De radiosonde gaat de lucht in
SYNTHETIC APERTURE
RADAR ANTENNA
MUL Tl-CHANNEL
MICROWAVE RADIOMETER
LASER RE TROREf LECTOR
Fig. 10. Schets van de SEASATsatelliet; voornaamste instrumenten
aan boord zijn de altimeter en de SAR (synthetische apertuur radar).
Let ook op de laser reflectoren.
eerst naar gas worden gesnuffeld). De lege ballon wordt
aan de gasvuller gehangen en in enkele ogenblikken is
een grote ballon ontstaan. Het pakketje met instrumenten
wordt eraan bevestigd (met parachuutje) en het verdwijnt
vanzelf uit de handen van Bert met een snelheid van 300
meter per minuut de donkere ruimte in. Het meten begint
meteen. In de instrumentenkamer zijn de eerste beelden
al op het beeldscherm te zien.
Hoe komt dat ding nu terug? Nooit meer", zegt Bert (fig.
11). ,,Er zit een briefje aan, waarop staat dat het geen
bom is en dat het KNMI er geen prijs meer op stelt.
Vroeger stond erop, dat hij tegen vergoeding kon worden
teruggezonden. Er stond eens een hele familie uit Gro
ningen op de stoep met zo'n ding en toen kregen ze
f 2,50. Dat doen we nu niet meer".
We maken nog een rondgang mee langs een paar buiten
instrumenten. Er wordt temperatuur afgelezen ,,op en net
boven het aardoppervlak"; 0,2 op de natte bol, noteert
Cyril. Het vriest dus wat.
Met die wetenschap nemen we afscheid. Even later
horen we in de auto de nieuwsdienst: „Waarschuwing
voor het verkeer: door bevriezing van natte weggedeelten
is het plaatselijk glad in het midden en het noorden van
het land".
En nu geloven we het.
Het scatterometersysteem meet windsnelheden en wind
richtingen boven zee. Deze metingen zijn van belang
voor weer- en golfmodellen. De golfmodellen berekenen
het golfperspectief van de golven op zee. De golven wor
den ontbonden in frequentiecomponenten met een ampli
tude en een golfrichting.
De meting van de temperatuur van de zee is belangrijk,
want deze is van invloed op de stabiliteit van de atmos
feer. Bovendien is de breking van de zeegolven afhanke
lijk van de temperatuur van de zee (viscositeit). De SAR
meet het golfspectrum dat in golfmodellen wordt gebruikt.
De altimeter wordt o.a. gebruikt voor het bepalen van de
geoïde. Ook gegevens over de warme en koude golfstro
men, waarin de afdeling Oceanografie geïnteresseerd is,
kunnen hieruit worden afgeleid. Bij de bepaling van de
geoïde uit hoogtemetingen (altimeter) moet voor de lucht
druk op zee worden gecorrigeerd*).
Het liep nogal uit, ons dagje KNMI, maar dat had zijn
voordelen. Net voor zes uur arriveren we weer bij onze
eerste gastheer, de heer Kamp. De radiosonde is nog niet
weg. Kamp regelt dat we erbij kunnen zijn en brengt ons
erheen. We moeten even wachten tot de nachtploeg op
komt (het is hier een continubedrijf).
Het wachten duurt niet lang. Bert de Vries en Cyril Schip
per nemen ons meteen mee naar buiten, het donker in.
Dit lijkt een beetje op het werk van onze buitendienstland
meter.
We arriveren bij het „opiaatgebouw". Bert verricht wat
magische handelingen aan de apparatuur (er moet o.a.
In het februarinummer 1989 van NGT Geodesia heeft ir. E. J. O.
Schrama een uitgebreid artikel geschreven over deze materie.
226
Fig. 11. Bert de Vries: „Die zien we nooit meer terug".
NGT GEODESIA 89
