Vooral gebrek aan harde (westerse) valuta zijn er debet
aan, dat automatiseringsapparatuur vooralsnog onbe
reikbaar is voor de Polen. De optisch-mechanische ap
paratuur is geheel verouderd, maar voldoet blijkbaar
nog uitstekend. Toppunt was wel de vooroorlogse ver
grotingsmachine van Zeiss; deze is waarschijnlijk even
bijzonder als bejaard.
Het bedrijf heeft, ter compensatie, een behoorlijk aantal
werknemers in dienst, dat zich voornamelijk bezighoudt
met gespecialiseerd teken- of graveerwerk. Het groot
ste gedeelte van deze kartografen is vrouwelijk. Onze
vraag hieromtrent werd beantwoord met een opmerke
lijke uitspraak: „Tekenen is typisch vrouwenwerk,
want het is precisiewerk, maar je hoeft er niet zo bij na
te denken". Of de opmerking luimig bedoeld was, was
niet duidelijk.
Een bijzondere afdeling van het bedrijf vervaardigt
reliëfmodellen uit kaarten en hoogtegegevens. Twee
medewerkers zijn hier full-time mee bezig, want er is
veel vraag naar reliëfkaarten.
Ook hier doet men alles uiteraard weer met de hand.
Eerst wordt een uit hout, in laagjes opgebouwd, con
cept gemaakt; hieruit wordt een gips-versie vervaar
digd, waarvan de pvc afdrukken kunnen worden ge
perst. Het resultaat is zeer fraai. Na een uitvoerige en
geslaagde rondleiding volgde een kleine discussie in on
gedwongen sfeer. Met welgeteld 77 kaarten (11 per
persoon) en twee reliëfmodellen verlieten wij het ge
bouw, uitgewuifd door de directie.
Warschau
Niet veel later bevonden we ons in de „oude stad" van
Warschau. Dit gedeelte is in de oorlog plat gebombar
deerd. Aan de hand van oude foto's hebben de Polen
het in oude stijl herbouwd. Het resulteert in een uiterst
sfeervol geheel.
Na de lunch gebruikten we het inmiddels beroemde ijsje
op het marktplein. Hoewel wij de leeftijd reeds lang zijn
gepasseerd dat ijsjes echt indruk op ons kunnen maken,
zullen wij deze niet snel vergeten. Een koele overdaad
van vruchten en ijs, geen Italiaan doet het ze na. Een
lieftallige serveerster diende ze op in de hete zon. De
rest van de middag gingen we winkelen in Warschau.
Na de bestijging (met bontmuts) van het cultuurpaleis,
een geschenk van de Sowjets, verlieten wij Warschau
met bestemming Olsztyn.
Na een gezellige rit, een ranzige maaltijd in een „weg
restaurant" en een illegale dieseltransactie met een
vrachtwagenchauffeur werd ons doel uiteindelijk be
reikt.
Op weg naar Oost-Pruisen.
Ontvangst op „Akademia Rolniczo-Techniczna"
Met het ochtendgloren gingen we pas naar bed. Na een
korte nacht werden we opgetrommeld om de campus
te bekijken. Ene Artur leidde ons door het gebouw; wij
probeerden op te letten. De officiële ontvangst op de
faculteit werd door prof. Gajderowitz verzorgd met o.a.
thee en niet met koffie. De decaan, prof. Sikorski, was
helaas afwezig.
Rond het middaguur leidde Artur ons naar de mensa,
waar we kartonnen bonnen ter grootte van een halve
postzegel gedistribueerd kregen. De onheilspellende
walm die daar hing, nodigde ons nu niet bepaald uit tot
consumeren. Doch hongerig als we waren, wisten wij
tenminste iets oraal in te brengen van datgene dat de
enigszins bejaarde vrouwen ons vanuit hun gaarkeuken
toelepelden. Dit overigens zeer tot hunner vermaak. Na
de maaltijd stond voor ons allen vast hier nimmer meer
voedsel te zoeken, hetgeen Artur verbaasde. Voortaan
zochten wij ons hongerig heil in één van de drie pizza
lokalen in de stad.
Olsztyn
's Middags had het Poolse management een stadsrond-
leiding in gedachten. We werden door ene Slawek ge
boden ons bij de oude stadspoort te vervoegen, alwaar
we een stadsgids zouden treffen. Na enig wachten
stond vast, in ieder geval voor ons, dat deze persoon
niet zou komen opdagen. Het wachten beu besloten wij
het centrum te verkennen. Daar vonden wij alras een
drinklokaal, waar wij nietsvermoedend bier bestelden.
Ondanks vooroorlogse dorst slaagden wij er niet in het
sterk naar honing neigende nat op te drinken.
Des avonds maakten wij kennis met „Janko Student"
Jan Student). Na een inleiding van Gajderowitz over
het te verrichten veldwerk was het tijd voor integratie.
Op ons initiatief werd na vijf minuten besloten het één
en ander op ons terras voort te zetten, hetgeen mede
dank zij de door ons geleverde „piwo i wodka" bier
en wodka) slaagde. Omwoners (zwetende Polen) klaag
den hamer en sikkel, zodat wij onze borrel naar een lief
lijk „jezioro" meer) verplaatsten. Gezelligheid, we
derom tot aan het ochtendgloren.
Wreed gewekt door Poolse landmeters met wijde
broekspijpen kwamen we tot de volgende conclusie:
wodka is het gruwelijke communisme in de praktijk.
Nadat we vol enthousiasme waren opgestaan, kwamen
we tot de ontdekking dat van ploeg één de theodoliet
was gebroken, van ploeg twee het netwerk reeds was
gemeten en voor ploeg drie de enige taak het horizonte
ren van een theodoliet was. Kortom, binnen een uur
waren wij allen terug op onze kamers, alwaar wij mid
dels „Delftsch Corporael" vernuft koffie wisten te zet
ten in een glazen lampekap. Ruud keek toe.
Na een korte duik in een nabijgelegen meer overi
gens het zwaarst vervuilde van Polen en de ken
nismaking met Katrina en alom rondhuppelende Poolse
scouts kregen we een geslaagde rondleiding door een
uit Oostenrijk stammende gids die goed op de hoogte
was van de Duitse nomenclatuur. We bezochten ach
tereenvolgens het oude centrum van Olsztyn (Allen-
stein), het slot aan de rivier de Lyna (Alle) en de kathe
draal waar Glemp ooit bisschop was.
De volgende dag, vroeg in de namiddag bezochten we
het Planetarium van Olsztyn, hetgeen ter gelegenheid
van het 500e geboortejaar van Copernicus is gebouwd,
NGT GEODESIA 88
385
