig, dat u het antwoord op de gestelde vragen weet
te geven.
door mr. M. C. Broekhuizen, hoofd afdeling Bewaring en Juridische Zaken van de
Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers te Utrecht.
SUMMARY
Renewal of landinformation, a challenge or a necessity
After reviewing the history of the Dutch cadastral information system over the last 150 years, some
personal aspects are mentioned which will arise in the near future after implementation of the new
Code of Civil Law, such as the automation of the cadastral registration and the privatising of (parts of)
the civil service.
Inleiding
Het lijkt alsof de geschiedenis van de vastgoedregistratie zich her
haalt. De regeling en registratie van vastgoedgegevens blijkt een
proces van lange adem te zijn. Elke vernieuwing op dit punt over
leeft een hele generatie. Zodra echter het raamwerk is gebouwd,
is het vastgoedsysteem een lang leven beschoren. Waaraan is dit
Lezing gehouden op 16 oktober 1987 te Utrecht tijdens het
14e NGL congres.
NGT GEODESIA 88
te danken en hoe kunnen we in de nabije toekomst daarop in
spelen?
In deze laatste lezing van het 14e NGL congres wil ik trachten uit
een te zetten hoe het kadastrale vastgoedsysteem zich heeft ont
wikkeld tot wat het thans is. Bovendien wil ik u meenemen naar
de jaren 90, als naar verwachting het thans lopende proces van
vernieuwing in zijn ruimste betekenis goeddeels ten einde is ge
bracht en het beheer van het kadastrale vastgoedsysteem tot de
dagelijkse zorgen kan worden gerekend.
107
<3rens Volgens
kad.reconsh-.
besksnd
