De optie kan de grafische verwerkingssnelheid van de werkstations
met 500% opvoeren; een station wordt hierdoor dus bij de grafi
sche verwerking vijf maal sneller! In de praktijk betekent dit, dat de
gebruiker zeer grote en complexe databases sneller kan weergeven.
De kaart kan ook worden ingebouwd in stations van de 4230 en
4330-serie. Omdat de 4g-kaart volledig transparant is voor toepas
singsprogramma's, behoeven bestaande programma's niet opnieuw
te worden gecompileerd of gelinked. Door deze uitbreidingsmogelijk
heid is de Tektronix nog interessanter geworden voor toepassingen
in wetenschappelijk onderzoek, visuele animatie, bodemonderzoek,
moleculaire modelling, enz.
Voor meer informatie kunt u zich wenden tot: Tektronix Holland NV,
Postbus 226, 2130 AE Hoofddorp, telefoon 02503 - 13300.
Bij Koninklijk Besluit van 28 augustus 1989 is prof. dr. ing. R. F.
Rummel benoemd tot lid van de afdeling Natuurkunde van de
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.
Met ingang van 16 oktober 1989 is ir. D, W. van Biesen benoemd
tot directeur van het Kadaster en de Openbare Registers in de
provincie Drenthe. Voorheen was hij hoofd van de afdeling Land
inrichting en Landmeetkundige Projecten bij de directie van het
Kadaster in de provincie Overijssel.
Mevrouw mr. G. E. Huisman zal per 1 december 1989 in dienst
treden als directeur van het Kadaster en de Openbare Registers in
de provincie Groningen. Zij is momenteel werkzaam als hoofdinspec
teur Algemene Uitvoering en Sociaal Arbeidsbeleid bij de Arbeidsin
spectie in Deventer.
Ir. W. N. Ferwerda is per 1 september 1989 benoemd tot Managing
Director van Intersite Surveys BV in Haarlem. In de afgelopen jaren
heeft hij leiding gegeven aan verschillende afdelingen binnen het
bedrijf, zoals R&D, Sales and Marketing, Survey Automation en
Quality Assurance.
TU DELFT
De afstudeerscripties van de TU Delft, Faculteit der Geodesie,
zijn te leen bij de bibliotheek, Thijsseweg 112629 JA Delft. Tele
foon 015-78 25 60 of 78 25 68.
J. L. M. Visser
GPS PLAATSBEPALING OP ZEE
Deze afstudeerscriptie geeft een beschrijving van GPS en de formu
les voor positieberekening. Hierbij wordt ingegaan op twee metho
den voor baaninterpolatie (Chebychev- en Lagrange-interpolatie). In
dit onderzoek wordt aangegeven dat toepassing van deze inter
polaties met zevende orde polynomen de baaninterpolatiebereke-
ning globaal met een factor tien kan versnellen ten opzichte van de
conventionele berekening.
Tevens wordt een filter beschreven om de positie beter te schatten.
Verder wordt de combinatie van fasemeting en pseudo-afstandme-
ting behandeld. Ook wordt een groot aantal troposferische correctie
modellen beschreven en wordt ingegaan op de ionosferische cor
rectie.
Uiteindelijk is een computerprogramma geschreven voor een TI4100
ontvanger. Dit programma is uitgetest en vergeleken met andere pro
gramma's. Tevens is de oplossing, berekend door de Trimble ont
vanger, vergeleken met de eigen oplossing.
Hieruit kan worden geconcludeerd, dat de absolute nauwkeurigheid
van GPS twintig meter is. Het gebruik van fasemeting verbetert de
oplossing zodanig, dat geen positiefilter meer nodig is. De snelheid
van het schip kan minimaal met een precisie van twee centimeter per
seconde worden geschat.
Het in dit onderzoek ontwikkelde programma berekent de oplossing
even goed als de TI4100 „gebruikersoplossing" en de Trimble ont
vanger.
J. B. M. Vos
PLAATSBEPALING IN HORIZONTALE ZIN VAN SLEEPHOPPER
ZUIGERS IN VERBAND MET HET STUREN VAN SLEEPKOPPEN
IN DE GEWENSTE BAAN
In het eerste deel van deze afstudeerscriptie wordt inzicht gegeven
in het baggerwerk (het uitvoeren van baggerwerk en de gebruikte
werktuigen). Er wordt nader ingegaan op een bepaald soort bagger-
werktuig: de sleephopperzuiger.
In het tweede deel wordt een overzicht gegeven van de mogelijkhe
den om de positie van sleephopperzuigers te bepalen. De sleep
hopperzuiger is een baggerwerktuig dat vaak wordt gebruikt voor
baggerwerkzaamheden op zee. Een goed plaatsbepalingssysteem
voor dit schip is daarom van belang.
De verschillende methoden voor plaatsbepaling worden beschreven
en er wordt een overzicht gegeven van de apparatuur die te koop is.
Ook worden de verwachtingen aangegeven over de ontwikkelingen
van de verschillende plaatsbepalingssystemen in de komende jaren.
In het derde deel wordt beschreven hoe de positie van de sleepkop
ten opzichte van een punt op het schip kan worden bepaald. De te
kortkomingen en nauwkeurigheden van deze systemen worden be
handeld. Daarnaast wordt een voorstel gedaan om een methode te
ontwikkelen, die deze systemen kan testen.
Op het ogenblik is men bezig met de ontwikkeling van systemen
waarmee de sleepkop van de zuiger kan worden gestuurd, waardoor
het mogelijk wordt om zeer nauwkeurig te baggeren. Dit is alleen
mogelijk wanneer men over een nauwkeurig plaatsbepalings
systeem beschikt. De positie van het schip moet op 20 km uit de kust
met een nauwkeurigheid van 30 cm kunnen worden bepaald.
B. P. H. M. de Vos
EIGENDOMSGEGEVENS VOOR DE CULTUURTECHNISCHE
INVENTARISATIE
De cultuurtechnische inventarisatie is een vastgoedsysteem in een
landinrichtingsgebied. Het systeem wordt beheerd door het Instituut
voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding te Wageningen. Het
systeem bevat een digitale topografische kaart (digtop), gegevens
van de districtbureauhouders en landbouwtellingen. De cultuurtech
nische inventarisatie wordt gebruikt in de voorbereidingsfase van
een landinrichtingsproject.
Voor het Kadaster is het interessant te bekijken of gegevens van de
geautomatiseerde kadastrale registratie (AKR) en van het landmeet
kundig en kartografisch informatiesysteem ook reeds in de voorbe
reidingsfase van de landinrichting kunnen worden gebruikt.
Met behulp van het FINGIS-systeem is bij het Kadaster de gebrui
kersinformatie van de districtbureauhouder gekoppeld aan de digita
le topografische kaart. Deze gebruikerskaart is de ondergrond van
de cultuurtechnische inventarisatie. Ook is de kadastrale kaart ge
koppeld aan de eigendomsregistratie uit de kadastrale legger tot een
eigenarenkaart.
Vergelijking in het FINGIS-systeem laat zien dat er slechts een mini
maal verschil is tussen de gebruikerskaart en de eigenarenkaart. De
eigenarenkaart en de gebruikerskaart kunnen eventueel naast el
kaar worden gebruikt bij de voorbereiding van een landinrichtings
project. Ook kan de eigenarenkaart in sommige delen van het land
wellicht de gebruikerskaart als basis van de cultuurtechnische inven
tarisatie vervangen.
R. van Dam
REALISATION OF A DIFFERENTIAL NAVSTAR POSITIONING
SYSTEM FOR HYDROGRAPHIC SURVEYING
In gebieden met een onvoldoende dekking door conventionele
plaatsbepalingssystemen met antennes op land is een niet-aarde-
gebonden plaatsbepalingssysteem noodzakelijk voor hydrografische
metingen. Het NNSS-satellietsysteem („Transit" of „Doppler") geeft
weliswaar een wereldwijde dekking, maar is onvoldoende nauwkeu
rig. GPS schijnt de oplossing voor alle problemen, hoewel ook hierbij
problemen ontstaan.
In de eerste plaats is de positie die GPS levert, beïnvloed door syste
matische fouten veroorzaakt door vertraging van de uitgezonden
signalen in de iono- en troposfeer, door baanafwijkingen van de sa
tellieten en door klok-onnauwkeurigheid. Ten tweede is de volledige
configuratie van de satellieten nog niet operationeel. Nog maar zes
van de beoogde achttien satellieten waren tijdens dit onderzoek
beschikbaar. Dit betekende dat niet op elk tijdstip van de dag plaats
bepaling mogelijk was. In de perioden dat satellieten wel zichtbaar
waren, was het aantal soms beperkt tot drie of twee, waardoor het
plaatsbepalingsalgoritme gedwongen was de antennehoogte (2D
T-mode) aan te nemen en/of de klokverschuiving te schatten
(2D-mode).
Werken in de 2D-mode is enige tijd mogelijk onder de voorwaarde
dat het is voorafgegaan door een T-mode. In deze mode kan de klok-
546
NGT GEODESIA 89-11
