PERSONEEL EN ORGRNISRTIE ORGRNISRTIE OPLEIDINGEN EVRLURTIE BLRCK—BOX SUPPORT HP/ZETISS WERKMETHODE RENDEMENT RRNBEVELINGEN -BUITENDIENST PRSPUNTEN GRONDSLRGVERDICHTEN TBCHYMETRIE NRVERKENNING -BINNENDIENST VOORBEREIDING BEREKENINGEN FOTOGRRMMETRIE BESTRNDSORGRNISRTIE KRRRTPRODUKTIE VOORSTUDIE RLGEMEEN FOTOGRRMMETRIE WERKMETHODESfPROCEDURES FUGRO INTERN INTERN RNRLYTISCHE FOTOGRRMMETRIE FOTOINTERPRETRTIE KRINGNETTEN,ETC OPERRTOR SYSTEEMBEHEER STRRLENBUNDELVEREFFENING SYSTEEMTUNING HP 1000 OPERRTOR HP 1000 SYSTEEMBEHEER DIVERSE SYMPOSIR,ETC GEODELTR FUGRO HTS UTRECHT ZEISS ZEISS ZEISS ZEISS HP HP DIV Onderhoudscontracten blijken hun geld dubbel en dwars op te brengen. Ook is het deelnemen aan de zogeheten „users-clubs" zeer nuttig gebleken. Het huidige onderwijspakket landmeetkunde biedt te weinig ruimte voor fotogrammetrie. Ik pleit er dan ook voor hieraan de nodige aan dacht te schenken, gezien de verdergaande integratie fotogramme trie - landmeetkunde. De procesovergangen bij de werkmethoden zijn probleemloos ver lopen. Hierdoor zijn er geen vertragingen ontstaan in de produktie, maar is deze juist verhoogd. Rendement De prognose was, dat de kosten van fotogrammetrie ongeveer 50% van de kosten van tachymetrie zouden bedragen. Deze raming blijkt aan de veilige kant te zijn geweest; 25% lijkt ook een reële benade ring te zijn. Dit geldt echter alleen voor de Brabantse situatie. Het effect wordt nog eens versterkt door het feit, dat de loonkosten steeds hoger worden en de apparatuurkosten steeds lager. PC- versies verlagen daarbij ook nog eens de drempel voor de aanschaf van een systeem. Een ander instrument om het rendement te verhogen, is de optimali sering. Voor verhoging van het rendement is een juiste systeemkeu ze vereist. Een verkeerde keus kan het beoogde effect geheel teniet doen. Zowel de uitvoerenden als de mensen die „het moeten gaan betalen" moeten ervan doordrongen zijn dat het een goede zaak is. Men moet het nut ervan inzien. Een goede motivatie van het team is pure noodzaak. Bovenal is een volledige integratie van het hele systeem gewenst. Het zal duidelijk zijn dat ik een lans breek voor de fotogrammetrie. Naar mijn inzien is de visie vanuit de invalshoek van de stralenbun delmethode de meest eenvoudige en tevens de meest veelzijdige en nauwkeurige. Fotogrammetrie komt langzamerhand binnen ieders bereik. Collega's binnen dit vakgebied blijken zeer behulpzaam te zijn. Ik hoop dan ook dat anderen hetzelfde pad zullen kiezen. Toekomstige ontwikkelingen Nu het geheel goed „draait", dient aandacht te worden geschonken aan het bijhoudingsaspect. Wij denken met superimpositie (Video map) deze bijhouding te kunnen realiseren. De stralenbundelmethode biedt echter nog meer mogelijkheden. Het is nog een wens om GPS in te zetten bij de bepaling van paspunten. Hiertoe zouden dan niet de resultaten, maar de waarnemingen van de GPS-metingen in de stralenbundelvereffening moeten worden betrokken. Het gebruik maken van „spotbeelden" komt in bereik. Hiermee zijn nog geen concrete werkzaamheden verricht. De fotogrammetrische apparatuur kan in de toekomst wellicht worden ingezet voor de „slui merende" wensen op het gebied van het milieu en de ruimtelijke ordening. Het ziet ernaar uit dat het kleinschalige werk met behulp van deze apparatuur ook rendabel gaat worden. Driedimensionale aspecten Een stralenbundelvereffening geeft voor een 3-D probleem een 3-D oplossing. De stap naar digitale terreinmodellen (DTM) voor het ont werpen van wegen, is hiermee verkleind. Toch is ook voor het „ge wone" meten een omschakeling vereist. Voor een volledige integra tie is het denken in 3-D noodzakelijk. Voor ons is het voorlopig nog een vraag hoe de Rijksdriehoeksmeting hierop zal inspelen. Het door ons gebruikte systeem heeft beperkte interactief grafische mogelijkheden. De wensen binnenshuis kunnen er niet mee worden gedekt. Voor de opslag van topografische bestanden is het noodza kelijk, dat er voor een grotere aanpak wordt gekozen. Zo kunnen bestanden van satellietbeelden en bijvoorbeeld bodemgebruik op dit moment niet door het in gebruik zijnde pakket worden verwerkt. Om dat er reeds een Siemens mainframe in gebruik is, zal in de toekomst waarschijnlijk voor het Siemens SICAD-systeem worden gekozen. Nieuwe ontwikkelingen vereisen in de toekomst ook een andere aan pak van de werkzaamheden. Er staat ons wat dat betreft nog heel wat te wachten. TOETSING - DOELSTELLINGEN >100 H GEHRRLD - MEERWRRRDE - ACHTERGRONDKENNIS NODIG - ITERRTIEF WERK-fLEERPROCES - HUISSTIJL - ONDERHOUDSCONTRRCT SOFTWARE - USERSCLUB OPLEIDINGEN - OPLEIDINGEN INTEGREREN - PERMANENTE EDUCATIE - VLOEIENDE PROCESOVERGRNGEN - PRODUKTIEKOSTEN 50 X TBCHYMETRIE - LOONKOSTEN-RPPBRRTUURSKOSTEN - OPTIMALISERING MOGELIJK - GOED PLANTGOED VERHARLKGOED TERM - HORSES FOR COURSES - RLTIJD INTEGREREN Wat ligt er achter ons? De doelstellingen zijn voor meer dan 100 procent gehaald. De angst voor de „black box" is ongegrond gebleken. Wel is duidelijk ge worden dat er adequate opleidingen noodzakelijk waren. Tijdens de uitvoering heeft zich een continu leerproces voltrokken. Elke dag wordt er weer nieuwe kennis opgedaan, waardoor het systeem wordt versterkt. Met HP en Zeiss zijn in de loop der tijd goede contacten opgebouwd. Literatuur 1. Lommers, M. A. M. en N. Claij, Van terrein tot kaart bij het Bureau Landmeetkundige Zaken van de provinciale waterstaat van Noord-Brabant. NGT Geodesia 1984 no. 5, p. 168. 2. Molenaar, prof. dr. ir. M. en H. J. Stuiver, Monoplotting: een systeem voor het bijwerken van kaarten en digitale gegevens bestanden. NGT Geodesia 1987 no. 2, p. 51. 6 NGT GEODESIA 90 - 1

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1990 | | pagina 8