cabine op poten neergelaten, waarna de truck onder de
cabine vandaan rijdt. Via rails wordt het meetwagentje op
een betonnen platform gereden, alwaar het zich positio
neert ten opzichte van vijf bronzen bouten. In principe
blijft het meetwagentje op het meetplatform totdat de
meetperiode van gemiddeld zes weken is beëindigd.
Het behoeft onder landmeters geen betoog dat, hoe be
langrijk de satellietmetingen ook zijn, succes dan wel
falen afhangt van de zorgvuldigheid waarmee de tele
scoop, of beter het snijpunt van de eerste en de tweede
as, ten opzichte van de vijf bronzen vastleggingen wordt
ingemeten.
Bij aardkorstdeformatieonderzoek en bij deformatie-
onderzoek in het algemeen moeten dwangcentreringen
indien niet mogelijk, dan wel zo dicht mogelijk worden
benaderd. Met behulp van een op de telescoop gemon
teerde richtlaser en meetlint worden azimut, elevatie en
afstand tussen de vastleggingen en de telescoop ge
meten.
WEGENER-MEDLAS project en netwerk
Begin tachtiger jaren, gedurende de bouw van de twee
MTLRS-en, rijpte het plan om bij de inzet van deze twee
systemen voor aardkorstdeformatieonderzoek te kiezen
voor een Europees geofysisch interessant gebied. Kij
kend naar een seismische kaart die de belangrijkste epi
centra laat zien, maakt al gauw duidelijk dat het
Middellandse-Zeegebied bij uitstek zo'n gebied is. Het
was de Franse geofysicus Le Pichon die de al eerder ge
noemde kenschets gaf: het Middellandse-Zeegebied is
het Europees geofysisch laboratorium.
Dit gebied, en dan meer speciaal het centraal en oostelijk
deel daarvan, vormt als het ware de kreukelzone tussen
de zich naar het noorden, of beter naar het noord-noord-
oosten bewegende Afrikaanse plaat en de zich naar het
noorden bewegende Arabische plaat. Deze bewegingen
zijn dan relatief gerekend ten opzichte van de Euraziati-
sche plaat. Een proces dat zich hierbij afspeelt, is de sub-
ductie van Afrikaanse lithosfeer onder de Egeïsche Zee.
De subductiezone ligt in een boog ten zuiden om Kreta
heen: de Helleense boog. Als gevolg hiervan verwacht
men een noord-zuid rek van diezelfde Egeïsche Zee, om
dat het buigpunt van de Afrikaanse plaat, waar de plaat
de diepte induikt, zich langzaam naar het zuiden be
weegt. Een geometrisch gevolg hiervan is, dat de afstand
tussen een punt in Noord-Griekenland en een punt op
Bewegingen van de continentale platen. 1 Euraziatische plaat,
2 Afrikaanse plaat, 5 Anatolische plaat, 6 Egeïsche plaat en
8 Arabische plaat.
vgï,
Geregistreerde epicentra van 1961 tol 1963.
Gemeten basislijnen in hel oostelijk Middellandse-Zeegebied voor
WEGENER/METLAS (1986 gestreept en 1987 volgetrokken).
Kreta in de tijd groter wordt, terwijl juist de afstand tussen
een punt in Griekenland en een punt op de Afrikaanse
plaat ten gevolge van de subductie juist kleiner wordt.
Plaatsen waar de aardschollen langs elkaar bewegen,
zijn in dit gebied de Jordaanse breukzone, de Oost-
Anatolische breukzone en de, belangrijkste, Noord-Ana-
tolische breukzone.
Met het oog hierop is een MEDiterraan LASernetwerk
(MEDLAS) ontstaan, dat zo goed mogelijk deze relatieve
bewegingen door middel van nauwkeurige laserafstand-
meting naar satellieten probeert te ontdekken. De organi
satie hiervan is een groep wetenschappers die zich toe
passelijk, hoe kan het ook anders, WEGENER noemt.
Het acroniem staat voor Working-group of European Geo-
scientists for the Establishment of Networks for Earth
quake Research.
Eind 1984 bleek dat weliswaar de Europeanen hun twee
mobiele lasers één jaar te laat operationeel hadden, maar
dat de Amerikanen, en met name NASA, nog veel grotere
problemen hadden met hun twee ooit operationeel ge
weest zijnde mobiele lasersystemen: TLRS-1 en TLRS-2.
Na de co-locatie in begin 1985 moesten de Duitse
MTLRS-1 en de Nederlandse MTLRS-2 alleen het veld in.
Dit was er ook de oorzaak van, dat in dat jaar slechts een
bescheiden begin kon worden gemaakt met de meting
van het WEGENER/MEDLAS netwerk.
Ondanks het feit dat WEGENER met NASA had afge
sproken dat het Europese netwerk eens in de twee jaar
122
NGT GEODESIA 89
