publikaties
GLASNOST OP RUSSISCHE KAARTEN
AFSCHEID GADELLA BIJ ASPA (KERN) OPRICHTING KERN
INSTRUMENTEN BV
Na 27 jaar de belangen van Kern in Nederland te hebben vertegen
woordigd, nam de heer H. B. A. Gadella op 10 november jl. afscheid
als manager van ASPA Instrumenten BV. Tevens kon men van de
gelegenheid gebruik maken met zijn opvolger, de heer A. F. Hollan
der, kennis te maken. De heer Gadella zal niet geheel voor Kern ver
loren zijn; hij blijft aan de firma verbonden als adviseur.
Namens de directie van Kern sprak de heer Tingli zijn waardering uit
voor de inzet en het enthousiasme, waarmee de heer Gadella (voor
insiders „mister Kern") de produkten van Kern in Nederland heeft
geïntroduceerd en verspreid. Hij was ook trots op het feit, dat dit uit
eindelijk heeft geleid tot de verzelfstandiging van de afdeling ASPA
Instrumenten.
ASPA behartigde de commerciële belangen van de Zwitserse firma
sedert 1981. Aan deze samenwerking kwam in goed overleg per
1 november 1988 een einde. Kern is met een eigen „dochter" in
Nederland gestart, onder de naam Kern Instrumenten BV.
Zoals een aantal lezers wellicht weet, is er rond Kern en Wild-Leitz
in Zwitserland ook het een en ander gaande. Sinds 13 mei jl. heeft
de firma Wild-Leitz een meerderheidsbelang verworven in Kern. Dit
heeft o.a. tot gevolg gehad, dat in Zwitserland afspraken zijn ge
maakt met betrekking tot de verdeling van het werkpakket van de
beide firma's. Voor zover het ons duidelijk is geworden, zal bij Kern
(Aarau) meer het accent worden gelegd op de technische research
en ontwikkeling, terwijl men zich bij Wild-Leitz (Heerbrugg) meer
gaat bezighouden met produktie en logistieke problemen.
Voor de verkooporganisaties, dus ook in Nederland, verandert er,
naar verluidt, voorlopig niets. Wild blijft vertegenwoordigd door
AHRIN en Kern wordt, zoals gezegd, Kern Instrumenten BV. Dit
nieuwe bedrijf betrekt een pand in Gouda en het adres is: Groningen-
weg 6, 1803 PV Gouda, telefoon 01820-71110.
In de Sovjet-Unie zal de „Glasnost" vanaf volgend jaar ook door
dringen op de Russische land- en wegenkaarten, die 50 jaar lang
achter slot en grendel zijn gehouden om spionage moeilijker te
maken. Het openbaar maken van gedetailleerde topografische kaar
ten past in de politieke openheid van partijleider Gorbatsjov. Volgens
de krant „Sowjetskaja Rossija" zal het stempel „geheim" van de be
trokken kaarten worden verwijderd. Daardoor kunnen in 1989 reeds
249 nieuwe publikaties verschijnen.
Volgens Viktor Jastsjenko van heit Instituut voor Landmeten en
Kartografie zullen de 1 200 000 kaarten alle rivieren, bronnen,
bergen en andere natuurlijke topografie bevatten, zoals ze in werke
lijkheid voorkomen.
Jastsjenko heeft eerder gezegd dat in de Stalin-periode vanaf 1930
stelselmatig wegen, stromen en zelfs steden niet op de kaarten voor
kwamen, waardoor de Sovjet-burgers hun eigen land niet terug-
kenden en waardoor reizigers vergeefs hebben geprobeerd hun weg
te vinden.
Als eerste „open" kaarten zullen de stadsplattegronden van Moskou
en Leningrad, de wandelkaarten van de Kaukasus en de kustkaarten
van de Zwarte Zee verschijnen.
DIGITALE KARTOGRAFIE IN HILVERSUM
De gemeente Hilversum heeft het landmeetkundig en kartografisch
informatiesysteem GEOCAD aangeschaft. Dit RAET-softwarepakket,
dat wordt gebruikt voor opbouw en beheer van digitale kartografie,
is geïmplementeerd op een tweetal, in een netwerk gekoppelde,
Intergraph Interpro 220 werkstations.
Behalve in Hilversum is het GEOCAD-systeem al in gebruik bij de ge
meenten Roosendaal en Maastricht en bij NV Provinciaal Elektrici
teitsbedrijf Friesland.
KEYNES INPARK VERHUISD
In maart 1988 heeft Keynes Inpark BV de aandelen overgenomen
van Fugro Geodesie BV en Netherlands Hydrographic Services BV,
waarbij een op handen zijnde fusie werd aangekondigd. Volgens een
mededeling van betrokken bedrijven zullen de nodige juridische
stappen voor deze fusie nog in 1988 worden afgerond, waarna de
drie bedrijven gezamenlijk zullen verder gaan onder de naam Inpark.
Op 21 oktober 1988 is het kantoor van Keynes Inpark BV verhuisd
van Schiedam naar Leidschendam. Het nieuwe adres is: Veursche
Achterweg 6, 2264 SG Leidschendam postbus 1213, 2260 BE Leid
schendam, telefoon 070- 111433, fax 070-111159, telex 31778
NHSnl.
Inlichtingen: H. Blees.
EERSTE UITGAVE ADRESBOEK VOOR GEODETISCH
NEDERLAND
De Nederlandse Vereniging voor Geodesie (NVG) heeft de eerste
editie uitgebracht van het „Adresboek voor geodetisch Nederland".
De nul uitgave van een adresboek van geodetisch ingenieurs ver
scheen in 1985 bij de TH Delft. De Faculteit der Geodesie droeg de
verantwoordelijkheid en het adressenbestand intussen over aan de
NVG. Gestreefd wordt om in het adresboek zo compleet mogelijk de
informatie op te nemen van alle levende geodetische ingenieurs en
van alle NVG-leden.
Men wil de uitgave jaarlijks herzien. De prijs van het boek van 112
pagina's is f 10,voor particulieren en f 100,voor bedrijven. Het
is gratis toegezonden aan allen, die erin staan vermeld.
De redactiecommissie van het boek bestaat uit ir. J. B. Ebbinge en
ir. C. W. Nelis.
Het Adresboek is te bestellen bij het secretariaat van de NVG,
Waltersingel 1, 7314 NK Apeldoorn, tel. 055 - 285208.
JUBILEUMBOEK 225 JAAR BREITHAUPT SOHN
Feinmechanik aus Kassei
Prof. dr. Ludolf von Mackensen. Uitgever: Georg Wenderoth Verlag
Kassei F. W. Breithaupt Sohn te Kassei, 1987, 84 pagina 's. ISBN
3-87013-022-9, prijs f 60,(inclusief verzendkosten).
Ter gelegenheid van het bovenstaande jubileum heeft prof. dr.
Ludolf von Mackensen, verbonden aan het Hessische Landes-
museum in Kassei, dit mooie, rijk geïllustreerde boekwerk samen
gesteld.
Na een kort voorwoord door Hans-Hellmut Breithaupt volgt een uit
gebreide beschrijving van de geschiedenis en de prestaties van de
firma onder zeven generaties Breithaupt. De oprichter van de firma
was Johann Christian Breithaupt. Het is aardig om te lezen hoe hij
ooit instrumentmaker is geworden. Eigenlijk is alles het gevolg van
een ongelukje dat de 15-jarige Johann Christian was overkomen. In
de winter was hij in het bos gevallen, waarbij de kolf van het jachtge
weer van zijn vader, die boswachter was, was gebroken. In het ge
heim vervaardigde hij daarop in de werkplaats van een wagenmaker
een nieuwe schacht, die zo voortreffelijk gelukte, dat deze tijdens
een jacht werd opgemerkt door de Landgraaf Ludwig VIII van
Hessen-Darmstadt. Toen deze daarna hoorde wie de jonge maker
was, stelde hij voor om die handige jongeman bij de wapenmaker
van het hof in de leer te laten gaan, en de opleiding door het hof te
laten betalen. Op deze manier is de fijn-mechanische bekwaamheid
in de familie Breithaupt binnengedrongen.
Na deze opleiding te hebben voltooid trad Johann Christian in 1757
in dienst van de werkplaats van professor Johann Gottlob Stegman
in Kassei, om vijf jaar later voor zichzelf te beginnen.
Uit deze beginperiode is o.a. een kleurenfoto van de Kleinschmidt-
Breithaupt afstandmeter uit 1770 in het boek opgenomen, alsmede
een toelichting op het instrument. Uit deze periode zijn verder nog
een tweetal kleine kleurenfoto's van een kwadrant uit 1768, alsmede
een grote zwart-witfoto van een groot muur-kwadrant uit 1785 in het
boek opgenomen. Het muurkwadrant had een straal van maar liefst
1,98 m en was geheel van messing vervaardigd. Deze kwadranten
werden gebruikt voor astronomische waarnemingen.
Het is in het korte bestek van deze boekbeschrijving niet mogelijk om
de hele geschiedenis van het bedrijf weer te geven. Vandaar dat ik
mij wil beperken tot enkele gedeelten die mij persoonlijk aanspraken
in verband met de onderlinge verbindingen met andere bedrijven.
Na de dood van de stichter van het bedrijf werd de leiding voortgezet
door zijn beide zonen Heinrich Carl Wilhelm en Friedrich Wilhelm (I).
Deze laatste had oorspronkelijk echter totaal andere wensen voor de
toekomst: hij wilde graag kunstschilder worden, maar gezien de
zwakke gezondheid van zijn oudere broer moest hij toch van zijn
ouders het bedrijf in. Hij onderging daartoe in 1797/1798 een leertijd
in het bedrijf van zijn zwager in Freiburg, de in de mijnbouw gespe
cialiseerde mechanicus Johann Gotthelf Studer, die op zijn beurt het
vak van vader Breithaupt had geleerd. Studer was in 1791 een eigen
werkplaats begonnen, waaruit de bekende firma Max Hildebrandt is
ontstaan.
F. W. Breithaupt's zoon Georg (I) Breithaupt was tijdens zijn oplei
ding in 1826 geruime tijd werkzaam in het „Ertelschen Institut" in
München. Ook de hieruit voortgekomen firma Ertel is in het land
meetkundige wereldje bepaald geen onbekende.
Nog meer namen levert dit boek ons op. In het midden van de 19e
eeuw neemt de vraag naar instrumenten e.d. enorm toe in verband
met de aanleg van waterbouwkundige werken, wegen en spoor-
574
NGT GEODESIA 88
