Voorbeeld van een ,,pipelay barge".
seismisch onderzoek. Een survey contractor kan hier
voor twee diensten aanbieden:
plaatsbepaling;
kwaliteitscontrole op de plaatsbepaling.
De plaatsbepaling wordt later in dit artikel meer in detail
toegelicht. In het verleden waren de meeste seismische
contractors niet in staat een positie te berekenen met
meer dan twee positielijnen; een survey contractor
werd dan gevraagd een computersysteem te leveren
om de kwaliteitscontrole van de positionering te doen.
In de loop der jaren heeft iedereen in de industrie zich
deze techniek eigen gemaakt. Door de opkomst van de
driedimensionale seismiek en het daarmee samenhan
gend moeilijker worden van de plaatsbepaling neemt de
vraag naar de kwaliteitscontrole weer toe, echter in een
veel complexere vorm. De essentie in de huidige tech
niek is, dat de kabel van ongeveer 4 kilometer lengte
(„streamer") en voorzien van hydrofoons die achter
het schip wordt gesleept, over de juiste locaties wordt
geleid. Dit betekent, dat de vorm en de positie van de
kabel moeten worden bepaald. De survey contractor
controleert of alle referentiepunten van de kabel over de
gewenste posities zijn gegaan.
Een tweede activiteit gedurende de exploratiefase zijn
de zogenaamde „rigmoves"; dit is het plaatsen van een
boorplatform (rig) op de gewenste locatie. Hieraan
voorafgaand wordt een site survey uitgevoerd; dit is
het opnemen van de bodem voor bijvoorbeeld het
detecteren van wrakken, ankers, onregelmatigheden
van de zeebodem, enz. Zo'n survey bestaat in Neder
land gewoonlijk uit het varen van een aantal lijnen met
een side scan sonar, echolood en eventueel een sub
bottom profiler. In Noorwegen en Engeland wordt ge
bruik gemaakt van digitale hoge resolutie seismiek ter
bepaling van gasopeenhopingen vlak onder de bodem,
die een gevaar vormen voor het plaatsen van het plat
form.
Voor de rigmove zelf worden een ontvanger van het
plaatsbepalingssysteem, een computer en een gyro-
kompas op het platform geïnstalleerd. Het platform
moet binnen een tolerantiegebied (in horizontale positie)
worden geplaatst met een bepaalde oriëntatie. De ver
antwoordelijkheid voor de plaatsing ligt bij de „tow-
master"; de survey contractor is uiteraard verantwoor
delijk voor de juiste positionering. Na afloop wordt, ter
verificatie en het nauwkeuriger vaststellen van de posi
tie van het platform, meestal een translocatie uitge
voerd met behulp van het Transit satellietplaatsbe-
palingssysteem of met GPS; tegelijkertijd wordt een
zons- of polaris-azimut genomen ter verificatie van de
oriëntatie.
Behalve het leveren van een plaatsbepalingssysteem
aan een seismische contractor worden de bovenge
noemde diensten geleverd aan de oliemaatschappij.
Constructie
Nadat besloten is een olie- of gasveld te ontwikkelen,
begint de constructiefase. Alvorens aan de feitelijke
werkzaamheden te beginnen, wordt eerst een tracé op
gemeten om de meest ideale route voor de pijpleiding
en het (vaste) platform te bepalen. Dit gebeurt in op
dracht van een oliemaatschappij. De constructiewerk
zaamheden worden uitbesteed aan aannemers, bedrij
ven zoals Heerema en Allseas, om twee Nederlandse
bedrijven te noemen.
Het verkrijgen van dit soort werk gaat meestal in twee
fasen. Eerst wordt door verscheidene aannemers aan
de oliemaatschappij aangeboden en de surveycontrac-
tors worden uitgenodigd om aan deze bedrijven een
aanbieding te doen voor het surveygedeelte van het
werk. Nadat één van de aannemers het werk is gegund,
worden de surveycontractors opnieuw uitgenodigd om
aan de succesvolle aannemer een aanbieding te maken.
Daarna volgen de gebruikelijke onderhandelingen en
wordt een surveybedrijf het werk gegund. In dit soort
gevallen is het surveybedrijf altijd onderaannemer.
De werkzaamheden gedurende een constructiewerk
kunnen het volgende omvatten:
opzetten van een plaatsbepalingsketen;
ondersteunen van baggerwerkzaamheden, alvorens
de pijp wordt gelegd;
leveren van positioneringsdiensten op de pijpen-
legger (pipelay barge);
positioneren van sleepboten die ankers verplaatsen;
uitrusten en bemannen van een surveyschip, voor
activiteiten zoals het uitvoeren van een trace survey,
het monitoren waar de pijp wordt gelegd, het op
meten waar de pijp uiteindelijk terechtgekomen is,
enz.;
assisteren bij het maken van een geul waarin de pijp
wordt gelegd;
nauwkeurig opmeten van de pijp tijdens het leggen
in kritische gebieden, met behulp van onderwater-
akoestiek of met behulp van ROV's (Remote Ope
rated Vehicle); dit zijn onbemande duikbootjes of
anders gezegd onderwaterrobots;
positioneren van platforms met behulp van onder-
waterakoestische plaatsbepaling of met landmeet
kundige apparatuur.
Dit zijn over het algemeen zeer arbeidsintensieve pro
jecten, waar technisch veel van de surveycontractor
wordt gevraagd, maar waar tegenwoordig helaas niet
het bijbehorende prijskaartje aanhangt.
440
NGT GEODESIA 88
