nmiis8g8i!iiiii8gfiiiSfiiSiigeisgiiiiiifiii!8iSifiS8iPSBSisi!s^iii
üifflifiiSiiiiüEiiiissiiiKisisiiiiuissiisiiEisiiiiiiiiiiiESgin
HfliiiillïSilllitiiliiEglüRlSllPiiBiSimïIïlilïliKBIiüiPiii
UHSiEiiillIglSISIlKiliKlSgiiniiRilliSERÜKIilifiiltlieKi^i
Slechts in drie van de citaten klinken betere ideeën
door. Kern-lnfocam krijgt de hoofdprijs, dan komt Kraak
en als goede derde Van Lamsweerde. Uit de documen
tatie van Kern blijkt namelijk glashelder, dat het gaat
om de geometrische beschrijving van objecten op het
aardoppervlak, met daaraan gekoppeld thematische ge
gevens (dat in de documentatie ook een keer wordt ge
sproken over niet-grafische attributen, zij Kern ver
geven: slecht taalgebruik is besmettelijk). We slaan
geen kaarten op in onze databases, maar alfanumerieke
beschrijvingen van het terrein, objectgegevens. Deze
bestaan uit geometrische gegevens (coördinaten en
topologie) en niet-geometrische gegevens ofwel thema
tische gegevens ofwel attributen, beide betrekking heb
bend op ruimtelijke objecten in het terrein, alsmede uit
tamelijk abstracte objecten zoals bestuurlijke eenheden
of rastercellen. Hier is niets, maar dan ook niets gra
fisch aan. Ja, misschien iets topografisch of geogra
fisch of hydrografisch of zelfs autobiografisch, maar
dan betekent de toevoeging grafisch beschrijvend. Gra
fisch als los woord heeft de betekenis van ,,in geteken
de vorm" of ook wel „via een drukpers makend of ge
maakt". Het grafische bij GIS komt pas aan de orde,
wanneer de geometrische en niet-geometrische gege
vens via een of ander voorschrift worden weergegeven
op papier of beeldscherm.
De (karto)grafische gestalte van het digitaal beschreven
terreinobject wordt afgeleid uit de geometrische en
niet-geometrische gegevens beide: het groene vlekje op
kaart of scherm ontleent zijn plaats en vorm aan de
geometrische gegevens en zijn kleur aan de niet-geo
metrische gegevens van het terreinobject. Plaats en
vorm op het scherm kunnen zijn verkregen via generali
satie- of projectie-algoritmen; de weergave van de attri
buutwaarde weiland kan verlopen via een of meer look
up tables (zeg maar inverse legenda's). Die zorgen voor
een invulling van het vlakje met een groene kleur of een
arcering of grassprietjes of wat dan ook, naar believen
van de gebruiker. De weergaveschaal en apparatuur be
perken hier echter de mogelijkheden.
Het kan nog ingewikkelder: meerdere attributen van
eenzelfde terreinobject kunnen tegelijk worden weerge
geven in een taartpuntdiagram in het midden van de te
kening van het object. Is dit diagram van tevoren vast-
BANK 2 ADRESSEN 0 TOT 8192
HUURWONINGEN
huurwoningen
O 40- 50%
E23 50 - 60%
E23 60- 70%
m 70- 80%
12 000 woningen
in de anamorfose s hei oppervlak
van de provincies en gemeenten
propon ion eel met de woningvoorraad van 1981 bron: CBS '81. min. VRO
Fig. I. Een anamorfose. Hier zijn objecten met een tweetal niet-
geometrische attributen afgebeeld, waarbij één van die attributen
is gebruikt om de geometrie te vervormen. (Uit: Blik op wonen,
Geografisch Instituut Rijksuniversiteit Utrecht, 1982.)
gelegd in een „grafisch bestand"? Nee, het wordt met
een algoritme gemaakt, uitgaande van de aangeleverde
alfanumerieke gegevens. Of neem de anamorfose (ver
tekende figuur, red.) van fig. 1.
Ligging en vorm van de vlakken in de grafische weer
gave zijn hier gerelateerd aan de waarde van een niet-
geometrisch gegeven van de overeenkomstige objecten
in het terrein, waarbij geprobeerd is de topologie van de
terreinobjecten te handhaven. Wat zijn dan nog „grafi
sche gegevens"?
Naar mijn mening is de term (karto)grafische gegevens
of bestanden, behalve voor de papieren produkten, al
leen gerechtvaardigd voor digitale bestanden met in
structies voor de plotter: pak een rode pen, pen neer
pen op, enz. Denk aan HP- GL- of GKS-files. Ook be
standen, waarin lijnobjecten zijn opgeslagen op een ma
nier zoals je een blad van een topografische kaart zou
OH 1000H 2000H 3000H
Zo zijn gegevens en programma's opgeborgen in bestanden en geheugens: reeksen bytes van elk acht bits. Zaken met een totaal andere
inhoud en betekenis hebben allemaal dezelfde vorm gekregen. U ziet nu een grafische weergave van het tekstbestand van dit artikel, zoals
dit is gekopieerd naar een zgn. RAM-disk van mijn huiscomputer. Links de directory, rechts daarvan in kolommen van steeds 256 bytes
de tekst.
NGT GEODESIA 88
