Meer aandacht voor rol waterschappen
Minister Nijpeis sprak met de Unie van Waterschappen over de
Vierde nota ruimtelijke ordening. Hierbij is door de Unie gewezen
op de essentiële betekenis van de waterstaatszorg voor de ont
wikkelingen weergegeven in de Vierde nota.
De Unie heeft ervoor gepleit, dat de waterschappen worden be
trokken bij de uitwerking van het beleid rond de afvalzuivering en
de waterbeheersing in de landelijke en de stedelijke gebieden. De
Minister zegde toe, dat nadrukkelijker aandacht zal worden be
steed aan de rol van de waterschappen. „De waterschappen oefe
nen een functie uit op het grensvlak van milieu en ruimtelijke orde
ning en kunnen daar goed werk doen", vindt de bewindsman.
Hierbij denkt hij aan het zoeken naar mogelijkheden om de toevoer
van „gebiedsvreemd" water dat vervuild is, te beperken, en
schoon gebiedseigen water langer vast te houden.
De waterschappen zullen worden betrokken bij voorbeeldplannen
voor het zorgvuldig omgaan met energie, water en afval. Ook zul
len de waterschappen worden betrokken bij het onderzoek naar
kunstmatige moerassystemen die worden ingezet bij de waterzui
vering.
PZEM IN ZEE MET GFIS
Automatisering leidingenregistratie en bedrijfsmiddelenbeheer
is een kwestie van lange adem
(Verkort overgenomen uit IBM nieuws 04/88)
Op vrijdag 15 april 1988 tekenden de Provinciale Zeeuwse Ener
gie-Maatschappij en IBM een overeenkomst, waarin een zes
maanden durende „voor-implementatie" van het Geografisch Be-
drijfsmiddelen-Informatie-Systeem is geregeld dat gebruik maakt
van GFIS. Daarmee heeft de PZEM een belangrijke stap gezet op
de weg naar volledige digitale registratie van alle leidingen, kabels
en bedrijfsmiddelen. De conversie van de duizenden traditionele
kaarten, tekeningen en staten naar een gigantisch, geïntegreerd
computerbestand zal naar verwachting tien tot twaalf jaar duren.
Daarmee zal de PZEM het eerste energiebedrijf in Nederland zijn,
dat geleidelijk de beschikking krijgt over een actueel, efficiënt
leidingenregistratie- en bedrijfsmiddelenbeheersysteem dat in een
oogwenk antwoord geeft op alle vragen en dat onmisbare mana
gementinformatie levert.
Traditionele kaarten
Er zijn verscheidene redenen waarom een leidingenbeheerder zoals
de PZEM precies wil weten waar alle kabels en leidingen liggen.
Eén reden is, dat het mogelijk moet zijn snel en zonder overbodig
graafwerk een leiding bloot te leggen, bijvoorbeeld voor het maken
van een aansluiting, het uitvoeren van een reparatie of het vervan
gen van de leiding. In andere gevallen wil men juist weten waar
geen leidingen liggen, bijvoorbeeld wanneer „derden" een werk
moeten uitvoeren zonder de kans leidingen te beschadigen of te
vernielen. Deze situatie doet zich in ons nijvere land dikwijls voor.
Het gebeurt dan ook tientallen keren per jaar, dat leidingen worden
stukgetrokken door gravers die bijvoorbeeld bezig zijn met het aan
leggen van riolering.
De enige manier om te weten te komen waar geen leidingen
liggen, is nauwkeurig in kaart te brengen waar ze wel liggen. Dit
gebeurt al eeuwenlang door middel van kaarten, waarop vaardige
tekenaars nauwkeurig alle topografische gegevens tekenen en alle
veranderingen daarin. „Het up to date houden van al die kaarten
kost enorm veel mankracht", zegt de heer A. M. Kannekens R.A.,
bedrijfsdirecteur van de NV PZEM en belast met de economische
bedrijfsvoering. „Bovendien moeten we altijd rekening houden
met een stuk onzekerheid vanwege de vele mutaties. Het komt
voor, dat leidingen plotseling een sprongetje maken als we twee
aangrenzende kaarten tegen elkaar leggen". Ook in een ander op
zicht verouderen de traditionele kaarten, namelijk door slijtage. Na
tien keer krassen wordt het papier wel erg dun.
Grootschalige Basiskaart
Al jaren geleden werd duidelijk, dat deze traditionele manier van
tekenen niet veel langer was vol te houden. Dat geldt zeker niet
alleen voor de PZEM en de andere energiebedrijven, maar ook voor
de PTT, de waterleidingbedrijven, de gemeentebesturen (riole
ringen, Centrale Antenne-Installaties) en anderen die kabels of lei
dingen in de grond beheren.
Daarom is begonnen met het opzetten van de zogenaamde Groot
schalige Basiskaart van Nederland (GBKN), een randloze kaart die
de basis moet gaan vormen voor alle andere kaarten. De kosten
van de GBKN worden hoofdzakelijk gedragen door de leidingenbe
heerders; het Kadaster treedt op als projectleider. „De grootste
kosten van het automatiseringsproject, zo'n 10 miljoen gulden,
gaan voor ons in de Grootschalige Basiskaart zitten", zegt de heer
Kannekens. „Het tempo van de automatisering wordt bepaald
door de snelheid waarmee die kaart tot stand komt".
Geïntegreerd systeem
Eén van de redenen waarom de PZEM ervoor heeft gekozen met
IBM in zee te gaan, is dat GFIS een geïntegreerd systeem is. Glo
baal gaat het om twee soorten gegevens: topografische en techni
sche. De topografische gegevens hangen nauw samen met de
coördinaten van de GBKN. GFIS onderscheidt zich van andere
systemen, doordat beide soorten gegevens geïntegreerd zijn en
beide als data worden behandeld. Andere systemen behandelen
topografische en technische gegevens gescheiden. Het grote
voordeel van GFIS is, dat zeer snel de „link" kan worden gelegd
tussen bijvoorbeeld het tracé van een leiding en de technische ge
gevens.
Zorgvuldige voorbereiding
De PZEM heeft de conversie zorgvuldig voorbereid. Om de mede
werkers te helpen eventuele computervrees te overwinnen, is in
september 1987 een PC-Privéproject opgezet. De gezinsleden van
de ongeveer 400 medewerkers die op het aantrekkelijke aanbod
zijn ingegaan, mochten ook deelnemen aan de cursussen die het
bedrijf organiseerde.
Tot die zorgvuldige voorbereiding hoort ook de „getrapte" uitvoe
ring van het project. Het contract dat de PZEM en IBM hebben on
dertekend, heeft betrekking op een „voorimplementatie" van zes
maanden. Die omvat onder meer het installeren van hardware en
software en het opleiden van de medewerkers. Op 30 november
1988 moet het „proefproject" afgerond zijn. Daarna zal het in
twee jaar zijn beslag krijgen.
Verbruiks-Informatie-Systeem
De PZEM is al veel eerder begonnen met automatiseren. Sinds
1983 maakt het bedrijf gebruik van het Verbruiks-Informatie-
Systeem (VIS) voor het administreren en verwerken van de
elektriciteits- en gasrekeningen (de PZEM verzorgt ook de gasvoor-
ziening in Zeeland). Aanvankelijk werden de gegevens in batches
verwerkt, maar sinds het begin van dit jaar gebeurt dat „on-line".
De reden daarvoor is volgens de heer Kannekens, dat de gebruiker
snel antwoord wil hebben op zijn vragen over de nota's van het
energiebedrijf.
Voordelen
Het GFIS biedt leidingenbeheerders zoals de PZEM grote voor
delen. Eén van de belangrijkste is, dat het actualiseren van alle ge
gevens die betrekking hebben op het leidingennet aanzienlijk doel
matiger kan gebeuren. Op elk gewenst moment kan door een
printer of een plotter een actuele situatietekening worden gemaakt
van elk willekeurig gebied, bijvoorbeeld voor „de graverswereld",
zoals de gangbare verzamelnaam bij de PZEM luidt voor een ieder
die bij zijn werk zou kunnen stuiten op kabels of leidingen.
Ir. P. J. Buijs, hoofd Voorbereiding Distributie van de PZEM, ziet
de grootste voordelen van het systeem echter bij het beheer van
de bedrijfsmiddelen. „Uit de gegevens zou kunnen blijken, dat de
I oluuJ
jentWb
NGT GEODESIA 88
397
