"Oitniiiit
ii'IIMI lll:i|'1lll)lllllfmi
De originele spiegelstereoscoop van Wheatstone uit 1838.
150 JAAR STEREOSCOPEN
Op 21 juni 1988 was het anderhalve eeuw geleden, dat de hoog
leraar Charles Wheatstone in een lezing voor de Royal Society te
Londen zijn uitvinding van de stereoscoop presenteerde, (Charles
Wheatstone, On some remarkable and hitherto unobserved Phe
nomena of Binocular Vision, in: Philosophical Transactions of the
Royal Society, 1838, vol. 128, p. 371 - 394. Herdrukt in: N. J.
Wade, Brewster en Wheatstone in Vision, London, Academic
Press 1983.)
De hoogleraar in de experimentele natuurkunde kon overigens in
1838 alleen stereotekeningen tonen omdat de fotografie pas een
jaar later werd uitgevonden.
Precies op de dag van het jubileum wijdde NRC Handelsblad een
paginagroot artikel aan het „speeltje in dienst van de weten
schap". Een volzin daaruit is het citeren waard: „Hef maken van
landkaarten is nauwelijks denkbaar zonder uit de lucht gemaakte
stereofoto's en ook voor documentatie van archeologische op
gravingen zijn fotogrammetrische stereofoto's zeer waardevol".
waarbij ook kan worden kennis gemaakt met de benodigde appa
ratuur:
satellietgeodesie: het model;
beschrijving van het GPS-systeem;
GPS-ontvangers;
de invloed van de atmosfeer op GPS-waarnemingen;
plaatsbepaling en navigatie met pseudo-afstanden;
relatieve plaatsbepaling uit fasemeting;
GPS als landmeetkundige puntsbepalingstechniek;
GPS-meting in de praktijk.
Een brochure met meer informatie over deze cursus komt binnen
kort beschikbaar en kan worden aangevraagd bij: ir. G. J. Husti,
Faculteit der Geodesie, Thijsseweg 112629 JA Delft, telefoon
015- 784545.
GESLAAGD TU DELFT
Vrijdag 26 augustus 1 988 was de laatste gelegenheid om nog af
te studeren als geodetisch ingenieur, voordat de „bijl" van Minis
ter Deetman zou vallen. Alle studenten die in 1982 of eerder met
de studie waren begonnen, moesten vóór 1 september 1988 af
studeren om niet te maken te krijgen met het vervallen van de in
schrijving „als student", het ophouden van studiefinanciering en
een verhoogd collegegeld.
Dat dit voor veel studenten inderdaad is gelukt, mag blijken uit het
grote aantal afstudeerders, namelijk 21 I Voor velen was het wel
op het nippertje, zoals te beluisteren viel uit de verzuchting van
één der afstudeerders, dat hij nog nooit zó hard had gewerkt.
De volgende personen waren de gelukkigen: V. W. M. M. Ampt-
Riksen, P. J. J. Boon, H. G. L. Dahlmans, R. H. N. Haagmans, M.
R. Hartog, J. Heeger, M. H. Hiemstra, M. Hofman, L. V. Kollaard,
I. C. AKuijlaars, J. J. M. Lammerts, W. H. van Ooijen, S. W. P.
Pulles, H. J. Rijks, T. C. J. de Smidt, M. Sterenberg, R. G. Ver
waal, J. B. M. Vos, B. P. H. M. de Vos, J. L. M. Visser en H. E.
de Zwijger.
Samenvattingen van hun afstudeerwerk kunt u te zijner tijd lezen
in de rubriek „Scripties" van NGT Geodesia.
„VIJFDE" NATUURKRACHT LEIDT TOT AFWIJKING
ZWAARTEKRACHT
Een experiment op Groenland heeft volgens wetenschapsmensen
aangetoond dat de zwaartekrachtwet, die in de 17e eeuw werd
opgesteld door Isaac Newton, niet universeel geldt. Volgens de
experts ondersteunen afwijkingen van de wet het vermoeden dat
een „vijfde kracht" bestaat, een soort gravitatie die lijkt op en toch
anders is dan de kracht die alles in het universum vast op zijn
plaats houdt. De vijfde natuurkracht zou de zwaartekracht over
korte afstanden vergroten.
Een groep geofysici van een reeks Amerikaanse universiteiten,
gesteund door de National Science Foundation, vond bewijzen van
het nieuwe type kracht, die ongeveer 50 maal zwakker is dan de
zwaartekracht. De wetenschappers lieten een gravitatiemeter neer
in een geboord gat in de ijskap van Groenland. Het gat was slechts
10 centimeter in doorsnee, maar ruim 1600 meter diep.
Bij het experiment werd een afwijking gevonden, die het bestaan
suggereert van een „vijfde" natuurkracht; hierdoor wordt bij be
paalde afstanden de conventionele zwaartekracht enigszins ver
groot. De afwijkingen van de wet van Newton belopen 2 3 pro
cent. In theorie leidt de kracht ertoe, dat sommige voorwerpen
sneller naar de aarde vallen dan andere van gelijk gewicht.
Bevestiging van gravitatiónele toeneming, als afwijking van New-
tons zwaartekracht, zal naar verwachting grote gevolgen hebben
voor verscheidene takken van de moderne wetenschap en ons be
grip van het fysische universum. De bekende natuurkrachten zijn
zwaartekracht, elektromagnetisme of licht, sterktekracht (die de
kernen van atomen bijeenhoudt) en zwaktekracht (die sommige
atomen uiteen doet vallen en de basis is van de radioactiviteit).
Een soortgelijk zwaartekrachtexperiment wordt momenteel ge
houden in de Stille Oceaan, ten noorden van Hawaï, met gewich
ten die worden neergelaten tot een diepte van 3200 meter. De
eerste resultaten worden eind dit jaar verwacht.
FACULTEIT DER GEODESIE VERZORGT CURSUS GPS
De Faculteit der Geodesie van de Technische Universiteit Delft zal
van 11 t.m. 13 januari 1989 een driedaagse, op de praktijk gerich
te cursus organiseren over het Global Positioning System (GPS).
In de cursus zullen de volgende onderwerpen aan de orde komen,
AFDELING NAP MEETKUNDIGE DIENST VERHUISD
De Afdeling NAP van de Meetkundige Dienst van de Rijkswater
staat is verhuisd van Hendrik Tollensstraat 1-15 te Delft (telefoon
015-569282) naar Kanaalweg 3b te Delft (telefoon 015-
691111, fax 015- 618962). Het correspondentieadres is: Post
bus 5023, 2600 GA Delft.
Voor inlichtingen over NAP-bouten kan het doorkiesnummer 015 -
691322 worden benut.
HANSA LUFTBILD OP DE BEURS „TUIN EN PARK"
Hansa Luftbild ontwikkelde een grafisch computersysteem voor
milieu- en plantsoenendiensten, afgestemd op hun wensen en ter
ondersteuning van hun plannings- en beheerswerkzaamheden.
Het betreft een op de PC ontwikkeld systeem, dat zowel grafische
als administratieve gegevens op het beeldscherm kan presenteren.
Het systeem biedt onder andere de mogelijkheid tot selectie en
classificatie van gegevens en het opstellen van statistische- en be-
heersanalyses voor het groen- en milieubeheer. Voor het eerst in
Nederland wordt het prototype van dit digitaal groenbeheer-
systeem geïntroduceerd op de vakbeurs „Tuin en Park" in het
Jaarbeursgebouw te Utrecht van 10-14 oktober 1988. Voor
meer informatie kunt u contact opnemen met Hansa Luftbild, tele
foon 020 - 480460.
POSTMORTUM ISPRS
De Kring voor Remote Sensing en de Nederlandse Vereniging voor
Fotogrammetrie organiseren een „Postmortum ISPRS". Daarin
zullen de voornaamste ontwikkelingen, zoals die op het recente
ISPRS Congres in Kyoto, Japan, zijn gesignaleerd, worden belicht
aan de hand van een vijftal voordrachten:
„Fotogrammetrie en de digitale kartering" (prof. dr. ir. G. H. Ligte-
rink, TU Delft), „Op een afstand waargenomen RS ontwikkelin
gen" (ir. J. Clevers, LU Wageningen), „Instrumentele ontwikkelin
gen" (ir. F. van der Laan, NLR Amsterdam), „Organisatorische
ontwikkelingen bij de ISPRS" en „Geo-lnformatiesystemen" (prof.
dr. ir. M. Molenaar, LU Wageningen).
De voordrachten zullen plaatsvinden in de gehoorzaal van het Sta
ringgebouw, Marijkeweg 11, Wageningen, op 27 september
1988, aanvang 13.30 uur. Voor nadere inlichtingen kunt u zich
wenden tot B. A. M. Bouman, telefoon 08370- 19012, of E. M.
J. Vaessen, telefoon 015-691373.
NGT GEODESIA 88 399
