4 (DataBases J
raliseren behoren tot deze activiteit. Ook kunnen uit de
database elementen worden gekopieerd naar een deel
bestand met onderdelen en ideeën voor toepassing in het
ontwerpproces.
Interactief ontwerpen
Vanuit de mentale voorstelling en het onderdelen- en
ideeënbestand zijn, met (of na) overleg, aan een CAD-
database (CAD Computer Aided Design) gegevens
over nog niet bestaande ruimtelijke elementen toe te voe
gen, eventueel op proef. Anders dan op interactief grafi
sche systemen het geval lijkt, worden deze elementen
pas na deze toevoeging zichtbaar gemaakt.
CAD betekent hier uitdrukkelijk niet Computer Aided
Drafting. De CAD-database bevat digitale modellen van
mogelijk te realiseren elementen en geen digitale (2-D)
ontwerptekeningen in grafische symboliek.
CAD-database en GIS-database kunnen één geheel
vormen. Analyse en ontwerp kunnen dezelfde vorm en
drager hebben.
Algoritmische bewerking in de CAD-database
Doordat niet tekeningen in de CAD-database zijn vastge
legd, maar tijd-, geometrische en attribuutgegevens van
mogelijk toekomstige ruimtelijke elementen, kunnen met
algoritmen bewerkingen worden uitgevoerd op deze ge
gevens.
Algoritmen kunnen verschillende ontwerpvarianten gene
reren en ontwerpen toetsen op functioneren en maak
baarheid. De resultaten hiervan worden opgeslagen in de
database en in grafische vorm aan de mens kenbaar
gemaakt.
Realisatie
Om de gegevens om te kunnen zetten in veranderingen
in het terrein, ontvangen de mensen of de robots in het
veld bestekken in de vorm van tekeningen met toelichting
of digitale stuurcodes. Deze kunnen vanuit de CAD-
database worden aangemaakt.
Wanneer het werk conform de instructies wordt uitge
voerd, is de inhoud van de CAD-database geheel of ge
deeltelijk over te dragen naar de GIS-database.
Integratie van gegevens
Geografische gegevens kunnen zijn opgeslagen in ver
schillende databases. Deze kunnen gegevens bevatten
over het verleden, het heden en mogelijke toekomsten, in
verschillende mate van detaillering. Voor analyse en ont
werp moeten deze gegevens kunnen worden gecombi
neerd, geïntegreerd: ze hebben betrekking op dezelfde
aarde en bij het ontwerp zal het nieuwe zo goed mogelijk
in het bestaande moeten worden ingepast.
Integratie kan plaatsvinden op verschillende niveaus:
mentaal/verbaal, grafisch, numeriek en reëel.
Mentale integratie treedt op bij het in het hoofd combine
ren van na of naast elkaar waargenomen grafische voor
stellingen. Wanneer de dan ontstane mentale voorstellin
gen (ook de opgedane indrukken?) mondeling of schrifte
lijk moeten worden overgedragen aan een ander, is er
sprake van mentale/verbale integratie.
Bij grafische integratie worden twee grafische voorstellin
gen (na een aantal transformaties) over elkaar heen ge
projecteerd om daarna gecombineerd te worden waarge
nomen. Een bijzonder geval hiervan is het overdragen
van display-files (bijvoorbeeld in GKS-metafile-formaat).
Bij numerieke integratie worden de gegevens uit de data
bases overgedragen (bijvoorbeeld in PDES-formaat) en
gecombineerd. Een bijzonder geval hiervan is het over
dragen en combineren van meetgegevens (bijvoorbeeld
bij reconstructiemetingen).
Bij de reële integratie vindt de confrontatie tussen met het
„oog" waargenomen bestaande werkelijkheid en met de
„hand" uit te voeren plan, of tussen uit te voeren
plannen, plaats in het terrein.
Slotopmerkingen
Hoe zorgen we ervoor dat in dit steeds complexer gewor
den proces het „oog" van de waarnemer en onderzoeker
en de „hand" van de ontwerper en uitvoerder elkaar nog
vinden? Wie mag zich straks nog met recht ooggetuige
noemen van de veranderingen in deze wereld, wie kan
nog zeggen dat hij een hand heeft uitgestoken?
Beschrijvings- en analyseproces.
554
HAND
H ANP
MEMTALt
VOORSTE LUMCE»/
OOG
grafische
INTEGRATIE
GRAFISCHE
GRAFiFCMt
VOoRVttLUrfCW 4
jvooRmLLuet
e_ NUMERIEKE INTEGRATIE
'OOC'^f \WV
AAC.DE. 1W
REÈlE INTEGRATIE
Integratie.
'hand
interactief
ONTNERPEM
VOORSmUNCi
ONTWERP
tekeningen
t9-KiR/Q (Visrmt
v FiLti
CAD-
DATABASES
UCMSE*
aarde
Mac****
realiseren
Ontwerp- en realisatieproces.
NGT GEODESIA 88
MENTALE
(voorst UI WCI
ZIEN
l GRAFISCHE
i VOORSTE U.IKE'
W KAARtew).
^PRET^
WEERGEVEN
M» CQ*;^,
''NES
MEET-
;ecevt»i
AARDE
METtN/oPSLAAN
